Vrienden heeft Rutte niet meer bij de dividendbelasting

Alsof er geen ontkomen meer aan was. Koning Willem-Alexander gebruikte in zijn Troonrede het meest omstreden woord van Den Haag. „Nederland heeft van oudsher een goed vestigingsklimaat en dat moet zo blijven”, leidde de koning in. En even later: „De vennootschapsbelasting wordt lager en de dividendbelasting wordt afgeschaft.”

Het moment was symbolisch voor de verbetenheid waarmee premier Mark Rutte (VVD) de voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting inmiddels verdedigt. Op dinsdag diende het kabinet formeel een wetsvoorstel in dat onder meer de afschaffing van de dividendbelasting mogelijk moet maken. Dat kost zo’n 1,9 miljard euro.

De oppositie is tegen, GroenLinks-leider Jesse Klaver zal met een wetsvoorstel komen om de dividendbelasting na afschaffing opnieuw in te voeren. Ruttes coalitiegenoten D66 en de ChristenUnie zijn loyaal, maar ze zijn er nooit voor geweest. En deze week begon CDA-leider Sybrand Buma, tot voor kort een medestander, te schuiven. Buma zei in NRC het debat over het thema af te wachten. „Het gaat me niet om: ik heb gelijk en het gebeurt.”

Lees ook: ‘Voor je het weet, ben je Trump light’

‘Heel slecht uitgelegd’

Welke vrienden heeft Rutte nu nog over? De publieke opinie was hij allang kwijt. De grote bedrijven dan, die weg zouden gaan als de afschaffing niet door gaat? Unilever, dat met Shell vooral van afschaffing zou profiteren, heeft al een plan B. Het bedrijf heeft aan aandeelhouders een voorstel voorgelegd om de dividendbelasting van 15 procent jarenlang te kunnen omzeilen.

Rutte erkende dinsdag dat hij de maatregel tot nu toe „heel slecht” heeft toegelicht. Hij moet deze week met een verhaal komen dat de Tweede Kamer én de kiezer overtuigt.

De Raad van State kwam dinsdag met een kritisch advies. De afschaffing „leidt tot een forse derving van inkomsten”, aldus het advies. Omdat de misgelopen inkomsten veel hoger uitvallen dan verwacht, dankzij de goede economie, moet de regering de maatregel „zo goed mogelijk duiden en plausibel maken”.

In de memorie van toelichting die staatssecretaris Menno Snel (Financiën, D66) naar de Tweede Kamer stuurde, ontbreekt volgens de Raad van State „een compleet beeld van de gemaakte afwegingen”. Zo heeft de regering tot nu toe geen „concrete analyse en afweging” gemaakt van alle wetenschappelijke kritiek die door „diverse economen” is geuit op de noodzaak van het schrappen van de heffing op winstuitkeringen door bedrijven. Alleen door meer informatie te verstrekken „kan een meer politiek afgewogen oordeel over de afschaffing van de dividendbelasting worden gegeven”.

Lees ook: Is het nou wel of niet een cadeautje voor beleggers?

Dit los je niet zomaar op met wat betere uitleg. Ook politici kunnen nu op basis van Ruttes argumenten niet goed debatteren, vindt de Raad van State.

Rutte kwam op Prinsjesdag nog niet met nieuwe inzichten. Hij herhaalde vooral wat hij al eerder zei. Er komt een „samenhangend pakket” aan maatregelen. De vennootschapsbelasting gaat omlaag. ‘Brievenbusfirma’s’ worden aangepakt. Dat de afschaffing in een ‘pakket’ wordt verkocht aan de Tweede en Eerste Kamer, ziet de oppositie als een truc. Wie wil er tegen het aanpakken van brievenbusfirma’s stemmen? Volgens Rutte moet het juist zo. „Je moet de goede bedrijvigheid stimuleren en de verkeerde ontmoedigen.”