Necrologie: Les Guignols de l’Info (1988-2018), oftewel de Franse Spitting Image

Johnny Hallyday was al dood en nu moet de tv-uitzending waarin hij door zijn latex evenbeeld bijna dertig jaar bespot werd er ook aan geloven. Het doek valt definitief voor het legendarische Franse programma Les Guignols de l’Info. Vrijdag maakte tv-zender Canal+ aan de ondernemingsraad van het bedrijf bekend dat de sinds 1988 lopende Franse variant op Spitting Image geen nieuw seizoen meer krijgt.

„Ah que coucou”, waren de gevleugelde woorden van Hallyday als hij zijn ‘boîte à coucou’ aanzwengelde. Via een kastje met spraakherkenning avant la lettre probeerde de onnozele pop in het absurdistische universum van de Guignols zijn imago te veranderen. „Het is in het dagelijks leven niet erg aangenaam om te horen dat je als idioot behandeld wordt”, zei de echte Hallyday eens in een interview over de regelmatige persiflages. „Ik vind dat een beetje hard.”

Maar de belangrijkste slachtoffers van de makers van Les Guignols (‘de poppen’) waren politici. De goeiige maar bizar formulerende opa Jacques Chirac of de stuiterende adrenalinebom Nicolas Sarkozy schoven bijna dagelijks aan bij presentator ‘PPD’, de initialen van Patrick Poivre d’Arvor, in het werkelijke leven lang nieuwslezer bij TF1, maar daar ook al jaren vervangen.

‘Chirac president gemaakt’

Generaties Fransen ontleenden een groot deel van hun politieke kennis aan de in het satirische programma behandelde affaires en relletjes. Vooral in de avant-gardistische beginjaren van Canal+ schoven de makers hun linkse antecedenten niet onder stoelen of banken. Toch kregen ze in 1995 het verwijt van onder andere toenmalig presidentskandidaat Lionel Jospin dat de Chirac-pop („Mangez des pommes!”) op televisie de politicus het presidentschap had bezorgd. Zeven jaar later verscheen Chirac nog vooral in een Superman-pak, met niet alleen een ‘S’ maar ‘SM’ op zijn borst: „Super Menteur” (superleugenaar).

Toen begin 2015 zakenman Vincent Bolloré via mediaconglomeraat Vivendi de leiding kreeg bij Canal+, ging meteen het gerucht dat deze persoonlijke vriend van Sarkozy, toen weer presidentskandidaat, plannen had om het programma de nek om te draaien. Politici van links en van rechts namen het sportief voor de Guignols op en plaatsten als avatar op hun Twitter- en Facebookaccounts een foto van hun latex pop.

Maanden na een veelvuldig verlengde zomerstop maakten de Guignols in december 2015 alsnog een doorstart. Maar de oorspronkelijke tekstschrijvers waren vervangen, ‘PPD’ kreeg een bijrol en nieuwe poppen van (toen nog) apolitieke figuren als Kim Kardashian en Kanye West deden hun risicoloze intrede. Veel sketches werden banaal en onbeduidend, de grappen flauw en ongevaarlijk.

Lees ook: over de machtsgreep van Vincent Bolloré bij Canal+

Achter de decoder

Het was het begin van het einde. Terwijl de Guignols op de betaalzender altijd te zien waren tijdens het gratis uurtje tussen zeven en acht, verdwenen ze in 2015 achter de decoder en kelderden de kijkcijfers. Tijdens de verkiezingscampagne van vorig jaar waren ze weer vrij te zien, maar ze speelden geen enkele rol van betekenis meer. Nadat Canal+ eerder deze week de strijd om de uitzendrechten van de Franse voetbalcompetitie verloor, had de zender genoeg redenen om het relatief dure programma definitief stop te zetten.

Geen politicus die nu nog voor de Guignols op de barricades gaat. Alleen Sarkozy’s immer geridiculiseerde ex-minister Nadine Morano wijdde er nog een tevreden Tweet aan. „Wat een geluk! Mooi gedaan! Geen begrafenis, maar directe crematie. […] Opgeruimd staat netjes.”