:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2017/12/web_2112binov.jpg)
Studenten die het gratis reizen met hun ov-chipkaart niet stopzetten, krijgen in de eerste maand een lagere boete. Dat is het plan van minister Van Engelshoven (D66) van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Houden studenten het reisproduct langer op hun ov-chipkaart, dan gaat de boete juist omhoog, zo schrijft de minister aan de Tweede Kamer. De nieuwe regels moeten op 1 januari 2019 ingaan.
Het totale boetebedrag daalt al een paar jaar - van 52,6 miljoen euro in 2014 tot 29,1 miljoen van januari tot en met oktober 2017. Met de maatregelen wil de minister dat echter nog verder omlaag krijgen.
Studenten betalen nu 97 euro boete per halve maand als ze te lang gebruik blijven maken van hun ov-reisproduct. Dat wordt voor de eerste maand verlaagd naar 75 euro per halve maand. Vanaf de tweede maand moet een student het dubbele aftikken. Wie geen gebruik maakt van zijn ov-chipkaart, ook al is het reisrecht verlopen, krijgt ook geen boete. In de huidige regelgeving maakt het niet uit of een student de kaart heeft gebruikt.
Blacklist
Een student moet fysiek naar een ov-chipkaartautomaat om het reisproduct stop te zetten. Zolang dat niet gebeurt, betaalt diegene niks voor reizen met het ov. Vervoerders lopen daardoor geld mis.
Als het aan de minister ligt, worden in de toekomst automatisch ov-chipkaarten geblokkeerd van studenten waarvan hun vrije reisperiode is afgelopen. Dat is technisch nu echter een stap te ver, blijkt uit een rapport dat in opdracht van het ministerie is gemaakt.
Ov-vervoerders maken gebruik van een zogeheten blacklist. Het is niet mogelijk om in te checken met een kaart die daar op staat. De capaciteit van die blacklist is echter te beperkt om jaarlijks de 240.000 chipkaarten in op te nemen van de studenten die niet meer vrij mogen reizen.
De blacklist staat lokaal op elke individuele incheckpaal geregistreerd. Om de capaciteit daarop groot genoeg te maken om alle verlopen studenten-ov’s op te nemen zou er 100 miljoen euro uitgegeven moeten worden. Bovendien zijn er plannen om het systeem zo in te richten dat alle incheckpalen communiceren met een centrale database. Volgens het rapport is het logischer de uitbreiding van de blacklist in die ontwikkeling mee te nemen.
Tien dagen
Op dit moment komt een ov-chipkaart toch sowieso op een blacklist als het reisproduct een jaar verlopen is. Dat wil de minister vanaf 2019 verlagen naar negen maanden en vervolgens naar zes. De vervoerders gaan hun blacklistcapaciteit vanaf volgend jaar in ieder geval verdubbelen om dat te faciliteren.
De minister neemt nog een aantal andere maatregelen om te proberen boetes te voorkomen. Zo krijgen studenten tien kalenderdagen de tijd om hun reisproduct stop te zetten nadat hun rechten zijn verlopen. Dat is nu vijf dagen. Ook moeten er ov-chipkaartautomaten op universiteiten en hogescholen komen om studenten meer mogelijkheden te geven de regels na te leven.