Wat kun je zien met je deurbel?

Dat camera’s ons in de gaten houden in de bus, op het station, de winkel of in het verkeer wisten we al. Nu rukt het wakend oog op in en rondom de woning, inclusief gezichtsherkenning.

Voordat je aanbelt, weet de slimme videodeurbel al of het goed volk is. Dat gaat een stap verder dan het cameraatje in een intercomsysteem. Zo heeft de populaire Ring deurbel een zogenoemde Live View-functie waarmee je elk moment kunt kijken wat er op je stoep gebeurt – tot zestig dagen terug. Het is de moderne variant van het spionnetje en het spiegeltje bij de vensterbank.

Lees ook: Gezichtsherkenning brengt orde in foto-chaos

Slimme bewakingscamera’s zijn in trek: van de Ring zijn meer dan 2 miljoen exemplaren verkocht. Voor Amazon reden om het bedrijf dit voorjaar over te nemen voor meer dan 1 miljard dollar (850 miljoen euro). De andere grote partij is Nest. Diens IQ-camera’s en de nieuwe Nest Hello (deurbel) horen bij de ‘smart home’-lijn van de Google. Net als de thermostaat en rookmelder zijn ze verbonden met de Nest app, die oogt als een mobiele meldkamer.

De Nest-software zoomt in op gezichten, zelf geef je aan of je ze kent. ‘Intelligente meldingen’ van de camera maken onderscheid tussen bekende en onbekende mensen. De gezichtskenmerken worden in de cloud bewaard – zo leren de Nest-camera’s van elkaar – maar zijn niet gekoppeld aan werkelijke identiteiten.

Tekst gaat verder na video

Ring bewaart bewakingsbeelden tot 60 dagen en gaat ook gezichtsherkenning leveren, bleek uit een recente update van de privacyvoorwaarden.

Hoe zit het met privacy?

Cameratoezicht rondom de woning luistert nauw. Ten eerste: je mag niet andermans grondgebied of de openbare weg filmen. De software van Ring en Nest biedt mogelijkheden om zones te blokkeren voor bewegingsdetectie. In de praktijk film je echter snel op plekken waar het niet mag. Of ik nu wil of niet, de camerabel aan mijn voordeur filmt het speeltuintje voor het huis en alle voorbijgangers. Daarmee is deze buurman in overtreding.

Daarnaast moeten mensen weten dat ze gefilmd kunnen worden, als ze je voordeur naderen. Een Ring-woordvoerster zegt dat het bedrijf daarom een sticker meelevert: ‘Protected by Ring’. De sticker komt bij de installatie-procedure echter niet aan bod en zit ook niet in de doos.

Nest stelt op zijn website de gebruiker verantwoordelijk voor het naleven van de privacywetten, helemaal onderaan op de pagina Veiligheidsrichtlijnen. „Mogelijk moet je een kennisgeving ophangen, zodat bezoekers weten dat je een Nest-camera gebruikt.”

Het bewaren van biometrische kenmerken ligt gevoelig, zeker sinds de nieuwe Europese privacyregels van kracht zijn. De deurbel van Nest wordt, in tegenstelling tot de andere Nest camera’s, niet geleverd met een proefabonnement op de clouddienst. De gebruiker moet zelf besluiten of hij filmbeelden wil bewaren en gezichtsherkenning inschakelt. Zo is de fabrikant niet aansprakelijk.

Wie aanbelt of voorbijloopt weet niet dat zijn gezichtskenmerken kunnen worden bewaard. Voor de verwerking van biometrische gegevens is echter altijd een grondslag nodig. Toezichthouder Autoriteit Persoonsgegevens (AP). „Dat betekent: betrokkenen moeten toestemming geven, of er moet een wettelijke of publiekrechtelijke taak uitgevoerd worden of een gerechtvaardigd belang behartigd worden”, zegt AP. Bij de videodeurbellen lijken die grondslagen te ontbreken. Je filmt mensen die niet bij de huiselijke kring horen.

In de praktijk

Tegenover de lastige wetgeving staat een eenvoudige installatie. Twee schroeven, een wifi-code en klaar. De doorgifte van hoge resolutie-beelden vergt wel de nodige capaciteit van het wifi-netwerk. De algoritmes in de Nest-camera’s zijn goed in het onderscheiden van mensen en huisdieren. Er blijven valse bewegingsmeldingen tussendoor komen. In plaats van een gerust gevoel zaait dat eerder onrust.

De bel blijkt best handig als je niet thuis bent en toch iemand te woord wilt staan. Maar het meekijken, dat moet je ook liggen. Al na een paar dagen testen met de camera’s voel ik me een gluurder in en rondom mijn eigen huis. Ik heb de audiofunctie uitgezet – je kunt anders meeluisteren en praten – en de bewegingsmeldingen geblokkeerd. Ik wil helemaal niet weten wie er wanneer op de schommel zit of z’n hond uitlaat.

Een woordvoerder van Bol.com noemt de videodeurbel “één van de beter verkopende gadgets”. Met de zomervakantie in aantocht overwegen veel mensen videobeveiliging aan te schaffen. Hoewel het aantal diefstallen en inbraken vorig jaar fors daalde (van 540.000 naar 420.000, waarvan 55.000 inbraken in woningen), kopen Nederlanders meer alarmsystemen. Volgens de stichting Nationale Inbraakpreventie Weken had in september 2016 elf procent van de Nederlandse woningen een alarm, in maart dit jaar was het twintig procent. Bij bijna de helft van de alarmsystemen zit al een camera.

Straks heeft de hele buurt videobewaking en Amazon-dochter Ring speelt alvast op die trend in. De nieuwe Neigbor-app creëert een online buurtwacht, een netwerk van camera’s waarin de hele wijk foto’s en video’s van inbrekers, pakjesdieven en verdachte personen kan uitwisselen. Niet Big Brother, maar Big Buurman is watching you.

Producten

Ring Video Doorbell (180 graden HD camera), 99 euro of Ring Video Doorbell 2 (160 graden HD camera) 199 euro. Protect Plan vanaf 3 euro per maand (60 dagen videogeschiedenis)
Nest Hello, 279 euro. Nest Aware abonnement met gezichtsherkenning vanaf 5 euro per maand (5 dagen videogeschiedenis) 160 graden camera, 2K beeldsensor.

Alternatief:
Netatmo Welcome Camera (185 euro) camera voor binnenshuis met met gezichtsherkenning (opname op geheugenkaartje).
Netatmo Presence (299 euro), bewakingscamera voor buitenshuis registreert of iets een dier, een mens of een auto is.

Aanvulling 13/6: in een eerdere versie van dit artikel stond het aantal inbraken in 2017 daalde van 540.000 naar 420.000. Dat cijfer is gebaseerd op de CBS-definitie ‘diefstal en inbraken’, waaronder ook inbraken bij bedrijven. Het aantal inbraken in woningen daalde van circa 65.000 naar 55.000.