Deze coach helpt je kind goed te slapen (met niet echt nieuw advies)

Alles aan deze twee-onder-een-kapwoning in Voorburg duidt op huiselijk geluk: een trouwfoto op de schoorsteenmantel, daarnaast een foto van een pasgeboren baby, twee katten die loom in hun mandje liggen. Op tafel vazen met grote boeketten, op het lage tafeltje bij de bank een schaal paaseitjes. Op die bank zitten de ouders, Nienke en Jan-Paul – om privacyredenen willen ze niet met hun achternamen in de krant – aan de koffie, boven slaapt de zes maanden oude Feline. Maar de vraag is hoe lang nog. Want dat ontbreekt in het gezinsleven: goede slaap.

Het begint al als ze de slaapzak aan moet: Feline begint te huilen en wil absoluut niet in haar bedje liggen. Wat ze wel wil: bij haar ouders slapen. Maar die zijn inmiddels wel klaar met de gebroken nachten.

Vandaar dat ze slaapcoach Karolien Kop-Huisman vanavond hebben uitgenodigd. Zij moet de ouders helpen hun dochtertje goed door te laten slapen. De ouders zitten er klaar voor, pen en opschrijfboekje in de hand. Dan klinkt uit de babyfoon een zacht, huilerig geluidje. „Daar zal je d’r hebben”, zegt Jan-Paul. Nienke staat op. „Ik ga snel even naar boven, voor ze echt hysterisch wordt.” Kop-Huisman knikt begrijpend. Uit haar tas haalt ze de velletjes met het slaapschema dat dit gezin de komende weken zal volgen.

De slaapcoach is nog maar recent toegevoegd aan het scala van kindercoaches, maar toch al behoorlijk populair. Kop-Huisman is nog geen jaar bezig met haar eigen bedrijf By Sleep, en coacht nu acht tot tien gezinnen per maand. Collega Susanne Willekes, al drie jaar slaapcoach, begeleidt met The Sleep Agency twintig tot dertig families per maand.

Er zijn tal van sites die sterk lijken op die van Willekes en Kop-Huisman: schaapjes, wolkjes, slapende beertjes. Slaapcoaches voor kinderen vind je nu overal in het land. De meesten hebben – net als Willekes en Kop-Huisman – een online opleiding gevolgd bij de Amerikaanse Kim West, alias ‘The Sleep Lady’: een medisch maatschappelijk werker turned slaapgoeroe – inclusief een eigen ‘slaapbijbel’ die meer dan 100.000 keer verkocht is. Na drie maanden ‘webinars’ (online colleges) en examens halen ze een diploma in haar ‘gentle sleep coaching’.

‘Zachte’ slaapcoaching dus, gericht op het geruststellen van je kind, zorgen dat het zo min mogelijk in paniek raakt bij het naar bed gaan, en zo goed mogelijk doorslaapt. Min of meer het tegenovergestelde van de wat oudere ‘cry it out’-methode, waarbij je je baby gewoon laat huilen – eventueel met een timer erbij.

Moderne ouders

Deze gentle coaching is niet per se nieuw, maar dat deze ‘zachte’ aanpak nu zo aanslaat, past in een bredere ontwikkeling, zegt pedagoog Stijn Sieckelinck. „Ouders van nu zijn veel gevoeliger als het gaat om hun kind dan een paar decennia geleden.” Gezinnen zijn kleiner geworden: de paar kinderen die je als ouder krijgt zijn automatisch je oogappeltjes. En die ga je niet een uur lang laten huilen.

Terwijl, denkt Sieckelinck, huilen ook een belangrijk onderdeel is van de opvoeding. „Er zijn gevallen waarin een harde breuk met bepaalde gewoontes beter zal werken dan die gentle coaching.” Toch zullen maar weinig ouders enthousiast worden van een coach die dat aanbiedt. De angst om een ‘slechte ouder’ te zijn, een ouder die zijn kind lang laat huilen en min of meer zelf zijn problemen laat oplossen, is bij veel vaders en moeders heel groot. „Een moderne ouder wil zijn kind niet in de steek laten, maar ook gewoon goed kunnen slapen en morgen weer fris op het werk verschijnen”, zegt Sieckelinck. En de slaapcoach biedt precies dat pakket.

