Trump: America first, maar niet alléén Amerika

Radicale tijden vragen om radicale oplossingen

NRC-verslaggever Wouter van Noort was aanwezig bij de toespraak van Donald Trump, maar bezocht ook andere sessies in Davos. Wat opviel: de mondiale elite praat Trump naar de mond als het om globalisering gaat - en de verliezers daarvan.

Lees zijn afsluitende reportage: Radicale tijden vragen om radicale oplossingen in Davos

'Trump verstoorde feestje niet met handelsoorlog'

NRC-buitenlandcommentator Michel Kerres zag vooral een Amerikaanse president die op het podium in Davos helemaal in zijn element was.

"Wat vooral opviel was de goede sfeer. Trump gaf een speech die het in Davos goed doet. Vooraf bestond de grote angst dat Trump in Davos het feestje van de globalisten zou verstoren door een handelsoorlog af te kondigen - dat deed hij niet."

Trump werd dan ook gesteund door goede economische groeicijfers. De beurzen in New York breken weer records en in de kwartalen sinds Trumps verkiezing groeide de economie in de VS met gemiddeld 2,5 procent, iets wat Trump gretig naar zich toetrok. Kerres:

"Als een cheerleader stond Trump op het podium 'zijn' Amerika te verkopen met lage belastingen en zonder handelsbelemmeringen voor bedrijven."

Trump: America First, maar niet alléén Amerika

In zijn toespraak voor het World Economic Forum in Davos heeft de Amerikaanse president Trump benadrukt dat hij openstaat voor vrijhandel, zolang die wel goed georganiseerd en wederkerig is. Volgens Trump zorgt “aasgierengedrag” ervoor dat de wereldmarkt verstoord wordt. De VS zullen dan ook niet langer wegkijken als er oneerlijke wereldhandel plaatsvindt, zo beloofde hij.

@POTUS @realDonaldTrump on free trade at #wef18 pic.twitter.com/QFzu7mGfMU

— World Economic Forum (@wef) January 26, 2018

Zoals verwacht herhaalde Trump zijn verkiezingsmantra America First, maar benadrukte dat dat niet betekent dat Amerika alles alleen wil doen. Daarop riep hij de Amerikaanse bondgenoten op om in hun eigen defensie-apparaat te investeren en hun financiële verplichtingen ook na te komen.

“Als president plaats ik altijd Amerika als eerste, net zoals andere leiders dat met hun landen doen.”

Binnenlandse economie

Vooraf werd Trump verwelkomd door Klaus Schwab, de oprichter van het World Economic Forum. Schwab felicteerde Trump met zijn belastinghervorming, die de belastingen voor Amerikaanse bedrijven verlaagt.

De Amerikaanse president startte zijn toespraak door te benadrukken dat ook hij, net als alle andere aanwezigen, streeft naar een wereld waar iedereen welvarend kan zijn en waar geen kind in armoede hoeft op te groeien. Daarna ging zijn toespraak verder met een weergave van de Amerikaanse economie, waarbij Trump niet naliet zichzelf te prijzen: hij claimde een groei in ondernemersvertrouwen en records op de beurzen, lage werkloosheidcijfers en de algehele groei in de Verenigde Staten.

“De wereld ziet een wederopstanding van een krachtig en welvarend Amerika.”

Net als andere regeringsleiders zette Trump zijn land in de etalage als sterke zakenpartner. “Amerika is dé plek om zaken te doen.”

Buitenlandpolitiek

In het vervolg van zijn toespraak sprak Trump ook over buitenlandpolitiek. Hij prees de coalitie die, in zijn woorden, “het gebied van IS bijna honderd procent heeft terugveroverd”.

Verder liet hij weten ervoor te willen zorgen dat Afghanistan niet opnieuw een toevluchtsoord voor terroristen wordt. Ook sprak Trump de ambitie uit om het Koreaanse schiereiland kernwapenvrij te maken. De VS zullen een beroep blijven doen op hun bondgenoten om te voorkomen dat Iran een kernwapen kan ontwikkelen.

LIVE: bekijk de speech van Donald Trump

Kijk live mee met de toespraak van de Amerikaanse president Trump, die om 14.00 uur begint.

Trump wil meer investeerders naar de VS halen

Trump heeft kort voor zijn speech vrijdag in Davos een interview gedaan met de Amerikaanse televisiezender CNBC. De president verdedigde zich onder meer tegen kritiek dat hij naar een "elitair en globalistisch" bolwerk is gekomen, terwijl hij campagne voerde met de belangrijke richtlijn America First:

"Ik dacht er niet op die manier over na. Ik dacht na over de mensen [in Davos, red.] die veel geld willen investeren, en ze komen allemaal terug naar de Verenigde Staten, ze komen allemaal terug naar Amerika."

Ook herhaalde Trump dat hij het niet uitsluit dat de VS het handelsverdrag NAFTA beëindigen. Als presidentskandidaat zei hij vaker dat de overeenkomst met Mexico en Canada heronderhandeld moet worden.

Bekijk hier het volledige interview.

