Tussen gegronde angst en paranoia

Een merkwaardig incident in het Gelderse stadje Hattem afgelopen zaterdag. Met getrokken wapens vallen zwaarbewapende agenten een woning binnen. Eerder zijn er knallen gehoord in het nabijgelegen bos, waarbij een boswachter beweerde beschoten te zijn door twee mannen. Getuigen hadden het over ‘mannen met baarden en lange gewaden’. Een klopjacht volgt, speurhonden en een helikopter worden ingezet. Twee Afghanen worden in hun woning aangehouden.

Achteraf blijkt de boswachter geen doelwit te zijn geweest, en na huiszoeking vermoedt de politie dat de schoten in het Veluwse bos afkomstig waren van een luchtbuks. Het bezit van zo’n wapen is niet verboden, zonder vergunning schieten in de openbare ruimte wel. De mannen zijn vrijgelaten.

Op bezoek in Hattem tref ik een keurige wijk aan. Het is er stil, je kunt er een kanon afschieten (niet in een lang gewaad uiteraard). Ik bel aan bij het pand waar de inval plaatsvond. Er wordt niet opengedaan. Achter de gesloten gordijnen zijn de contouren van een persoon zichtbaar. Bij een tweede keer aanbellen blijft de deur dicht. De boodschap is duidelijk.

De buren blijken ook geen trek te hebben in pottenkijkers. Deuren die wel opengaan blijven op een kier. Buurtbewoners willen niet over het voorval praten. Even twijfel ik aan mezelf: een ongeschoren gezicht komt nu wellicht slecht uit.

Is de inzet van zwaarbewapende eenheden bij het minste vermoeden van terreur het nieuwe normaal, vraag ik me af bij een boswandeling daar op de Veluwe. Is hier sprake van gegronde angst of algemene paranoia? En ten koste van wat?

Vorige week vond er in Den Haag ook een incident plaats waar een antiterreureenheid aan te pas moest komen. Omstanders hoorden het sissende geluid van een gasfles uit een auto komen en een inzittende ‘Allahu akbar’ roepen. De man werd op straat uitgekleed en aangehouden. Het bleek om lachgas te gaan. De man had niets strafbaars gedaan en werd weer vrijgelaten.

Volgens Cemil Yilmaz van de Haagse partij Nida leiden dit soort acties in de moslimgemeenschap tot onrust. De grondwettelijke vrijheid van godsdienst is in het geding, aldus Yilmaz. Burgemeester Pauline Krikke reageerde op Radio-West dat het iedereen vrij staat om in welke taal dan ook ‘God is groot’ te roepen. Maar ook dat ze liever heeft dat „we zwaar inzetten en achteraf zeggen dat het niet nodig was geweest, dan dat we de situatie onderschatten en het níet bleek mee te vallen”.

Ik blijf achter met gemengde gevoelens. Natuurlijk is een onterechte verdachtmaking verwerpelijk en lijken de acties in Hattem en Den Haag overtrokken. Maar verdomd, in een djellaba met een luchtbuks schieten of lukraak ‘Allahu akbar’ roepen, in deze tijd, hier? Dan ben je wereldvreemd.

Lotfi El Hamidi (L.elHamidi@nrc.nl @Lotfi_Hamid) schrijft op deze plek een wisselcolumn met Tom-Jan Meeus