Marco Kroon zegt man te hebben gedood die hem gevangen hield

De met een Willems-Orde onderscheiden militair Marco Kroon komt na jarenlang zwijgen met een verklaring over het doden van een vijand in Afghanistan.

Majoor Marco Kroon bij de opening van een tentoonstelling over veteranen op landgoed Bronbeek op 24 januari 2018.
Majoor Marco Kroon bij de opening van een tentoonstelling over veteranen op landgoed Bronbeek op 24 januari 2018. Foto: Robin van Lonkhuijsen/ANP

“Het was op dat moment hij of ik”, zegt Marco Kroon in het AD over het doden van een vijandelijke strijder in 2007 in Afghanistan. Een incident waar hij pas drie weken geleden voor het eerst in het openbaar melding van maakte, maar toen weinig over kwijt wilde.

Kroon verklaart nu destijds bij een geheime operatie gevangen te zijn genomen en tijdens zijn gevangenschap hardhandig te zijn ondervraagd, mishandeld en ernstig vernederd. Later werd hij om onduidelijke reden vrijgelaten.

Kroon maakte na zijn vrijlating naar eigen zeggen wekenlang jacht op de leider van de groep, omdat die zijn operatie en die van zijn collega’s in gevaar zou kunnen brengen. De bedoeling was zijn vijand gevangen te nemen, maar toen hij hem eindelijk vond en wilde overmeesteren greep zijn tegenstander naar een automatisch wapen en had hij geen andere keuze dan zelf op te treden, zegt Kroon in het het AD:

“Ik moest nu aan mijn leven denken. Flitsen van mijn gevangenschap kwamen in een klap weer allemaal boven. Ik greep in een reflex naar mijn wapen en vuurde gericht mijn hele magazijn leeg op het lichaam van de man. Hij was dood.”

Volgens Kroon was zijn vijand hoogstwaarschijnlijk verantwoordelijk voor de verwoesting van vele levens.

Tien jaar gezwegen

De met een Willems-Orde onderscheiden militair heeft tien jaar lang gezwegen over deze zaak. Drie weken geleden maakte hij via zijn advocaat bekend dat hij een incident in Afghanistan had gemeld aan Defensie, maar toen wilde hij niks zeggen over de toedracht. Defensie heeft het OM ingeschakeld om onderzoek te doen naar het geweld.

Lees ook: OM onderzoekt gebruik geweld Kroon Afghanistan

Volgens Defensie is het ongebruikelijk dat militairen incidenten niet direct na een operatie melden. Normaal gesproken gebeurt dat tijdens de debriefing.

Kroon zegt dat hij niet eerder openheid van zaken heeft gegeven, omdat hij daarmee de operatie in gevaar zou hebben gebracht:

“Een ding wist ik zeker: als ik het incident zou hebben gemeld, zou dit door de uiterst gevoelige aard van de operatie zeker naar buiten zijn gekomen. Dit zou dus het einde van de operatie betekend hebben. Dat mocht niet gebeuren omdat ik als geen ander wist dat door deze operatie mensenlevens konden worden gered [...] Dit was voor mij de voornaamste drijfveer om het geweldsincident niet toen maar nu pas te melden.”

Onduidelijk is tot wanneer de geheime operatie waar Kroon over spreekt gelopen heeft.

Kroon mag zijn huidige werkzaamheden bij de Inspecteur Generaal der Krijgsmacht gewoon voortzetten. Hij is niet geschorst omdat hij niet door het OM is aangemerkt als verdachte.

Eerder in opspraak

Marco Kroon kreeg de Willems-Orde, de hoogste militaire onderscheiding, in 2009 voor zijn moedige optreden en het leidinggeven als officier bij vuurgevechten in Afghanistan. Hij was de eerste sinds 1955 die de onderscheiding ontving.

Kroon raakte sindsdien al eerder in opspraak. Het OM beschuldigde hem in 2011 van het bezit en gebruik van cocaïne en verboden wapenbezit. De rechter sprak hem vrij voor drugsbezit, maar veroordeelde hem tot een boete van 750 euro en een voorwaardelijke werkstraf van tachtig uur voor het bezit van vier stroomstootwapens.