Topmannen in de rij voor Trump

Wereldleiders en topmannen in Davos staan in de rij voor de zaal waar president Trump om 14.00 uur een toespraak zal houden. Onze redacteur Wouter van Noort heeft al een plekje bemachtigd:

Terwijl ik al binnen zit te wachten, maakte @javierblas2 deze foto van de wachtrij voor de speech van Trump. Let op, dit zijn geen tieners voor een popconcert, maar CEO's en wereldleiders #davos #wef18 pic.twitter.com/tvZgjfzfZs

— Wouter van Noort 🤖 (@WvNoort) January 26, 2018

George Soros: 'Techbedrijven gevaar voor democratie'

George Soros, de gepensioneerde investeerder die zich tegenwoordig toelegt op filantropie, heeft tijdens een diner in Davos scherpe uitspraken gedaan over de grote techbedrijven. Dat melden internationale persbureaus vrijdag.

De Hongaars-Amerikaanse miljardair sprak donderdagavond tijdens een etentje in Davos. Soros noemde Google en Facebook een "gevaar voor de democratie" in Westerse landen. Hij ziet ook grote problemen voor de individuele gebruikers, die gemakkelijk verslaafd raken aan de diensten die de bedrijven aanbieden.

Thema's als data en de macht van de grote techbedrijven staan hoog op de agenda van het World Economic Forum in Davos. Volgens Soros zijn de techreuzen "bijna monopolisten, die steeds machtiger worden". Omdat de bedrijven een "publieke functie" hebben, zouden ze wat hem betreft moeten voldoen aan de strenge regels die ook voor openbare nutsbedrijven gelden.

LIVE: George Soros is speaking at the World Economic Forum in Davos https://t.co/orWsFeFlGL

— Bloomberg (@business) January 25, 2018

Bank of England: Brexit remt groei

De hoogste baas van de Bank of England zegt dat het Verenigd Koninkrijk niet evenveel van de economische groei profiteert als de rest van de wereld. Volgens Mark Carney is er sprake van een "Brexit-effect" op de korte termijn. Dat zegt hij in Davos tegen de BBC.

Carney geeft aan dat de Britse economie ongeveer een procent achterloopt ten opzichte van ramingen voorafgaand aan het Brexit-referendum. Dat komt neer op "tientallen miljarden" minder aan economische activiteit. Er wordt wel meer geïnvesteerd in de Britse economie, maar nog altijd minder dan in vergelijkbare landen, aldus Carney. Daarom houdt de Britse economie geen gelijke tred met de wereldeconomie.

De Britse economie zal bijtrekken als er meer duidelijk wordt over de afspraken tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk over uittreding, denkt Carney. Er komt dan volgens hem een "bewuste herkoppeling" met de mondiale economie: "Hoe hechter de relatie met Europa, hoe hechter de relatie met de rest van de wereld en hoe beter het in de loop van de tijd is voor de Britse economie."

Davos maakt zich klaar voor Trump

Trump arriveerde donderdag per helikopter in het Zwitserse skioord en is daarmee de eerste zittende Amerikaanse president sinds Bill Clinton in 2000 die Davos bezoekt. De grote vraag blijft hoe Trump zich zal opstellen ten opzichte van de door hem zo gehate Global Elite in Davos.

Verder zal hij naar verwachting zijn protectionistische America First-strategie verdedigen in het hol van de leeuw. Het zal dan verder duidelijk worden wat Trumps bondgenoten van hem kunnen verwachten - maar vooral ook waar ze niet op hoeven te rekenen.

Politico sprak woensdag met Europarlementariër Marietje Schaake (D66) over haar verwachtingen van Trumps speech. Schaake, vol afkeuring over het Amerikaanse terugtrekken uit het klimaatakkoord van Parijs, nam geen blad voor de mond:

"Als de verwachtingen laag zijn, is het niet moeilijk om die te overtreffen."

Trump spreekt vrijdagmiddag om 14.00 uur op het grote podium. Zijn speech is live te volgen via dit blog.

Davosblog van donderdag

Donderdag stond in het teken van de toespraak van de Britse premier Theresa May, evenals de aankomst van Donald Trump. Voor een korte terugblik op wat er donderdag in Davos gebeurde, zie ook ons Davosblog van donderdag.

Lees hier het Davosblog van donderdag

Dit staat er vrijdag op de agenda

Als sluitstuk van het World Economic Forum staat vrijdag de belangrijkste toespraak op de planning: die van de Amerikaanse president Donald Trump.

Gelijk na Trump spreekt de directeur van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) Christine Lagarde in een panel over de stand van zaken van de wereldeconomie. Daarnaast zal haar toespraak ook gaan over nog uit te voeren monetair beleid.

Hoofdpunten:

• De Zwitserse president Alain Berset geeft om 12.15 uur een persconferentie na zijn ontmoeting met Trump.
• Rond 14.00 uur wordt de toespraak van de Amerikaanse president Donald Trump verwacht.
• Daarna, om 15.00 uur spreekt IMF-directeur Christine Lagarde over de wereldeconomie in het komend jaar.