De zangvogel die bedreigd plaagdier werd

Fotograaf Anaïs López trekt zich het lot aan van een Javaanse zangvogel die in Singapore wordt bejaagd om zijn ‘gekrijs’.

In Singapore mag de bedreigde spreeuwachtige Mynah afgeschoten worden. Zijn ‘gekrijs’ wordt gehaat.
In Singapore mag de bedreigde spreeuwachtige Mynah afgeschoten worden. Zijn ‘gekrijs’ wordt gehaat. Foto’s Anaïs López

‘Mijn naam is Mynah, mijn leven is in gevaar, ik ben een vogel op de vlucht”. Met deze woorden sprak een kleine zwarte vogel met gele snavel en felgele poten de Nederlandse fotograaf Anaïs López aan. Althans, in haar beleving. De spreeuwachtige vogel was neergestreken in het venster van haar hotelkamer in Singapore. López was net gearriveerd, vroeg in de ochtend van 2012. De sprookjesachtige zangvogel, die mensen kan napraten, intrigeerde haar.

Maar het leven in Singapore is beslist geen sprookje voor de van oorsprong Javaanse maina, zoals hij in het Nederlands heet. Hij wordt verdelgd, doodgeschoten, vergast. Binnen afzienbare tijd moet de stad Mynah-vrij zijn. Waarom?

Anaïs López ging op onderzoek uit. „Ik kwam uit het hotel en daar zat de vogel op mij te wachten, zo voelde dat. Hij ging me voor de stad in”, vertelt ze in haar atelier in het Amsterdamse Volkshotel.

De Mynah was oorspronkelijk een geliefde zangvogel op Java. Een vogelhandelaar nam de vogel mee naar Engeland. Uit heimwee verloor de Mynah zijn stem en kon alleen nog maar gekrijs voortbrengen. In 1958 sleepten de Londense buren de vogel voor het gerecht. De eigenaar kreeg een boete van 44 pond, die hij niet kon betalen. Een nieuwe eigenaar nam de vogel mee naar Singapore. López: „Daar was de vogel opnieuw gelukkig, en zong en zong. Met de onafhankelijkheid van Singapore in 1965, kwam de bouwdrift. Om toch te communiceren en boven het lawaai uit te komen, begonnen de vogels krijsend te zingen. Dat werd door veel mensen gehaat.”

En dit had een gruwelijk gevolg: mannen van de Singapore Gun Club zijn dag en nacht in de weer om de vogel te verdelgen als „the new terrorist”, een plaagdier. Zelfs aan de grens staan ze met hun geweren om de zogenaamde indringer af te schieten. De vogel staat inmiddels op de Rode Lijst van kwetsbare diersoorten. „Voor de Mynah is in onze samenleving geen plaats”, zegt López. „Wij hebben deze prachtvogel het leven onmogelijk gemaakt.”

Vijf jaar wijdde López aan haar project De Migrant. Een vogel op de vlucht. Ze maakte er een documentaire, boek en app over. López: „Singapore wil een ideale samenleving zijn, tegen elke prijs. De vernietiging van de Mynah is daarvan een pijnlijk voorbeeld.”

Meer info via anaislopez.nl