Internationale Vrouwendag, wat een theater. Het is de dag van de helft van de bevolking, maar het voelt als de dag van de secretaresse of van de pedagogisch medewerker. Een goede gelegenheid om de mensen te complimenteren die veelal ongezien de wereld draaiende houden, en tegelijkertijd weinig over die wereld te zeggen hebben. In plaats daarvan worden we overspoeld met toneelstukjes, symboolpolitiek en een stel tenenkrommende opiniestukken.
Zo betoogden twee D66-Kamerleden in NRC (Breng de vrouwen terug in de geschiedenis, 8/3) dat de enorme rol van vrouwen in de wereldgeschiedenis wordt weggestopt in het onderwijs. Neem Nannerl Mozart, zus van Wolfgang. Ze zou een briljant musicus zijn. Althans, dat zou uit brieven blijken, want er is niet één noot muziek van haar bekend. Nannerl Mozart verdween na haar achttiende verjaardag uit het publieke leven, net als alle andere vrouwen in die tijd overigens.
Nu vind ik het echt hartstikke sympathiek van D66 dat ze haar ook iets gunnen, ook al weten ze niet of en wat ze ooit heeft gepresteerd, maar dit is wel een heel sterk staaltje geschiedvervalsing.
Nannerl Mozart is niet weggestopt omdat ze vrouw was. Ze heeft zich nooit kunnen ontwikkelen omdat ze vrouw was. Door de eeuwenlange structurele misdaden tegenover vrouwen kwamen deze potentiele genieën nooit tot wasdom. De loop van de geschiedenis is door mannen bepaald. Dat is de realiteit, en die wordt terecht weerspiegeld in de geschiedenisboeken. Die realiteit verander je niet door de Canon van Nederland nu aan te passen, te „updaten” en alsnog „belangrijke vrouwen uit de geschiedenis” toe te voegen, zoals de Kamerleden voorstellen. Stel je voor: je wordt een leven lang met quota uit de wind gehouden, in speciaal afgeschermde safe spaces, elkaars vrouwelijke krachten prijzend terwijl je krampachtig elk glimpje van de waarheid vermijdt. En die luidt dat mannen harder lopen, hoger springen, rijker zijn en de dienst uitmaken.
En toch geniet ik wanneer ik me in die afgeschermde women-only clubs begeef. Dat begon in het vrouwendispuut in Leiden, waar de grond trilde als we zongen en met z’n allen op de grond stampten. Wat houd ik van de Napolitaanse romans van Elena Ferrante, over twee krachtige vrouwen, hun levens, gevoelens, seksualiteit, zwangerschappen en onderlinge vriend- en vijandschap. En oh, wat was ik teleurgesteld toen Elena Ferrante een man bleek te zijn. Het mag niet uitmaken, ik weet het, en toch maakt het uit.
Begin deze maand kwam de Martha Graham Dance Company naar Nederland en zag ik de choreografie Steps in the Street uit de Chronicles. Vrouwen met de armen stevig in elkaar gehaakt, in rijen het podium bestormend als een marcherend leger, zo sierlijk en krachtig tegelijk. Een creatie van en voor en door vrouwen. De revolutie is begonnen, dacht ik. En ik wilde in die wereld leven. Ik wilde er blijven. Niet alleen in de muziek en de kostuums, maar vooral in die wereld zonder mannen.
Meteen paniek. Dit was natuurlijk hartstikke hypocriet van mij. Uitsluiting is onacceptabel, een misdrijf! Hoe ga ik dit in vredesnaam aan mezelf verkopen? Het was zo’n moment dat je snelle brein allang heeft besloten heeft dat iets juist is, en je vervolgens heel diep moet graven om de lulkoek-argumenten bij elkaar te sprokkelen om die conclusie te stutten. Maar die conclusie staat wel: zelf-segregatie bevalt me, en dat is uitermate ongemakkelijk. Het betekent dat ik alles wat ik verafschuw moet omarmen. De afgeschermde safe-spaces, de vrouwendagen.
Als er dan toch moet worden ingegrepen om vrouwen mee te sleuren in de vaart der volkeren, dan liever door zelf-segregatie. Er zitten voordelen aan het buitensluiten van mannen: een einde aan de aperotsjes, spierballen rollen en #MeToo. Nooit meer vrouwtjes en mannetjes turven, excuus-truzen op tv. En daarbij de zinderende kracht van vrouwen die samen een leger vormen.
Laat positieve discriminatie in de geschiedenis alsjeblieft achterwege. Maak gewoon een vrouwencanon waarin het verhaal van Nannerl Mozart in al haar glorie en brille verteld kan worden, zonder dat ze beter hoeft te zijn dan een man, zonder dat er geschiedvervalsing aan te pas hoeft te komen.