EU verbiedt gebruik van ‘bijengif’

Er komt een Europees verbod op buitengebruik van drie bestrijdingsmiddelen die schadelijk zijn voor bijen. Dat zijn de 28 lidstaten van de Europese Unie (EU) vrijdag in Brussel overeengekomen. Ook Nederland stemde voor het voorstel van de Europese Commissie.

Het gaat om zogeheten neonicotinoïden. Het verbod, dat vermoedelijk eind dit jaar zal worden ingevoerd, gaat gelden voor de middelen imidacloprid, clothianidin en thiamethoxam. Gebruik in kassen blijft toegestaan.

Twee grote studies toonden vorig jaar aan dat neonicotinoïden bijdragen aan de sterfte van wilde bijen en honingbijen. Op papier leken de pesticiden gunstiger dan andere middelen: ze hoeven niet op gewassen gespoten te worden. In plaats daarvan worden neonicotinoïden in de bodem geïnjecteerd en zaden ermee ‘gecoat’.

Maar doordat de gifstoffen uiteindelijk terechtkomen in stuifmeel, nectar en sap, komen ook bijen ermee in aanraking. Sluipwespen en roofkevers worden eveneens door de bestrijdingsmiddelen getroffen.

Lees ook deze reportage over de laatste bijentelling. Duizenden Nederlanders deden mee.

Lobby

De EU heeft jarenlang gedebatteerd over het gebruik van neonicotinoïden. In 2013 werd al een tijdelijk, gedeeltelijk verbod ingevoerd. De landbouw- en fabrikantenlobby voerde een stevige lobby tégen een algeheel verbod. De industrie ontkent de bijensterfte niet, maar wijst onder meer naar de klimaatverandering als oorzaak. Milieuorganisaties als Greenpeace voerden jarenlang actie om een verbod op de pesticiden voor elkaar te krijgen.

GreenpeaceEU Greenpeace EU EU ban on three #neonicotinoids is great news for #bees, other pollinators and our wider environment, but the EU must make sure they’re not simply replaced with other harmful #pesticides. 🐝#SaveTheBees🐝 Our comment: https://t.co/GHduzGU2z7 https://t.co/mVyBK7nuwU 27 april 2018 @ 10:11

Volgen

Bayer CropScience, producent van imidacloprid en clothianidin, noemt het besluit van de Europese lidstaten “een verdrietige dag voor boeren en een slechte deal voor Europa”. Volgens Bayer zal het verbod niet helpen om de bijensterfte te stoppen.

Alternatieven

Grote landen als Duitsland, Frankrijk en Engeland spraken zich eerder al uit voor een verbod. Landbouwminister Carola Schouten (ChristenUnie) liet dinsdag in een brief aan de Tweede Kamer weten vóór het voorstel te stemmen omdat “deze stoffen rechtstreeks schadelijk zijn voor wilde bijen, honingbijen en hommels, die onmisbaar zijn voor de bestuiving van gewassen. Deze middelen vormen daarmee een gevaar voor de biodiversiteit.”

Schouten wijst erop dat het verbod “een grote impact” zal hebben voor de Nederlandse teelt van onder meer pootaardappelen en suikerbieten. Volgens de minister lopen er verschillende initiatieven om alternatieven te ontwikkelen.

Lees ook: Hoe we de insecten kunnen redden – met meer bloemen en minder kunstmest