Het kan als les één voor Amerikaanse presidenten gelden: hou de inlichtingen- en veiligheidsdiensten te vriend. Aan Trump is deze les niet besteed. De smeulende vete tussen de FBI en de president lijkt momenteel tot een kookpunt te komen.
Deze dinsdag verschijnt het boek van de vorig jaar door Trump ontslagen FBI-directeur James Comey. Die valt Trump al dagen aan in de pers, waar hij Trump onder meer „een geboren leugenaar” noemde, die „moreel ongeschikt” zou zijn voor het presidentschap. Comeys promotietour heeft de aandacht alweer wat afgeleid van een gebeurtenis die veel gevaarlijker is voor Trump: het feit dat justitie en de FBI zijn persoonlijke advocaat Michael Cohen in hun greep lijken te hebben.
Nadat de FBI vorige week een inval deed in Cohens kantoor, huis en een hotelkamer waar hij verbleef, werd vrijdag bekend dat de federale recherche hem al maanden volgt en hem verdenkt van criminele activiteiten – volgens Amerikaanse media mogelijk witwassen of belastingontwijking. Cohen liet zich vrijdag voor zijn hotel in New York zien, schijnbaar ontspannen sigaren rokend met vrienden. Maar Trump was woedend over de inval. Hij noemde het „een rasechte aanval op ons land”.
Bodyguard
Michael Cohen (51) is niet alleen Trumps juridische bodyguard en fikser. Hij was ook uitvoerend directeur van The Trump Organization, en zo betrokken bij tal van ondoorzichtige internationale vastgoeddeals, waarvan sommige met spelers in landen met autocratische regimes.
Als iemand dus de nachtzijde kent van de president en diens bedrijven, dan is het Michael Cohen. De neerslag van al die kennis, in onder meer documenten op usb-sticks, laptops en mobieltjes, is sinds de inval in handen van justitie.
Cohen kwam in 2007 in dienst van The Trump Organization na een verleden als letselschadeadvocaat en baas van taxivloten. Hij ontwikkelde zich tot de man die Trumps vijanden op afstand hield. Hij was het bijvoorbeeld die pornoactrice Stephanie Clifford, alias Stormy Daniels, 130.000 dollar (105.000 euro) betaalde om te zwijgen over een vermeend slippertje met Trump. Hiermee schond Cohen mogelijk regels rond campagnefinanciering. Ook had Cohen de hand in een soortgelijke deal met Playboymodel Karen McDougal.
Trump is overigens niet de enige die profiteert van de afkoopvaardigheid van Cohen. Een Republikeinse geldschieter, Elliott Broidy, trok zich vrijdag terug uit de top van de Republikeinse partijcommissie omdat duidelijk werd dat Cohen voor hem de betaling van 1,6 miljoen dollar regelde aan een ander Playboymodel, dat van Broidy zwanger was geraakt.
Ruslandonderzoek
Officieel staat de inval bij Cohen los van het Ruslandonderzoek naar Trump en zijn entourage door speciaal aanklager Robert Mueller. Maar volgens Amerikaanse media tipte Mueller de FBI met de informatie die tot de inval leidde. Omgekeerd levert onderzoek in Cohens inboedel vast materiaal op dat voor Mueller interessant kan zijn, omdat Cohen als directeur van The Trump Organization in 2015 en 2016 contact zocht met hooggeplaatste Russen, onder wie Dmitri Peskov, de woordvoerder van president Poetin, bij plannen voor de bouw van een Trumptoren in Moskou. Ook duikt de naam van Cohen als liaison naar Russen op in het controversiële, onbewezen dossier van de ex-spion Christopher Steele.
Het Amerikaanse blad The New Yorker ziet het uitbesteden door Mueller van het Cohen-onderzoek daarom als een soort verzekering. Mocht Trump het Rusland-onderzoek dwarsbomen, bijvoorbeeld door Muellers baas, onderminister van justitie Rod Rosenstein, te ontslaan, dan gaat het onderzoek naar Cohen gewoon verder.
Cohen en Trump ondervonden maandag een tegenslag in hun tegenoffensief. Voor een rechter in New York probeerden hun advocaten af te dwingen dat de aanklagers niet ál het in beslag genomen materiaal mochten inzien. Dat zou de privacy van Cohens cliënten, in het bijzonder Trump, schenden. De rechter wees de eis af. Op de lijst van cliënten die Cohen bij de gelegenheid moest overleggen bleek ook tv-presentator Sean Hannity van Fox News te staan, die Trump luidruchtig steunt in zijn strijd tegen kritische Amerikaanse media en Mueller.
Aanvulling (17-04-18): Dit is een aangevulde versie van het artikel dat op 16-02-18 verscheen.