De Russische militaire inlichtingendienst GROe zit achter een reeks wereldwijde „roekeloze” cyberaanvallen op politieke instellingen, bedrijven, media en sportorganisaties. Dat blijkt volgens de Britse regering uit een gezamenlijk onderzoek van westerse inlichtingendiensten. Nederlandse diensten werkten mee aan het onderzoek.
Details over de Nederlandse bijdrage zouden deze donderdagmiddag worden bekendgemaakt op een persconferentie van minister Ank Bijleveld (Defensie, CDA) en het hoofd van de militaire inlichtingendienst MIVD.
Het National Cyber Security Centre (NCSC), de Britse inlichtingentak die zich bezighoudt met computerveiligheid, publiceerde donderdagmorgen al over zijn aandeel in het onderzoek. Belangrijkste conclusie: achter diverse hackerscollectieven gaat de GROe schuil. Een van die groepen is Fancy Bear, in Zwitserland al verdacht van de digitale inbraak bij het wereldantidopingbureau WADA, twee jaar geleden in Lausanne.
Via de hackerscollectieven kwamen de geheime diensten uit bij vijf aanvallen die zo goed als zeker het werk zijn van de GROe. De Britten noemen de WADA-hack en het binnendringen in de computersystemen van de Amerikaanse Democratische partij in aanloop naar de presidentsverkiezingen in 2016. De Amerikaanse autoriteiten stelden eerder al vast dat Rusland achter de hack zit.
Daarnaast zou Rusland verantwoordelijk zijn voor een grote aanval op Oekraïense doelen in 2017. Met gijzelsoftware werden toen onder andere de metro van Kiev en het vliegveld van Odessa platgelegd. Ook een ander omvangrijk cyberoffensief op Oekraïne, dat in juni vorig jaar onder meer de energiesector van het land trof en ook elders in Europa schade aanrichtte, schrijft de NCSC op het conto van de GROe.
Het NCSC noemt verder een reeks incidenten bij een „klein, in het Verenigd Koninkrijk gevestigd tv-station”, waar hackers in de zomer van 2015 binnendrongen via accounts.
Volgens de Britse minister van Buitenlandse Zaken Jeremy Hunt dienen de aanvallen geen legitiem veiligheidsdoel. „In plaats daarvan zijn ze een poging om mensen over de hele wereld ervan te weerhouden ongehinderd hun leven te leiden”.
Dat de westerse inlichtingendiensten gezamenlijk actie hebben ondernomen tegen de GROe bleek al vorige maand. NRC en de Zwitserse krant Tages-Anzeiger meldden de arrestatie van twee GROe-spionnen, dit voorjaar in Den Haag. De aanhouding was het resultaat van de samenwerking tussen de Britse, Nederlandse en Zwitserse inlichtingendiensten.
De twee mannen, die ook achter de hack bij WADA zouden zitten, waren op weg naar een laboratorium in Zwitserland dat onderzoek deed naar gifgasaanvallen in Syrië en naar de vergiftiging van de Russische dubbelspion Sergej Skripal in het Britse Salisbury. Hoewel Rusland ontkent daarbij betrokken te zijn, stapelt bewijs zich op dat de GROe achter die aanslag zit.