‘Bijna alle omroepen overtreden reclameregels’

„Ik begreep dat je couture aan hebt”, grijnst presentator Paul de Leeuw in Ranking the Stars. Viola Holt wappert met haar colbert. „Kenzóóó” roept ze vrolijk.

Dat mag niet bij de publieke omroep. Net zomin als zeggen dat die Sparta zo lekker doortrapt, dat het Amstel Hotel zoveel „allure” heeft, zo „magisch” is. Of dat Marktplaats een „topsite” is.

Het Commissariaat voor de Media ziet bij vrijwel alle publieke omroepen veelvuldig overtredingen van de Mediawet als het gaat om ‘vermijdbare uitingen’: namen en merken overdadig of overdreven noemen of in beeld brengen. Dat maakte de toezichthouder donderdag bekend. In een brief aan de besturen van de publieke omroepen stelt het Commissariaat „vanaf vandaag” een „zero tolerance-beleid” te voeren op vermijdbare uitingen.

In een bijeenkomst donderdag met alle hoofden Juridische Zaken van de landelijke omroepen zijn de regels nog eens uitgelegd. De woordvoerder van het Commissariaat: „Vanaf nu is de coulance weg. We trekken een harde lijn.” In het geval van een overtreding worden „passende maatregelen genomen”. Dat kan bijvoorbeeld een „norm-overdragend gesprek” zijn of een boete.

Tot nu toe waren er af en toe gesprekken, minder vaak werd er beboet. Soms was er verwarring bij de omroepen – cd’s en boeken mogen enthousiast worden besproken, een poster met concertdata omhoog houden mag niet – maar ook is er weinig capaciteit bij de toezichthouder.

In 2010 kreeg de VARA een boete van 50.000 euro. Boer Zoekt Vrouw-presentatrice Yvon Jaspers had haar zelf ontworpen servies meegenomen naar de studio van De Wereld Draait Door. Na de onthulling – eroverheen lag een zwart kleedje – benadrukte Jaspers dat het zo betaalbaar was.

Ook in Europees verband wordt gewerkt aan strengere regels tegen onder meer sluikreclame. Het Europees Parlement, de Raad en de Commissie zijn bezig met een herziening van de richtlijn voor audiovisuele mediadiensten. Product-placement moet worden verboden in kinderprogramma’s. Ook sponsoring van kinderprogramma’s kan worden verboden, maar dat mogen lidstaten zelf bepalen.

De nieuwe Europese regels moeten gelden voor tv-omroepen, video-on-demanddiensten en andere aanbieders van video. Nu is met name op YouTube onduidelijk in hoeverre de makers – in geld of in natura – zijn betaald om zaken aan te prijzen. Europese televisieconcerns vragen al langer om gelijke spelregels voor alle aanbieders op het gebied van onder meer programmering en reclame.