Digitale krant
Terug naar de krant Lijst

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Algoritmes bepalen ons dagelijks leven. Ze worden vaak in één adem genoemd met kunstmatige intelligentie. Dat suggereert dat de computer het allemaal zelf verzint, maar er zit veel mensenwerk in. NRC gaat in vijftien artikelen op zoek naar de formules achter de schermen, binnen vier thema’s: Vervoer, Media, Shoppen en Fraude. Wie bedenkt die regels, en hoe werken ze?

De Formule

Hoe algoritmes ons dagelijks leven bepalen

Door Marc Hijink, 10 april 2018

Ons leven wordt bestuurd door algoritmes, regeltjes achter de schermen. Deze wiskundige formules, gevoed door grote hoeveelheden data, sturen onze selectie van nieuws, entertainment en aankopen, vissen automatisch dieven en verdachten uit de massa. Lees de inleiding: Hoe algoritmes ons dagelijks leven sturen ›

Algoritmes bepalen ons dagelijks leven. Ze worden vaak in één adem genoemd met kunstmatige intelligentie. Dat suggereert dat de computer het allemaal zelf verzint, maar er zit veel mensenwerk in. NRC gaat in vijftien artikelen op zoek naar de formules achter de schermen, binnen vier thema’s: Vervoer, Media, Shoppen en Fraude. Wie bedenkt die regels, en hoe werken ze?

Naar aanleiding van deze productie organiseerde NRC op 12 april een avond in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam. Terugkijken kan hier: dezwijger.nl/de-formule

Vervoer

Techbedrijven zijn dol op locatiedata en bewegings­gegevens, hoe gedetailleerder hoe beter. Zo ‘ziet’ Google hoe lang mensen op zoek zijn naar een parkeerplaats en leert Apple van je iPhone waar je werkt. Je kunt bewijzen dat je veilig rijdt en erop vertrouwen dat je om de file geleid wordt, of de snelste liftcabine voorgeschoteld krijgt. Maar welke algoritmes bepalen wat veilig is of wie er voorrang krijgt in de de file of in lift?

Lees ook:

  1. Hoe omzeilt TomTom de files?

  2. Hoe bepaalt de verzekeraar hoe veilig jij rijdt?

  3. Hoe bepaalt de lift wie voorrang krijgt?

  4. Hoe weet Google hoe lang je moet wachten?
    5.

Media

Kun je smaak in statistiek vatten? De grote streaming-diensten doen niet anders. Ze proberen een breed publiek inhoud op maat aan te bieden met behulp van algoritmes. Spotify en Netflix doen het door mensen met dezelfde voorkeuren te clusteren. Nieuwsdienst Blendle probeert er juist voor te zorgen dat je andere dingen ziet dan je zou verwachten. Apple laat personificatie grotendeels achterwege: Apple News is gebaseerd op locatie, niet of nauwelijks op je klikgedrag.

Lees ook:

  1. Hoe weet Netflix welke serie je wilt zien?

  2. Hoe weet Blendle wat jij wilt lezen?

  3. Hoe stelt Apple jouw nieuws samen?

  4. Waarom is dit het volgende liedje dat Spotify je laat horen?

Shoppen

Amazon is de webwinkel die groot werd met het doen van aanbevelingen op basis van wat anderen kochten. Wat zijn de trucs waarmee online winkels en reisbureaus je tot een aankoop verlokken? Achter de schermen wordt consumentengedrag in datapatronen gegoten, om beter in te schatten wat je wilt of hoe je te beïnvloeden bent. Ieder mens is uniek, maar bij elkaar zijn we toch redelijk voorspelbaar.

Lees ook:

  1. Hoe verleidt Booking.com je snel een hotelkamer te boeken?

  2. Hoe weet Bol.com wat je wilt kopen?

  3. Retargeting: hoe lang blijven mijn schoenen me achtervolgen?

  4. Hoe Facebook advertenties héél precies op maat maakt

Fraude

Algoritmes zijn bij uitstek geschikt om conclusies te trekken uit grote hoeveelheden data. Daardoor kunnen ze sneller ‘verdachte’ elementen opsporen, of het nou gaat om betalingsverkeer, uitkeringsgerechtigden of winkeldiefstal. De regels voor wat nou eigenlijk verdacht gedrag is, worden echter wel door mensen bepaald.

Lees ook:

  1. Hoe beschermt de bank je tegen oplichters?

  2. Hoe controleert de gemeente of jij fraudeert?

  3. Hoe bepaalt de zelfscankassa welke klanten gecontroleerd worden?
    4.

Redactie Marc Hijink en Eva de Valk, animatie Midas van Son, Harrison van der Vliet en Elze van Driel, illustraties Midas van Son, vorm Koen Smeets.

Lees ook deze artikelen