Partijen eisen dat EU-factcheckers hun werk verbeteren

De SP-fractie in de Tweede Kamer eist dat het kabinet zijn afkeuring uitspreekt bij de Europese Commissie in Brussel over het functioneren van de EU-factcheckers. Diverse media schreven de voorbije weken over fouten die de ‘East Stratcom Task Force’ maakte bij het aanwijzen van diverse Nederlandse publicaties, waaronder GeenStijl en de regionale krant De Gelderlander, als ‘kanalen voor desinformatie’.

East Stratcom werd in 2015 door de EU-landen in het leven geroepen om „Ruslands aanhoudende desinformatiecampagnes” te bestrijden. Volgens de SP, die schriftelijke vragen stelt aan het kabinet, is de aanpak van desinformatie geen taak voor de EU. Eerder stelde Forum voor Democratie tientallen, nog onbeantwoorde, Kamervragen over het functioneren van East Stratcom.

Lees ook dit artikel over de blunders van de EU-factcheckers

Uit onderzoek van NRC en de NOS bleek deze week dat geen van de EU-factcheckers Nederlands spreekt. Eerder liet de Europese Commissie weten dat vertaalfouten de oorzaak waren van het onterecht aanmerken van Nederlandse publicaties als desinformatie, maar dat er wel mensen met ‘Nederlandse taalvaardigheden’ bij East Stratcom werken.

Eind vorig jaar werd er voor het eerst een apart budget uit de EU-begroting, 1.1 miljoen euro voor 2018, beschikbaar gesteld aan East Stratcom. Volgens CDA-Europarlementariër Esther de Lange, die ook schriftelijke vragen stelde, kan het Europees Parlement bij de vaststelling van het nieuwe budget voor 2019 voorwaarden stellen aan de kwaliteit van het werk dat East Stratcom levert. De organisatie is voor een belangrijk deel afhankelijk van ngo’s, journalisten en individuele burgers in Europese landen die artikelen aanleveren waarin ze pro-Russische desinformatie menen te bespeuren. Een klein team van medewerkers van de Europese Commissie en gedetacheerden uit enkele EU-landen moet controleren of het werkelijk om desinformatie gaat, maar schiet daarbij geregeld tekort.

De Lange van het CDA hoopt dat de factcheckers hun werk met het speciale EU-budget zullen verbeteren. Dat zegt ook PvdA-Europarlementariër Paul Tang, wiens delegatie schriftelijke vragen aan de Europese Commissie voorbereidt. „East Stratcom moet zijn werk natuurlijk gewoon goed doen en daar zullen we ook achteraan zitten. Maar als de EU-landen dit belangrijk vinden, dan moet er wel voldoende budget beschikbaar zijn. Dan kan het niet zo zijn dat East Stratcom moet draaien op vrijwilligers.”

Europarlementariër Marietje Schaake (D66) laat weten dat ze het verkeerd aanmerken van Nederlandse media als kanalen voor desinformatie met de EU-factcheckers heeft besproken. Schaake: „Zij stellen dat meer budget hun ook meer en dus betere capaciteit zou opleveren.”