Hoe stelt Apple jouw nieuws samen?

Nederlandse nieuwssites hebben er sinds 2016 een distributeur van formaat bij: Apple News, het rijtje met vier nieuwsberichten dat je ziet als je naar rechts veegt op het beginscherm van je iPad of iPhone.

Volgens onderzoeksbureau Telecompaper bezit ruim 30 procent van de Nederlanders een iPhone. Ongeveer 95 procent daarvan draait op een recente versie van iOS die Apple News standaard toont als widget – de lijst met mini-apps naast je beginscherm.

Veel mensen klikken daarop. Daardoor zorgt een vermelding op Apple News al snel voor een piek in de leescijfers. In ieder geval bij NRC.nl, maar ook bij andere media, levert Apple News soms een kwart van alle mensen die op hetzelfde moment de site bezoeken. Dat effect wordt sterker nu Facebook de hoeveelheid nieuws in je tijdlijn heeft teruggeschroefd.

Nederlandse kranten, maar ook Duitse en Franse media, tasten echter in het duister als het om Apples selectiemethoden gaat. Voor Engelstalige berichten van News heeft Apple een groep redacteuren in dienst die voor een deel het nieuws selecteren. Gebruikers hebben daar ook mogelijkheid de selectie aan te passen.

We hebben in Nederland een afgeslankte versie, die bij Apple bekendstaat onder de naam ‘Left of home news’. Hoe de selectie daarvan tot stand komt en hoe het nieuws wordt verspreid, wil Apple niet toelichten, ondanks herhaald vragen.

Om toch een beeld te krijgen van de formule, doen we een steekproef. Vier dagen in februari houden we Apple News nauwkeurig in de gaten, op telefoons van tientallen gebruikers, op meerdere tijdstippen en locaties. Dat levert honderden screenshots op die worden verwerkt in een Excel-overzicht. Dan is het een kwestie van turven: wat zijn de bronnen, hoeveel verschillende berichten worden per gebruiker verspreid, en past Apple de selectie op het type gebruiker of je locatie aan?

Deze steekproef is te klein om met zekerheid uitspraken te doen, maar geeft wel een indicatie van Apples werkwijze.

NOS, Nu en AD zijn de grootste

Left of home news is geen volledig geautomatiseerde artikelenlijst. Het lijkt erop dat Apple redacteuren inzet die een (voor-)selectie maken uit ongeveer tien verschillende nieuwsmedia en daarna af en toe een kleine aanpassing doen. Een algoritme bepaalt vervolgens wie welke artikelen ziet.

De bronnen zijn begin 2017 aangepast; in 2016 gaf Apple eerst het meest sensationele nieuws voorrang, van sites als The Post Online en het Belgische Het Laatste Nieuws. Apple News stond toen vol met berichten als ‘Bewusteloze peuter afgevoerd na vergissing apotheker’.

Nu zijn de nieuwsleveranciers, volgens de steekproef, in volgorde van frequentie: nos.nl, nu.nl, ad.nl, telegraaf.nl, volkskrant.nl, nrc.nl, trouw.nl, rtlnieuws.nl en metronieuws.nl. De eerste vier beslaan elk ongeveer 20 procent van het nieuwsaanbod. Gemiddeld zien de gebruikers in onze steekproef drie nieuwe berichten per uur.

De nieuwsselectie komt deels geautomatiseerd tot stand, want af en toe verschijnen er links naar artikelen die geen echt bericht zijn, zoals een cookie-pagina of een rubrieksoverzicht. Die fouten worden vaak snel – vermoedelijk handmatig – gecorrigeerd.

Apple News toont vrijwel altijd vier artikelen van vier verschillende bronnen, vrijwel altijd met verschillende onderwerpen. Er rouleren wel artikelen over hetzelfde actuele onderwerp, bijvoorbeeld de Holleeder-rechtszaak of de Olympische Spelen, maar die worden dan bij andere gebruikers vertoond.

Sporadisch, bijvoorbeeld bij een belangrijke sportuitslag, komt hetzelfde onderwerp twee of zelfs drie keer in de lijst voor. Dat wordt meestal snel gecorrigeerd.

Het sensatiegehalte van Apple News is in ieder geval veel lager dan eind 2016

Wat is een algoritme eigenlijk? In deze animatie leggen we het uit.

Erg persoonlijk is het niet

In 2016 leek Apple News nog rekening te houden met de manier waarop een artikel op sociale media gedeeld werd. Als likes en retweets toen een rol speelden, dan is dat nu verdwenen – het sensatiegehalte is in ieder geval veel lager dan eind 2016. Waarschijnlijk houdt Apple wel bij of er op de links in de newswidget geklikt wordt. In de privacyvoorwaarden behoudt Apple zich namelijk het recht voor trends te analyseren en gebruikersgedrag te verzamelen, waaronder ‘clickstream data’. Bovendien zit er een instelling op je iPhone die persoonlijke assistent Siri in staat stelt te leren van de manier waarop je de News-app gebruikt.

Apple beaamt dat het nieuwsaanbod aangepast wordt op basis van pagina’s die je bezoekt in zijn Safari-webbrowser en apps die je gebruikt - een graadmeter van je interesses die onderdeel is van Siri. Erg specifiek lijkt die personalisatie op basis van onze steekproef nog niet - er zit erg veel overlap in het aanbod bij verschillende gebruikers.

Heb je zowel een iPhone als een iPad met dezelfde iCloud-account, dan kunnen die apparaten een andere nieuwsselectie tonen; Siri bepaalt, anders dan bijvoorbeeld Google of Facebook, per toestel wat de interesses van de gebruiker zijn. In feite krijgt elk toestel dezelfde lijst nieuwsberichten, die op je eigen toestel ‘op maat’ wordt gesneden tot vier artikelen.

Je locatie speelt daarbij een rol. Apple News bevat variaties van selecties (soms in verschillende volgordes) die per regio verdeeld worden over het land. In de steekproef gaat het om 2 tot 3 varianten per stad. Laat je tien mensen met een iPhone in één ruimte op hetzelfde moment hun nieuwsaanbod controleren, dan is de kans groot dat ze dezelfde artikelen zien.

Soms krijgt een artikel met een regionaal onderwerp voorrang – zeker als er een plaatsnaam in de kop zit. Dat is nog een aanwijzing dat met name locatie bepaalt welke variant op het nieuwsaanbod je krijgt.

Met name je locatie bepaalt welke variant op het nieuwsaanbod je krijgt

Klein rijtje links, enorm effect

De indruk bestaat dat Apple News de meest aangeklikte artikelen later op de dag nog eens terug laat komen, met name rond twaalf uur ’s middags en zes uur ’s avonds. De steekproef is te klein om daar zeker van te zijn.

Wel wordt duidelijk hoe het mogelijk is dat Apple News zo’n grote invloed heeft op bezoekerscijfers. Omdat zowel de selectie als de variatie in nieuwsberichten beperkt is, groeit de kans dat veel mensen tegelijk op hetzelfde artikel klikken. Een notering op Apple News is, bijna gegarandeerd, een leeshit.