Medewerkers spoedeisende hulp vaak ‘emotioneel uitgeput’

Artsen, verpleegkundigen en assistenten zeggen “emotioneel uitgeput” te zijn door de hoge werkdruk en zware gevallen.

Opvang van een traumapatient op de spoedeisende hulp.
Opvang van een traumapatient op de spoedeisende hulp. Foto Frank Muller / HH

Veel medewerkers op de spoedeisende hulp (SEH) kampen met psychische belasting door hun werk. Dat blijkt uit een onderzoek door belangenbehartiger IZZ dat woensdag verschijnt. 41 procent van de artsen, assistenten en verpleegkundigen voelt zich “emotioneel uitgeput”.

Zo lijden zij aan slaapgebrek (14 procent) en posttraumatische stressklachten (ook 14 procent). De klachten worden grotendeels veroorzaakt door een hoge werkdruk en de onregelmatige diensten en pauzetijden. Ook de zware patiëntengevallen die zij moeten behandelen, hebben een stevige impact op het personeel. Dat geldt vooral bij kinderen of situaties waarmee de behandelaar zich persoonlijk kan identificeren.

Ledencollectief IZZ ondervroeg bijna 900 medewerkers op negentien eerstehulpposten, verspreid over het land.

Geen verzuim, wel verloop

Ondanks de gevoelde stress noemt ruim 60 procent van de medewerkers zich nog bevlogen. Volgens Marc Spoek van het IZZ is dat kenmerkend voor de beroepsgroep: “De medewerkers op de SEH zijn erg toegewijd. Door de hoge werkdruk ontstaat een gevoel van ‘de stroom patiënten houdt nooit op’, maar de medewerkers vinden ook van zichzelf dat ze dat aan moeten kunnen.”

Volgens Spoek leidt dat ertoe dat artsen en verpleegkundigen “daarmee over hun eigen grenzen gaan”. Door deze mentaliteit ligt het (langdurig) ziekteverzuim op de spoedeisende afdelingen lager dan in de rest van het ziekenhuis, maar is het verloop hoog: ruim een derde van de respondenten gaf aan binnen drie jaar op zoek te gaan naar een andere baan, vaak buiten het ziekenhuis.

Lees ook: Elders hebben ze wel plek voor jonge artsen

Patiëntenstroom

Voor de hoge werkdruk, relatieve onderbezetting en de (regionale) doorstroom van patiënten werd eerder dit jaar al gewaarschuwd door SpoedZorgNet. In een rapport dat in november verscheen, bleek dat eerstehulpposten vaker patienten moeten weigeren. Die problematiek moet volgens het IZZ op landelijk of regionaal niveau worden aangepakt. Spoek zegt dat de verschillende ziekenhuizen ook zelf “relatief simpele, praktische oplossingen” kunnen doorvoeren in het eigen beleid. “Personeel kan worden uitgewisseld tussen de afdelingen. Het zou waarschijnlijk ook helpen als op plekken waar dat niet gebeurt, ruimte is voor de werknemers om na afloop hun dienst te bespreken.”

Voorzitter Ties Eikendal van de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen (NVSHA) zegt het beeld dat uit het onderzoek naar voren komt te herkennen. “De spoedeisende hulp is een veeleisende omgeving en de mensen die er werken, hebben een sterk verantwoordelijkheidsgevoel. Burn-outs liggen op de loer, maar willen we zo veel mogelijk voorkomen.” Ook volgens Eikendal is het belangrijk dat binnen de beroepsgroep en met collega’s wordt gesproken over de emotionele impact van het werk.