Blok tegen Rusland: geen staat heeft recht te zwijgen

Rusland moet constructief samenwerken om de waarheid achter het neerhalen van vlucht MH17 boven tafel te krijgen. Rusland mag niet langer zwijgen, het moet „licht laten schijnen op de waarheid en haar niet voortdurend met mist verhullen”.

Minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok (VVD) eiste dinsdagavond in de VN-Veiligheidsraad in New York nogmaals volledige medewerking van Rusland. Geen staat heeft het recht om te zwijgen, zei Blok.

Blok was naar New York gevlogen om de statengemeenschap, tijdens een al eerder geagendeerde vergadering over Oekraïne, bij te praten over de ferme stap die Nederland en Australië eind vorige week hebben gezet door Rusland formeel aansprakelijk te stellen in de zaak MH17.

Sindsdien is Blok onderweg om internationale steun te verwerven, MH17 op de overvolle internationale agenda te houden en zoveel mogelijk druk uit te oefenen op Rusland. Maandag sprak hij met de Europese ministers van Buitenlandse Zaken over de kwestie.

Dinsdag maakte hij handig gebruik van het feit dat Nederland dit jaar tijdelijk lid is van de Veiligheidsraad. Vlak na het neerhalen van het toestel van Malaysia Airlines, waarbij 298 mensen om het leven kwamen onder wie 196 Nederlanders, 43 Maleisiërs en 38 Australiërs, nam de Raad unaniem een resolutie aan waarin het neerschieten werd veroordeeld en steun werd uitgesproken voor een internationaal onderzoek. Een poging een internationaal tribunaal op te richten voor de berechting van de daders werd door een Russisch veto geblokkeerd.

Blok, streng maar geserreerd, legde uit dat het Joint Investigation Team (JIT) na nauwkeurig onderzoek heeft vastgesteld dat de raket die het toestel neerhaalde een Boekraket was van het Russische leger. Terwijl zijn duimen snel rondmaalden, zei hij dat het JIT „op basis van juridisch solide en overtuigend bewijs” heeft vastgesteld dat de Boek oorspronkelijk hoorde bij de 53ste luchtafweerbrigade van het Russische leger.

De Russische VN-ambassadeur, Vasili Nebenzja, besprak eerst de hele Oekraïne-kwestie om tot slot uit te halen naar Nederland en Australië. Rusland staat, zei hij, nog steeds achter de oorspronkelijke resolutie, werkt soepel mee aan onderzoek, maar accepteert de uitkomsten van het JIT niet omdat het zelf geen deel uitmaakt van het onderzoeksteam. Op hoge toon voegde hij toe: „Ik wil er nogmaals aan herinneren, mocht u dat vergeten zijn, dat wij niemand toestaan met Rusland de taal van ultimatums te spreken.” Blok vroeg nogmaals het woord en riep Rusland onverdroten op met Nederland en Australië in overleg te treden.

Update 30-5-2018: Dit stuk is op 30-5-2018 geüpdatet met nieuwe informatie.