Minister: eerlijker beloning voor kunstenaars nodig

Er komt een betere beloning voor kunstenaars, maar dat kan betekenen dat het aantal voorstellingen en tentoonstellingen kleiner gaat worden: die gaan dan immers meer kosten. Toch is een eerlijke beloning belangrijk.

„Het gaat nu om de vraag: hoe maken we de sector weer gezond?”, zei minister Ingrid van Engelshoven (Cultuur, D66) zondagmiddag in Paradiso, waar aan het slot van de Amsterdamse Uitmarkt voor de zestiende keer het Paradisodebat over de stand van de cultuur werd gehouden. Thema was de arbeidsmarktpositie van werknemers in de culturele sector, zoals beeldend kunstenaars, musici en acteurs.

Door eerdere bezuinigingen verdienen die gemiddeld 10.000 euro minder dan andere Nederlanders, ook werkt ruim 60 procent als zzp’er. Minister Van Engelshoven: „Dat de productie de afgelopen jaren ontzettend op peil is gebleven, heeft wel een prijs gehad.”  

Vorig jaar oktober presenteerden belangenorganisaties in de culturele sector samen een aantal concrete voorstellen voor beter werkgeverschap, zoals het aanhouden van honorariumrichtlijnen of het vergoeden van professionele arbeid voor alle deelnemers. De minister wil bekijken of ze het toepassen van deze zogeheten fair practice code „als voorwaarde voor subsidieverlening kan stellen”.

Ook zei zij 2,5 procent meer uit te trekken voor salarissen in de culturele sector in 2019, meer geld voor talentonwikkeling vrij te zullen maken, alsmede geld „ter overbrugging tot de volgende subsidieperiode”, die pas over twee jaar begint. Op Prinsjesdag wordt duidelijk om welke bedragen het precies gaat.

Dividendbelasting

Dit kabinet heeft voor kunst en cultuur 80 miljoen euro per jaar extra uitgetrokken, nadat er eerder 200 miljoen op was bezuinigd. Hoogleraar sociale geografie Ewald Engelen, een van de sprekers tijdens het debat, had al het geld opgeteld dat jaarlijks naar de culturele sector gaat, zowel van het rijk als van provincies en gemeenten: „Nog geen 3 miljard. Mag ik hier dan even het woordje dividendbelasting laten vallen?”

Voorzitter Mariëtte Hamer van de Sociaal Economische Raad, die eerder het rapport Passie Gewaardeerd over de slechte arbeidsmarktpositie van kunstenaars publiceerde, riep jonge kunstenaars op zich aan te sluiten bij een vakbond. Vanuit de zaal kwamen diverse suggesties om zich als culturele zzp’ers te verenigen, de tarieven publiek te maken of simpelweg niet minder geld te accepteren dan wat als richtlijn in de cao staat.

In de fair practice code wordt ook een pleidooi gehouden voor meer diversiteit. Hiernaar verwezen afgelopen donderdag in NRC de directeuren van zes rijkscultuurfondsen en Unesco, toen zij in een open brief stelden dat ook diversiteit hoort bij goed werkgeverschap en niet vrijblijvend mag zijn.