Een verdachte, maar wat is het verhaal?

Justitie hoopt met de komst van Jos B. donderdag vanuit Spanje naar Nederland de puzzel rond de dood van Nicky Verstappen te kunnen leggen. Er is een slachtoffer. Er is een verdachte. Maar of het verhaal helder gaat worden, zal mede afhangen van B.’s bereidheid om te verklaren.
Heeft hij inderdaad zo veel op zijn geweten als het Openbaar Ministerie vermoedt?

Wat we wel weten

Verdwijning
In de vroege ochtend van zondag 10 augustus 1998 was de elfjarige Nicky Verstappen zoek. Verdwenen van het kamp van het jeugdwerk van zijn dorp Heibloem op de Brunsummerheide. Om vijf uur die ochtend had een tentgenootje hem nog gezien. Een paar uur later ontbrak elk spoor.

Stoffelijk overschot
In de avond van maandag 11 augustus werd Nicky’s lichaam gevonden in een kerstbomenbos op de Brunssumerheide, op ruim een kilometer afstand van het jeugdkamp. Het jongetje lag erbij alsof hij rustig sliep.

Staandehouding in de nacht
Het sporenonderzoek kostte tijd. De marechaussee bewaakte de plaats delict in de nacht van 11 op 12 augustus. Om half een passeert een fietser: Jos B. Hij vertelt vanwege de warmte verkoeling te zoeken op de fiets – het was overdag 33 graden geweest. Hij moest nog post rondbrengen voor de scouting. B. werd geen verdachte. Wel werd hij later nog twee keer verhoord als getuige. Dat hij in het onderzoeksdossier voorkomt, is te danken aan de marechaussee die in de bewuste nacht een proces-verbaal opmaakte van zijn staandehouding.

DNA-sporen
Met een nieuwe techniek werden in 2008 bruikbare DNA-sporen van Nicky’s kleding gehaald. Hiermee konden aanvankelijk kleinschalig en dit jaar groter verwantschapsonderzoek worden gedaan. Maar Jos B. deed daar niet aan mee. De match met zijn DNA kwam er pas via zijn spullen die werden aangetroffen, nadat de Simpelveldenaar dit voorjaar als vermist was opgegeven.

Zedenverleden
B., onder meer actief als leider bij jeugdwerk en scouting en medewerker bij een kinderopvang, was in 1985 verdachte van een zedenmisdrijf. Justitie seponeerde de zaak.

Wat we niet weten

Tussen verdwijning en vondst
Onderzoek in 1998 toonde aan dat het lichaam van Nicky al een tijdje op de plek moet hebben gelegen waar het werd gevonden. Maar er zat pakweg een etmaal tussen zijn verdwijning en het moment dat hij in het kerstbomenbos werd gevonden. Justitie gaat ervan uit dat het jongetje in die tussentijd de Brunsummerheide af is geweest, maar heeft verder geen idee welk scenario zich destijds precies voltrok.

Doodsoorzaak
Omdat het vakantie was, kostte het drie dagen voordat een patholoog-anatoom sectie kon doen op het lichaam van Nicky. Deze kon geen heldere doodsoorzaak aanwijzen. Bovendien is onduidelijk of het jongetje seksueel werd misbruikt. Nicky werd gevonden met zijn pyjamabroek aan, binnenstebuiten.

Karakter DNA-sporen
Justitie maakte nooit duidelijk over welke DNA-sporen ze precies beschikt. Bij bijvoorbeeld sperma heeft B. meer uit te leggen. Justitie zegt wel met het spoor en andere aanwijzingen voldoende dossier te hebben om B. ook zonder bekentenis te kunnen vervolgen.

Lees ook over het politiekonderzoek: Jos B. kreeg al eens proeftijd na ontucht

Precieze zedenverleden
B.’s verdenking in de zedenzaak uit 1985 stond na de vondst van Nicky vanwege de seponering niet meer in de politiesystemen. In een getuigenverhoor in 2001 vertelde hij er zelf over. Onduidelijk blijft in hoeverre de rechercheurs toen doorvroegen. Vorige week dook een artikel uit het Limburgs Dagblad op uit 1985, dat berichtte over misbruik van twee tienjarige jongens door een Simpelveldenaar van B.’s leeftijd en ontucht door dezelfde man met twee minderjarigen een jaar eerder. Was dit Jos B.? De politie kan het bericht „niet met zekerheid” aan hem koppelen.

B.’s ‘vlucht’
B. meldde in februari dit jaar aan bushcraftvrienden dat hij vanuit een chalet in de Vogezen een wandeltocht van zo’n 145 kilometer richting Duitse grens zou gaan maken en verdween daarna van de radar. Afgelopen zondag werd hij in Catalonië opgepakt. Het verdwijnen van B. viel zo ongeveer samen met de start van het grootschalige DNA-onderzoek in de zaak-Nicky Verstappen. Een verband lijkt voor de hand te liggen. Maar is dat ook zo?

Correctie (5/9): In een eerdere versie van dit artikel stond dat Jos B. woensdag vanuit Spanje naar Nederland wordt overgebracht.