NRC checkt: ‘Vier uur achter laptop schadelijker dan onbeschermd één uur in de zon’

De aanleiding

Beeldschermen zijn op vele manieren schadelijk. Ze verpesten onze ogen en slaappatronen en tasten ons concentratievermogen aan. Tot zover de veelvuldig beschreven en bekende gevolgen. Want nu blijkt dat het gebruik van smartphones en laptops óók slecht is voor de huid. Dat staat tenminste op de beauty-pagina’s van glossy Jan (oplage van 78.000 exemplaren). High-energie visible light – het blauwe licht dat schermen uitstralen – zou de aanstichter zijn van „zogeheten „screenface-verouderingstekenen”. Het licht veroorzaakt „droogte, snellere rimpelvorming en eveneens pigmentstoringen” in het gezicht. Ook staat er dat „vier uur per dag achter je smartphone of laptop” meer effect op de huid heeft „dan één uur onbeschermd zonnen”. Dat checken we.

Waar is het op gebaseerd?

De bewering zou afkomstig zijn uit „Australisch onderzoek”. Maar dat blijkt niet vindbaar, in elk geval niet in de wetenschappelijke literatuur. De auteur van het Jan-artikel mailt desgevraagd haar bron; een persbericht uit september van het Australische cosmeticamerk Apha-H. In het persbericht (verstuurd om een nieuwe ‘vitamin mist’ aan te kondigen, „speciaal ontwikkeld om je huid te beschermen tegen onzichtbare, maar zeer schadelijke straling”) is de bewering terug te vinden, maar ook hier staat niet precies waar de informatie op is gebaseerd. De schrijfster van het persbericht, van een pr-bureau uit Reeuwijk, zegt dat het onderzoek echt bestaat. Ze mailt naar het Australische hoofdkantoor van het merk – maar daar is het onderzoek na een week nog niet boven water.

En, klopt het?

De drie huidexperts die we spreken zeggen zulke huidschade nog nooit in hun praktijk te hebben gezien, en ook dat ze zich er niets bij kunnen voorstellen. Thomas Rustemeyer, dermato-allergoloog bij VUmc in Amsterdam: „Na een uur in de zon ben je zo rood als een kreeft. Na vele uren beeldschermwerk zie je geen acute huidveranderingen.”

Bij mensen is het schadelijke effect van blauw licht dan ook nooit aangetoond. Huidspecialist Jetske Ultee, die de wetenschappelijke literatuur er nog eens op nasloeg, zegt dat er inderdaad onderzoeken zijn die laten zien dat blootstelling aan een hoge dosis blauw licht de huid kan verouderen. Ook werd er een relatie gevonden met kortdurende pigmentvorming na blootstelling aan een hoge dosis blauw licht. Máár, zegt ze: „Bij die onderzoeken, uitgevoerd op dieren, werd gebruik gemaakt van speciale lampen die het blauwe licht met hoge energie uitstralen. Dat is niet te vergelijken met vier uur achter een scherm.”

Lees ook: Een lekker ongezond tintje van de zonnebank

De vergelijking van zonlicht en schermlicht, zoals in de bewering, gaat ook niet op: het in dit geval zo gevreesde blauwe licht wordt niet alleen uitgestraald door schermen, maar is óók aanwezig in het daglicht.

Bovendien: de relatie tussen huidschade en de zon (uv-straling) is duidelijk aangetoond. Ultee: „Maar er is geen relatie gevonden tussen huidkanker en blauw licht.”

Dermatoloog Hok Bing Thio, werkzaam in het Rotterdamse Erasmus MC, kan één manier bedenken waarop telefoonschermen schadelijk zijn: „Als je afgeleid wordt door je telefoon en daardoor te lang onbeschermd in de zon blijft zitten.”

Conclusie

Experts zeggen dat deze stelling absoluut niet kan worden ondersteund met wetenschappelijk onderzoek. Bij mensen is het schadelijke effect van blauw licht nooit aangetoond. De schadelijke effecten van onbeschermd zonnen zijn dat wel. Bovendien is het blauwe schermlicht ook aanwezig in daglicht. Huidschade door schermen lijkt vooralsnog vooral ingegeven door de cosmetica-industrie. We beoordelen de stelling als onwaar.