Links Verbond breekt na één maand

De matglazen deur van de fractiekamer van Nida zit op slot, maandag om kwart over vier in het Rotterdamse stadhuis. Lijsttrekker Nourdin el Ouali (36) van de islamitisch geïnspireerde partij doet open. Hij ziet er vermoeid uit na een crisisoverleg van 2,5 uur met GroenLinks, de PvdA en de SP, de overige drie lokale partijen in het ‘Links Verbond’.

„Wij krijgen éérst vijf minuten”, eist een van de medewerkers. El Ouali praat ze kort bij, dan loopt hij mee naar de binnentuin van het stadhuis. Hij rookt de ene na de andere sigaret en praat bevlogen en gefrustreerd.

Bewust provocatief

De Nida-tweet uit 2014 waarin Israël met terreurbeweging IS werd vergeleken, waar Nieuwsuur zondag aandacht aan besteedde, was „bewust provocatief”, zegt El Ouali. Het was een boodschap in de context van de Gaza-oorlog en de schorsing van een justitie-ambtenaar die IS een „vooropgezet plan van zionisten” noemde.

PvdA-lijsttrekker Barbara Kathmann heeft getwitterd dat die tweet „verre van door de beugel” kan. Maar in het stadhuis hebben de vier partijen net alweer vrede gesloten: de verkiezingen zijn over anderhalve week en ze willen samen het initiatief nemen voor een nieuw college. Nida hoeft de tweet niet in te trekken, maar zal de tweet wel betreuren, is de afspraak volgens de PvdA en SP.

„We zijn vier autonome partijen. Elke partij is verantwoordelijk voor haar eigen uitlatingen”, zegt El Ouali rokend in de binnentuin. „U moet mij niet vragen wat de SP vindt op tal van andere punten, of de PvdA. Dat is aan hen, aan hun partij en hun leden. Hetzelfde geldt voor Nida.”

In dat ene uurtje, tussen half vijf en half zes, lijkt het alsof de eerste, lokale samenwerking tussen drie traditionele linkse partijen en het islamitisch geïnspireerde Nida (betekenis: stem of oproep) gered is. „Het Links verbond was er en het Links Verbond is er nog steeds”, zegt El Ouali.

Maar om half zes twittert GroenLinks-lijsttrekker Judith Bokhove alsnog dat Nida „onvoldoende afstand van de verwerpelijke tweet” neemt.

De hele dag heeft Bokhove de partijleiding van GroenLinks in Den Haag op de hoogte gehouden. Als Jesse Klaver ’s middags in het Libelle Nieuwscafé in Den Haag zegt dat de samenwerking alleen verder kan als Nida afstand neemt van de tweet, dan weet hij dat Bokhove op dat moment hetzelfde bepleit aan de Coolsingel.

Zo breekt al na één maand het Links Verbond, dat de vier partijen met een interview in NRC op Valentijnsdag lanceren. Met een manifest voor een „sociaal, duurzaam en inclusief” Rotterdam wilden ze een offensief tegen armoede en schulden, voldoende woningen voor iedereen, zo snel mogelijk van gas en kolen af en ook vrije dagen op niet-westerse feestdagen.

Lees ook de aankondiging van het 'gemengd huwelijk' op Valentijnsdag: Alliantie tussen links en op islam geïnspireerde partij in Rotterdam

SP-lijsttrekker Leo de Kleijn, de trekker van het Links Verbond, kan het niet geloven als hij hoort van de breuk van Bokhove. Hij is na het crisisoverleg doorgejakkerd naar een debat van werkgeversorganisatie VNO-CNW. De Kleijn haast zich naar het Rotterdamse debatcentrum Arminius waar hij samen met PvdA’er Kathmann een persverklaring gaat geven.

„Ik baal als een stekker”, zegt hij vooraf in de gang. „Ik vraag me af wat Jesse Klaver met Rotterdam te maken heeft. Hij staat niet op de kieslijst.”

Was het anders gelopen als Rotterdam bij deze verkiezingen niet zo ‘in de spotlights’ had gestaan?, wordt er gevraagd. De deelname van de PVV en Denk in Rotterdam heeft het integratiedebat nog meer verscherpt.

En waarom bemoeien landelijke politici zich met lokale partijen?, wordt er gevraagd. De nieuwe SP-fractieleider Lilian Marijnissen zegt tegen de NOS dat het Links Verbond van haar niet had gehoeven. „De SP vindt juist scheiding van kerk en staat heel belangrijk”, zegt ze. Ook PvdA-leider Asscher heeft met zijn wenkbrauwen gefronst en wel eventjes met Kathmann gebeld, zegt hij.

SP’er De Kleijn zegt dat hij van Marijnissen daarna een mailtje heeft gehad. ‘Ik zou het niet gedaan hebben, maar jouw afdeling gaat erover’, heeft ze volgens De Kleijn gemaild. Ook Kathmann zegt dat niet Asscher ‘de stekker’ eruit heeft getrokken.

Misschien blijft er een Links Verbondje over. Volgens een recente peiling zouden de SP en PvdA samen elf zetels halen, twee meer dan het rechtse Leefbaar Rotterdam, en alsnog het initiatief kunnen nemen. Maar De Kleijn en Kathmann weten het eigenlijk nog niet. Wie had dit kunnen bedenken, een breuk over een tweet van bijna vier jaar oud?

Het is „diep triest”, twittert vakbond FNV in Rotterdam, die ook voor linkse samenwerking pleitte. „WTF hebben de pogingen tot staatsvorming in het Midden-Oosten te maken met de armoede in Rotterdam???”.