Vaak komen de tips van de coaches min of meer overeen met wat de dokter of school zou zeggen. Alleen hebben die niet zo’n mooie website

Stijn Sieckelinck, pedagoog

Volgens Willekes en Kop-Huisman is slapen een vaardigheid die elk kind moet leren, net als lopen en fietsen. Waar het meestal misgaat is dat de ouders onbedoeld een situatie creëren rond het naar bed gaan, waar het kind vervolgens afhankelijk van wordt: wiegen, voeden, in het bed van papa en mama liggen. „Ik heb weleens een jongetje gehad dat niet kon slapen tenzij hij de beide oren van zijn moeder vasthield”, vertelt Willekes. De slaapcoaches noemen dat een ‘negatieve slaapassociatie’: het kind weet niet beter dan dat het op die manier naar bed gaat en zo leert het niet zelfstandig te slapen.

En ondertussen blijven de ouders maar aan de gang. „Zij denken dat ze alles moeten doen om dat kind maar te laten slapen”, zegt Willekes. „Maar het is juist beter het kind de ruimte te geven om zelf in slaap te leren vallen.”

Samen met de ouders stellen de coaches een stappenplan op waarbij de voor het kind vertrouwde situatie steeds verder wordt afgebouwd. Heeft een kind altijd jouw vinger in zijn mond tot hij in slaap valt? Vervang die vinger door een speen, maar blijf wel bij het bedje zitten. Vervolgens ga je iets verder richting de deur van de kamer zitten, dan in de deuropening, dan in de gang, tot het kind helemaal zelfstandig kan slapen. In de terminologie van Kim West heet dit ‘The Shuffle’. „Ja, je bent er wel even een week of drie elke avond mee bezig”, zegt Kop-Huisman. Maar daarna ben je als het goed is wel voorgoed van het gedoe af, volgens de slaapcoach.

De coach vervangt de kerk en school

Willekes en Kop-Huisman bieden verschillende coachingspakketten aan die beginnen rond de 500 euro. Daarvoor krijg je een telefonisch kennismakingsgesprek, een consult bij je thuis, een slaapplan voor drie weken, dagelijkse feedback op een online bijgehouden slaaplog via WhatsApp en 90 belminuten waarin je om hulp kan vragen. Zowel Willekes als Kop-Huisman spreekt dagelijks berichten in bij de vaders en moeders die ze begeleiden. „Dan hoef je als ouder geen lappen tekst te lezen”, zegt Kop-Huisman, „en mensen kunnen het op hun eigen moment afluisteren.” Willekes gaat soms niet eens meer persoonlijk langs bij een gezin, maar doet het consult via Skype of FaceTime. „Ik coach op die manier ook Nederlandse gezinnen in Jakarta, Curaçao, Engeland”, vertelt ze.

Dat de slaapcoach op dit moment zo in trek is onder jonge ouders, is voor pedagoog Sieckelinck geen grote verrassing. Al jaren zijn ouders op zoek naar een vervanging van de instituties die voorheen de waarheid over opvoeding in pacht hadden – de dokter, de school, de kerk. „De vragen die we hebben over onze kinderen, verdwijnen niet.” In dat gat springen de coaches, zegt Sieckelinck. „Je hebt ze ook voor leerproblemen, of voor kinderen die motorisch achterlopen.” Vaak komen de tips van de coaches min of meer overeen met wat de dokter of school zou zeggen. „Alleen hebben die niet zo’n mooie website.”

Lees ook: De geheimen van een goede nachtrust

Voor Feline is inmiddels een stappenplan gemaakt: elke avond moet zij in haar eigen bedje liggen, met de ouders ernaast, tot ze in slaap is gevallen. „En elke avond kunnen jullie dan iets verder richting de deur bewegen”, legt Kop-Huisman uit. Belangrijk is wel dat ze echt blijven zitten: naar de wc gaan is er niet bij, net als elkaar afwisselen tijdens het proces. De ouders schrijven druk mee, morgenavond beginnen ze.