Nieuw onderzoek: een op de tien Fransen gelooft dat de aarde plat zou kunnen zijn

Bijna de helft van de Fransen (48 procent) ziet immigratie als een doelbewuste poging van de elite om de bevolking te vervangen. Bijna een derde (31 procent) meent dat terreurorganisaties IS en Al-Qaeda creaties van westerse inlichtingendiensten zijn. Haast evenzoveel Fransen (32 procent) vermoeden dat aids in een laboratorium is bedacht en één op de tien denkt dat de aarde plat zou kunnen zijn. Liefst 55 procent denkt dat gezondheidsautoriteiten met de farmaceutische industrie de schadelijkheid van vaccins verhullen.

Het zijn enkele van de verrassende uitkomsten van een onderzoek van de centrum-linkse denktank Fondation Jean Jaurès en de organisatie Conspiracy Watch naar de kennis van Fransen en hun geloof in complottheorieën.

Lees ook het verhaal over inwoners van het slaapstadje Niort. Ze denken dat de linkse burgemeester in ruil voor overheidsgeld arme inwoners uit de banlieue huisvest. Het gerucht is hardnekkig, bewijs is er amper.

Acht op de tien ondervraagden bleek volgens de door de gerenommeerde opiniepeiler Ifop uitgevoerde representatieve steekproef in ten minste een van de vele voorgelegde theorieën te geloven. Het ging zowel om historische kwesties (de moord op Kennedy, de maanlanding) als actuele (zoals het verhullen van schadelijke effecten van vaccins).

Opvallend is dat jonge mensen (onder de 35) twee keer zo bevattelijk zijn voor complotten of ‘alternatieve feiten’ als ouderen. Deze ‘post-waardheidsgeneratie’, zoals Libération het noemde, heeft het minste vertrouwen in media. Ook kiezers van partijen op de uiterste flanken van het politieke stelsel neigen eerder naar complotten.

Het onderzoek werd uitgevoerd drie jaar nadat aanslagen bij weekblad Charlie Hebdo en een kosjere supermarkt tot wilde speculaties leidden in vooral de banlieue. Nog altijd denkt 19 procent dat het „niet echt zeker” is dat de aanslagen alleen door moslimterroristen gepland en uitgevoerd zijn. 3 procent vermoedt de hand van inlichtingendiensten.

Jaron Harambam promoveert op complotdenkers. “Complotdenkers hebben soms gelijk”, zei hij in een interview met NRC