Raad van Europa wil duidelijkere regels geschenkenregister Tweede Kamer

De anticorruptiegroep van de Raad van Europa vindt het “spijtig” dat duidelijke regels rond het registreren van giften aan Nederlandse parlementariërs uitblijven. GRECO, Group of States against Corruption, verwijst daarbij expliciet naar de affaire rond een appartement dat D66-leider Alexander Pechtold in 2017 van een vriend kreeg.

De groep merkt in het tweede rapport over de vorderingen van anti-corruptiemaatregelen in Nederland op dat de Tweede Kamer nog steeds geen plannen heeft om toezicht op en naleving van dergelijke integriteitsregels te introduceren. Dat vinden ze “spijtig” zeker nu “een recent geval” de noodzaak daarvan bewezen heeft, aldus GRECO.

Dat “recente geval” verwijst naar een voetnoot die spreekt over “een Tweede Kamerlid die een schenking van een appartement ter waarde van 135.000 euro niet had aangegeven, omdat dat geschenk in privéomstandigheden ontvangen was.” Pechtold ontving vorig jaar een appartement ter waarde van 135.000 euro in Scheveningen van een vriend, een voormalige Canadese diplomaat waarvoor Pechtold eind jaren tachtig, voor het begin van zijn politieke carrière, chauffeerde.

De D66-leider heeft de schenking - in januari 2017, midden in campagnetijd - niet gemeld in het geschenkenregister, omdat de schenking volgens hem een privéaangelegenheid was. Volgens GRECO wordt een dergelijk onderscheid tussen publieke en private aangelegenheden echter niet gemaakt in de regels van de Tweede Kamer.

Practice what your preach, Pechtold, schreef columnist Tom-Jan Meeus destijds.

Pechtold zei destijds tegen NRC:

“Rond politici is altijd gedoe. Dat betekent niet dat ik meega in de drang of dwang om mijn privéleven verder openbaar te maken.”

PVV-leider Geert Wilders verzoekt het presidium van de Tweede Kamer de kwestie grondig te onderzoeken en Pechtold ter verantwoording te roepen. “Ik hoop dat u Pechtold geen hand boven het hoofd houdt”, schrijft Wilders in een op Twitter gepubliceerde brief.

Twee aanbevelingen helemaal niet gevolgd

GRECO bekijkt sinds 1999 of deelnemende landen - 48 landen in Europa en de VS - zich aan diens anticorruptiestandaarden houden. De groep identificeert daartoe kwetsbaarheden in anticorruptiebeleid en doet aanbevelingen om deze weg te nemen.

De groep had zeven aanbevelingen voor Nederland, waarvan er drie helemaal gevolgd zijn, twee deels niet en twee helemaal niet. Zo vindt “regelmatig integriteitstraining” alleen in de Tweede Kamer plaats en moeten er richtlijnen komen voor contact tussen parlementariërs en “derde partijen”, zoals lobbyisten. De Tweede Kamer maakt hierop vorderingen, door onder meer ministers en staatssecretarissen twee jaar na hun aftreden te verbieden lobbywerk te doen op hun voormalige beleidsterrein, aldus GRECO.

Naast het uitblijven van regels rond het geschenkenregister, is er in Nederland geen wet die verbiedt dat iemand gelijktijdig rechter en Kamerlid is. Die wet moet er volgens GRECO wel komen. De groep is wel tevreden over het vermelden van nevenactiviteiten van parlementariërs en het integriteitsbeleid van het Openbaar Ministerie.

Welke giften melden politici? D66’er Pechtold vindt de Kamer te streng.

Correctie 23/6/2018: In de kop van een eerdere versie van dit bericht stond dat de Europese Unie duidelijkere regels rond het declaratieregister wilde. De anticorruptiegroep GRECO valt echter onder de Raad van Europa, dat geen onderdeel is van de Europese Unie maar een aparte instelling. Het bericht is aangepast.