‘Hij was als een zoon en een broer voor deze stad’

Er is geen winkelier aan de Corso del Popolo in het oude centrum van Filottrano die vergeten is de etalage vol te hangen met beeltenissen van Michele Scarponi, de wielrenner die op deze grauwe zondag welhaast heilig wordt verklaard. De vijfde etappe van de Tirreno-Adriatico finisht in zijn woonplaats en wordt opgedragen aan hem, de beroemdste inwoner, amper elf maanden nadat hij op een kruispunt net buiten het stadje in de regio Marche tijdens een vroege trainingsrit werd doodgereden door een dorpsgenoot in een bestelbusje. Hij liet een tweeling achter en dompelde wielernatie Italië in diepe rouw.

Scarponi, in 2011 winnaar van de Giro d’Italia nadat Alberto Contador was betrapt op doping, overleed waar de Via G. Schiavoni en de Via dell’Industria elkaar kruisen. Er liggen orchideeën, er hangen kaartjes, mensen maken foto’s.

In de wijde omtrek van Filottrano zijn huizen behangen met geel-blauwe doeken en dito ballonnen, verwijzend naar het tenue van Astana, de ploeg waar Scarponi fietste. Het zijn ook de kleuren van de papegaai die hem dikwijls vergezelde op zijn lange trainingsritten door het heuvellandschap van de provincie Ancona – Franky noemde hij het tamme beest. Beelden van het olijke duo gingen geregeld de wereld over. Deze zondag zit Franky in een kooi en wacht hij de renners op aan de finish.

Ingelijst wielershirt

„Scarponi was als een zoon en een broer voor deze stad”, zegt Raffaelo Falappa in zijn woning net voorbij de finish. Hij fietste tien jaar met Scarponi samen, werd fysiotherapeut en masseerde zijn beroemde stadgenoot geregeld. In zijn woonkamer hangt een ingelijst wielershirt, met de handtekening van zijn „vriend”. Dan leidt hij zijn bezoeker naar zijn kelder. In het midden staat een massagetafel. „Een paar weken voor zijn dood lag hij daar nog. Ik heb die tafel sindsdien niet meer aangeraakt. Voorlopig laat ik het zo. De pijn is nog te vers.” Falappa heeft het zwaar vandaag. „Maar we moeten blijven lachen. Dat zou hij ook gedaan hebben.”

Als de wielrenners Filottrano naderen, begint het zonnetje te schijnen. De lokale fanfare marcheert door de finishstraat. Inwoners vieren het leven van hun held.

Lees ook: Denken aan Scarponi, de lachende antiheld

Op een plein is een koperen standbeeld voor hem opgericht – een fiets, met daarboven een vogel. Broer Marco Scarponi doet daar in een mobiele studio van televisiezender Rai zijn verhaal. Hij zet zich na het noodlottige ongeval in voor de verkeersveiligheid in Italië. „Er raken jaarlijks 17.000 Italianen ernstig gewond in het verkeer”, zei hij onlangs in La Repubblica. „We moeten daar wat mee. We hebben mensen nodig die laten zien wat lijden betekent.”

Op de Rai laat hij tekeningen zien, gemaakt door de tweeling Giacomo en Tommaso. Die hangen ook in het familiegraf van Scarponi, naast foto’s waarop hij juichend over de finish komt. Er liggen bloemen en op kaartjes zijn hartstochtelijke boodschappen geschreven aan ‘Il Presidente’. Buiten de tombe huilt een vrouw van middelbare leeftijd, om haar nek geel-blauwe sjaaltjes met de handtekening van Scarponi. Voor ze wegloopt, slaat ze een kruisje.

Een half uur nadat Adam Yates als eerste de finishlijn heeft gepasseerd, verdringen horden mensen zich in de Corso del Popolo. Op 16 mei de volgende herdenking. Dan komt de elfde etappe van de Giro door Filottrano.