Geheime lijsten financiering moskeeën onthuld

Zeker dertig islamitische organisaties in Nederland hebben de afgelopen jaren financiering aangevraagd in ‘onvrije’ Golfstaten of hebben daadwerkelijk geld ontvangen uit deze landen. Het gaat om miljoenen euro’s uit Koeweit en Saoedi-Arabië. Dat blijkt uit informatie die de overheid jarenlang geheim heeft gehouden, maar waar NRC en Nieuwsuur de hand op wisten te leggen.

Financiering vanuit conservatieve Golfstaten is omstreden vanwege de zorg dat hiermee ongewenste invloed wordt uitgeoefend in Nederlandse gebedshuizen. De Tweede Kamer vraagt al jaren om transparantie over de geldstromen.

De informatie betreft drie lijsten met namen van Nederlandse moskee-organisaties die in Golflanden om financiering hebben gevraagd. Koeweit en Saoedi-Arabië informeren het ministerie van Buitenlandse Zaken hierover vertrouwelijk sinds 2010. Een van de lijsten bevat concrete betalingen aan moskeeën met bedragen tot op de komma nauwkeurig. Gecombineerd met reeds bekende informatie over financieringen, heeft naar schatting bijna 10 procent van alle Nederlandse moskeeën in Golfstaten om geld gevraagd of wordt daadwerkelijk gefinancierd uit deze landen.

Lees ook: De Dordtse moskee kreeg 88.888 dollar uit Saoedi-Arabië

Onderzoek WODC

Al eerder werd het WODC door het kabinet gevraagd de omvang van buitenlandse moskeefinanciering in kaart te brengen. Dat leverde in 2015 niets op. Nu blijkt dat het kabinet toen al beschikte over informatie uit Golfstaten, maar er alles aan deed deze gegevens buiten het zicht van de WODC-onderzoekers te houden.

Mede als gevolg van buitenlandse financiering groeit de fundamentalistische islam, het salafisme, in Nederland. Waren er vier jaar geleden nog 13 salafistische moskeeën in Nederland, nu zijn dat er 27, zo blijkt uit een vertrouwelijke memo van anti-terrorismecoördinator NCTV die in handen is van NRC en Nieuwsuur. Het aantal salafistische predikers verdubbelde eveneens: van 50 naar 110. Het is opmerkelijk dat de NCTV over deze cijfers beschikt, omdat premier Mark Rutte eerder tegen de Tweede Kamer zei dat het niet mogelijk is een overzicht te geven van het aantal salafistische organisaties.

Integratie

Financiering uit Golfstaten kan de integratie belemmeren, zegt Mohamed Ajouaou, islamitisch theoloog aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Volgens hem gaat financiering vaak gepaard met invloed van geldschieters, die een islam willen verspreiden die onverdraagzaam is of haaks staat op de democratische rechtsstaat. Daarom moeten moskeeën buitenlandse giften openbaar maken, zegt Ajouaou. Ook de Raad van Marokkaanse Moskeeën roept islamitische instellingen op tot openheid over financiering.

Het huidige kabinet heeft in haar regeerakkoord afgesproken dat het geldstromen uit ‘onvrije landen’ aan banden wil leggen. Het kwam nog niet met concrete voorstellen.

In een reactie laat het ministerie van Buitenlandse Zaken weten dat het de lijsten geheim hield omdat deze zijn verkregen „vanuit diplomatiek verkeer”. Het ministerie vreest dat de Golflanden niet langer vrijwillig informatie zullen delen als de lijsten openbaar worden.

Correctie (23 april 2018): eerder stond de naam van Mohamed Ajouaou abusievelijk als Mohammed Ajouaou gespeld, dit is gecorrigeerd.

Aanvulling (24 april 2018): dit artikel is aangevuld met reacties van Tweede Kamerleden (zie kader).