Veel hoogtepunten op Ligeti Festival

De muziek van György Ligeti behoort tot het kernrepertoire van Asko|Schönberg en dirigent Reinbert de Leeuw. Zoveel blijkt wel uit de Toonmeesters-documentaire die afgelopen weekend te zien was tijdens het vierdaagse Ligeti Festival in het Muziekgebouw in Amsterdam. Het zijn prachtige beelden, de repetitiescènes waarin de componist het ensemble van commentaar voorziet. Ligeti’s woorden laten zich kort parafraseren: meer spanning, meer expressie, meer drama. Méér!

Wie De Leeuw donderdagavond broos het podium op zag schuifelen voor het openingsconcert, twijfelde even of dat eeuwige meer er nog in zat. Maar eenmaal achter de dirigentenpult overheersten precisie, energie en een volledige overgave aan de partituur. Getuige de intense uitvoering van het Vioolconcert, een werk dat grossiert in ongenaakbare contrasten en immense crescendo’s. Zoals het vierde deel, ‘Passacaglia’, dat vanuit een fragiele viooltoon boven puffende houtblazers gestaag aanzwelt tot striemende tutti op orkaankracht. Onder De Leeuw gaf Asko|Schönberg het onderste uit de kan.

Joseph Puglia betoonde zich een gedroomd Ligeti-solist. Mooi was zijn tweesporenspel in de openingsmaten, waarin hij kriebellijntjes naadloos liet versmelten met het ensemble en tegelijkertijd harde accenttonen spatgelijk afstemde op percussionist Joey Marijs. Een verzengende solocadens in het slotdeel vond een tegenhanger in een bijzonder innige vertolking van de solomelodie in het tweede deel.

Een zo mogelijk nog grotere Ligeti-autoriteit dan De Leeuw is pianist Pierre-Laurent Aimard. Dirigent en solist vonden elkaar in een weergaloze uitvoering van het Pianoconcert: op het scherp van de expressieve snede, maar met een optimaal behoud van transparantie in Ligeti’s extreem gelaagde texturen.

Lees ook dit interview met Aimard: ‘Je moet jezelf op het spel durven zetten bij Ligeti’

Minstens even indrukwekkend was Aimards integrale uitvoering van de Études op vrijdagavond. Daarbij paarde de pianist een bijna machinale precisie aan explosieve kracht en expressieve uitersten zonder reserve. Hoewel het toucher in de ingetogen delen een fractie subtieler had gekund, reeg hij in de overige etudes hoogtepunt aan hoogtepunt. Opverend van zijn kruk liet Aimard ‘Désordre’ uitmonden in een spijkerharde hoogte. De dalende melodieën van ‘Automne à Varsovie’ treurden in maximaal reliëf. Bij het slotapplaus bleken de climaxen in ‘L’Escalier du diable’ en een razendsnelle Columna infinită zichtbaar hun tol te hebben geëist.