Het gevaar van ‘deadnaming’ in een moordonderzoek

Drie moorden die dit jaar plaatsvonden in de Amerikaanse staat Florida hebben wel heel veel gemeen. De slachtoffers zijn alle drie transvrouw en hebben alle drie een zwarte huidskleur. De moorden vonden allemaal plaats in de stad Jacksonville. Ook werden de moorden vooralsnog niet opgelost.

Opvallender, alle drie de vrouwen werden in het moordonderzoek geïdentificeerd als man. Bovendien werden de vrouwen niet beschreven met hun naam die ze gebruikten, maar met de naam die op hun identiteitsbewijs stond. Deze praktijk wordt ook wel deadnaming genoemd.

Deadnaming is voor veel transgenders onprettig. Het herinnert aan een tijd waarin ze niet konden zijn wie ze waren. Maar als het op politieonderzoek aankomt is deadnaming ronduit gevaarlijk. Kennissen of getuigen die het slachtoffer in de uren voor de moord hebben gezien, kennen wellicht alleen gekozen naam en gender.

“Wat als ik vermoord ben in een hotel en iemand heeft een vrouw binnen zien lopen. Als de politie dan naar een man vraagt, is dat niet wat ze hebben gezien”, zegt Savannah Bowens (30) in een video van de Amerikaanse nieuwssite Vox.

De video van Vox:

In samenwerking met ProPublica deed Vox onderzoek naar moordzaken waarin trangenders het slachtoffer zijn geweest. Sinds 1 januari 2015 zijn dat er 85. In 87 procent van de gevallen (74 keer) werd in het politieonderzoek niet naam of gender gebruikt waarmee het slachtoffer zich in het dagelijks leven identificeerde.

Dat kan het moordonderzoek in de meest cruciale fase flink vertragen, zeggen deskundigen tegen Vox en ProPublica. Al is het causale verband niet aangetoond, de cijfers zijn opvallend: slechts in 55 procent van de moordzaken waarin een transpersoon slachtoffer was is de afgelopen 3,5 jaar een verdachte opgepakt. Terwijl van alle moordzaken in de Verenigde Staten een hoger percentage, 59 procent, al volledig is opgelost.

Het veranderen van het geslacht in het identiteitsbewijs kan erg moeilijk zijn. Er is geen nationale wetgeving voor in de VS, zoals in Nederland waar sinds 2014 alleen een verklaring van een deskundige nodig is voor een aanpassing. In Amerika verschilt de wetgeving per staat. Soms is een doktersverklaring genoeg, maar in Georgia bijvoorbeeld moet iemand een geslachtsaanpassende operatie hebben ondergaan. Die kost al gauw zo’n 15.000 dollar.

Maar zelfs een aanpassing van het identiteitsbewijs zal niet altijd helpen. In Jacksonville, waar dit jaar de drie moorden op transvrouwen plaatsvonden, is het ‘beleid’ dat het geslacht van het slachtoffer wordt bepaald na medisch onderzoek.