Opeens komt Moskou met nieuw bewijs MH17

Welk bewijs hebben de Russen gepresenteerd?

Tijdens een persconferentie afgelopen mei toonde het internationale opsporingsteam JIT twee originele onderdelen van de Boek-raket die MH17 neerhaalde. Op die onderdelen waren verschillende nummers zichtbaar. Uit deze nummering valt af te leiden dat de raket is gefabriceerd door het Onderzoeks- en Productiebedrijf Dolgoproedny in Moskou, in 1986. Het Russische ministerie van Defensie bevestigt deze conclusie. Uit andere, staatsgeheime documenten van het ministerie van Defensie, blijkt dat de raket dat jaar is geleverd aan de 223ste raketbrigade in de buurt van Ternopil, tegenwoordig Oekraïne. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 ging deze brigade op in de Oekraïense strijdrachten onder de naam ‘223ste raketregiment’. Conclusie: Oekraïne moet MH17 hebben neergeschoten.

Volgens het JIT was de lanceerinstallatie die de fatale raket afvuurde, afkomstig van de 53ste raketbrigade uit het Russische Koersk. Is dat nu weerlegd?

Dat valt te bezien. Volgens het Russische ministerie van Defensie is de desbetreffende raket nimmer teruggekeerd naar de Russische Federatie, maar het droeg daar geen bewijs voor aan. Tussen de levering in 1986 en het neerschieten van MH17 liggen bijna dertig jaar. Het is heel wel mogelijk dat de raket vóór 1991 terecht is gekomen bij een andere eenheid.

Bovendien is de lanceerinstallatie (Telar) die de raket heeft afgeschoten geïdentificeerd. Een reconstructie van het JIT laat zien dat de Telar met nummer 332 die de raket afvuurde vanaf een veld bij Pervomajski, deel uitmaakte van een konvooi van de Russische 53ste raketbrigade, dat zich in juni 2014 verplaatste van de basis in Koersk naar de Oekraïense grens.

Lees ook deze reconstructie van het neerschieten van vlucht MH17: Er vliegt een vogeltje in uw richting

De reconstructie van het JIT rust in belangrijke mate op videobeelden van het konvooi, en van het transport van Telar 332 naar Donetsk en Pervomajski.

Dat bewijs valt moeilijk weg te poetsen. Maar Moskou stelt nu dat de beelden van Telar 332 nep zijn. Woordvoerder Konasjenkov besteedde een groot deel van de persconferentie maandag aan analyses die moesten bewijzen dat de video’s gemanipuleerd zijn. Dat leek nogal gezocht. Een woordvoerder van het Landelijk Parket in Rotterdam laat in een reactie weten dat het JIT niet twijfelt aan de authenticiteit van de beelden en de informatie van de Russen te zullen bestuderen. Het OM liet echter ook fijntjes weten dat eerdere informatie van het Russische ministerie van Defensie (zoals straaljagers in de buurt van vlucht MH17) „feitelijk onjuist” is gebleken.

Waarom komen de Russen hier nu mee?

De serienummers van de fatale Boek-raket werden pas in mei openbaar gemaakt door het JIT. Tegelijkertijd heeft Nederland de Russen in een rechtshulpverzoek officieel om meer informatie gevraagd over de betekenis van de nummering en de herkomst van de raket. Er was dus een aanleiding om dit uit te pluizen. Mogelijk wil Moskou ook de aandacht afleiden van het schandaal rond de vergiftiging van oud-spion Sergej Skripal in het Britse Salisbury. Vorige week zond de Russiche zender RT een interview uit met de twee mannen die volgens de Britse justitie de aanval hebben uitgevoerd. Aleksandr Petrov en Roeslan Bosjirov zeiden geen geheim agenten te zijn maar handelaars in voedingssupplementen. Ze waren als toerist in Salisbury. Het verhaal van de twee werd door niemand in Rusland geloofd. Bovendien blijft er informatie uitlekken, zoals paspoortgegevens, waaruit blijkt dat beide mannen wel degelijk voor het Russische ministerie van Defensie werken. Sommige details waren pijnlijk. In de Daily Mail vertelde een getuige dat de twee marihuana rookten en een prostituee meenamen naar hun hotelkamer.