NRC checkt: Half miljoen kinderen in VS hebben loodvergiftiging

De aanleiding

Het Britse weekblad The Economist wijdt in zijn jongste nummer aandacht aan de loodvergiftiging wereldwijd. „Een half miljoen Amerikaanse kinderen heeft de diagnose loodvergiftiging gekregen”, schrijft het in een commentaar. Dit klinkt verbazingwekkend hoog voor een ontwikkeld land als de Verenigde Staten. We checken deze bewering.

Waar is het op gebaseerd?

In een artikel bij het (anonieme) commentaar staat dat het om 500.000 kinderen in de VS gaat, op een bevolking van bijna 330 miljoen. Zij hebben 5 microgram lood op elke deciliter bloed. Het blad licht de herkomst van dit cijfer niet toe. Wel vermeldt het dat de vergiftiging vooral te wijten is aan oude verflagen in oudere huizen, die veel lood bevatten. Daar wonen vooral arme Amerikanen.

En klopt het?

Op Google is makkelijk te achterhalen dat het cijfer van 500.000 ontleend is aan een extrapolatie uit 2012 van de Amerikaanse Centers for Disease Control (CDC), een overheidsinstantie voor de volksgezondheid. Het gaat om kinderen van beneden de zes jaar. De CDC had kort tevoren besloten de definitie van loodvergifitiging aan te passen. Eerder lag de risicogrens bij 10 microgram per deciliter bloed. Maar omdat steeds duidelijker werd dat speciaal bij kinderen zelfs kleine hoeveelheden lood zeer schadelijk voor de ontwikkeling van de hersenen kunnen zijn, was zo’n aanpassing nodig, oordeelde de CDC. De ontwikkeling van het IQ van jonge kinderen kan erdoor stagneren en ook gedragsstoornissen worden met loodvergiftiging in verband gebracht.

De CDC-berekening is gebaseerd op een beperkt aantal bloedproeven. Bij ruim 1.600 kinderen jonger dan zes jaar werd het bloed onderzocht en van hen had een vijftigtal kinderen, zo’n 3 procent, meer dan 5 microgram lood per deciliter in het bloed. Omgerekend naar de totale Amerikaanse populatie van die leeftijd kwam de CDC zo uit op 500.000 kinderen. Volgens een andere groep onderzoekers onderschatte de CDC hiermee echter het probleem. Zij spraken van 1,2 miljoen kinderen in de VS met loodvergiftiging. Zij telden echter ook oudere kinderen mee.

Lees ook deze reportage over met lood vergiftigd water in Flint

Zowel David Bellinger, hoogleraar neurologie aan de universiteit van Harvard en gespecialiseerd in milieueffecten op de volksgezondheid, als Perry Gottesfeld van Occupational Knowledge International, een groep die lobbyt tegen het gebruik van lood, bevestigde tegenover NRC telefonisch dat de 500.000 vooralsnog de beste schatting van dit moment is en dat hierover ook consensus bestaat.

In de VS is er echter al veel vooruitgang geboekt. „Eind jaren zeventig had zo’n 88 procent van de kinderen in de VS 10 microgram of meer lood in elke deciliter bloed”, zegt Bellinger. „Nu vinden we zulke cijfers verbijsterend, toen vonden we dat normaal.” Pas later kwam het inzicht dat lood, dat toen nog in verf, benzine en waterleidingen zat, zeer schadelijk was. Inmiddels is in de VS en in Europa het gebruik van zulke verf, benzine en waterleidingen drastisch gereduceerd. Bellinger: „Veel mensen denken dat daarmee het probleem is opgelost, maar lood blijft een stille sloper.” Ook Gottesfeld vindt dat de aandacht niet mag verslappen. „De ironie is dat hoe meer we de norm voor loodvergiftiging naar beneden bijstellen, hoe meer we beseffen dat elke microgram ertoe doet.”

Conclusie

The Economist stelde dat 500.000 kinderen in de VS de diagnose loodvergiftiging hebben gekregen. Hoewel dit cijfer berust op een extrapolatie en de maatstaven voor loodvergiftiging nog in 2012 zijn aangepast, achten de meeste experts dit toch de beste schatting. We beoordelen de stelling daarom als waar.