Te huur: prinses voor een uur

Lisa de Graaf (17) staat in een roze prinsessenjurk voor de make-upspiegel en trekt de blonde pruik op haar hoofd recht. Ze checkt of de jurk van achteren goed is aangesnoerd en loopt naar haar vitrinekast. Van een paars kussentje pakt ze een kroon met flonkerende steentjes. Met schuifspeldjes zet ze die vast op de golvende krullen en draait een rondje. Haar lange jurk en de petticoat daaronder ruisen zacht. „Zodra ik deze kleren aanheb, voel ik me Doornroosje.” Ze kijkt op haar mobiel, tijd om te gaan. Op naar Groningen, om een jarig meisje van vijf te verrassen.

Lisa de Graaf is een professionele sprookjesprinses. Nu nog parttime, maar zodra ze haar vwo-diploma heeft misschien fulltime. Ze richtte op haar 15e de onderneming Magical Party in Assen op, waarmee ze is in te huren als verjaardagsprinses op kinderfeestjes. En er zijn er velen als zij: in Nederland is een hele gemeenschap van verjaardagsprinsessen.

Een paar dingen hebben die professionele prinsessen gemeen: ze dragen pruiken van zo’n drie kilo, zijn een uur met hun make-up bezig en hebben thuis een aparte kamer voor al hun jurken. Met zakjes glittertattoos in hun handtas doorkruisen ze Nederland voor feestjes van meisjes tussen de vier en acht jaar. Ze verkleden zich het vaakst als Sneeuwkoningin, al zijn klassiekers als Doornroosje ook nog altijd populair. En prinses lijken ze vaak net zoveel voor zichzelf te zijn als voor de kinderen.

„De trend is komen overwaaien uit Amerika”, zegt De Graaf. „Daar is het al jarenlang vrij standaard om voor een kinderfeestje een prinses in te huren.” Zij heeft voor haar onderneming een database van nog vijftien andere prinsessen die ze kan inzetten. Ze heeft in Nederland tot nu toe zo’n veertig prinsessenbedrijven geteld, hoeveel prinsessen er per bedrijf werken, is niet altijd duidelijk. En tientallen eenmanszaken bieden zich aan op Marktplaats. Als haar huiswerk het toelaat, heeft De Graaf zo drie feestjes in het weekend. Fulltimeprinsessen hebben er twee tot drie keer zoveel per week. De meeste vragen 75 tot 100 euro per uur.

Raquel Wijffelaars-van Son (32) van Fantasy Princesses in Den Bosch is al vier jaar fulltimeprinses. Zij schat dat het aantal verjaardagsprinsessen in Nederland nu in de honderden loopt. „En het worden er steeds meer. Ik zie telkens nieuwe namen opduiken.” Maar, waarschuwt ze, daar zitten ook minder professionele tussen, „hobbyprinsessen”. Voor hen gaat het vooral om het aantrekken van een prinsessenjurk. Als je een professionele prinses wilt zijn komt er veel meer bij kijken.

Inlezen is de eerste stap. Een beetje verjaardagsprinses zorgt ervoor dat ze haar verhaal door en door kent. „Dus ook de namen van de feeën, dwergen of stiefzusters, want kinderen vragen alles”, zegt De Graaf. Daarna komt het oefenen van de poses en het gedrag van de desbetreffende prinses. „Hoe praat ze, hoe loopt ze, hoe houdt ze haar jurk vast, hoe stelt ze zich op – al die zaken verschillen per personage. De Sneeuwkoningin gedraagt zich statig en elegant, Assepoester juist vriendelijk. Weer anderen springen in het rond.” En dan nog het verkleden zelf, al noemen de prinsessen het liever ‘transformatie’.

Wijffelaars-Van Son begint met een korset, hoepelrok, petticoat en daarover de jurk. „Dan heb ik al vijf kilo aan mijn lichaam hangen.” Daarna de bijpassende pruik – „die zit zo strak dat je er na een uur hoofdpijn van krijgt” – en een flinke laag make-up. Soms volgen dan nog kleurlenzen.

Bekijk deze fotoserie voor de hele transformatie van Lisa de Graaf tot sprookjesprinses.

Het is duur om prinses te zijn. De Graaf stopt veel spaargeld in haar prinsessengarderobe, plus bijna al haar opbrengsten. Ze heeft nu voor acht verschillende personages jurken, waarvan ze een deel op maat heeft laten maken. „Dan zit je al snel op 250 euro per jurk.” Alleen al voor haar favoriete karakter, de IJsprinses, heeft ze vijf verschillende jurken, en dan heeft elk karakter ook nog een eigen pruik.

Juridische procedure van Disney

Alle prinsessen benadrukken dat ze op geen enkele manier verbonden zijn aan filmproducent Walt Disney. Ja, ze zijn allemaal grote Disney-fans. En de prinsessen die ze spelen komen allemaal voor in de Disney-films. Maar hun personages komen uit het publieke domein of uit sprookjes die al bestonden voordat Disney er mee aan de haal ging, bijvoorbeeld van de gebroeders Grimm. „Je mag je alleen Disney-prinses noemen als je in dienst bent van Disney”, zegt De Graaf. Tegen bedrijven die zich daar niet aan houden, begint Disney een juridische procedure. Hetzelfde geldt voor bedrijven waarvan de prinsessen in de ogen van Disney te veel op de originele Disney-figuren lijken.

„Dat gebeurde een paar maanden geleden nog bij een Belgisch bedrijfje. Een nachtmerrie”, zegt De Graaf. De Vlaamse zussen Steffi en Laurien Decoutere kregen boze brieven van een advocaat van Disney, met de opdracht direct te stoppen met hun act als Elsa en Anna uit de populaire Disney-film Frozen. Vandaar dat verjaardagsprinsessen nooit woorden als ‘Elsa en Anna van Frozen’ in de mond nemen als ze het over hun personages hebben. Daarop heeft Disney het handelsmerk, in tegenstelling tot termen als ‘Sneeuwkoningin’ en ‘IJsprinses’, of decennia oude namen als ‘Sneeuwwitje’.

Disney ziet streng toe op hun handelsmerk. „Ze verdienen aan hun films en bijbehorende merchandise en willen niet dat anderen daarop meeliften”, zegt Wijffelaars-Van Son. Maar het gaat ook om imagoschade. „Disney brengt een perfect beeld van hun prinsessen naar buiten en ze willen niet dat dit imago in gevaar wordt gebracht.” Bijvoorbeeld door een onofficiële ‘Disney-prinses’ die buiten even gaat roken, met sneakers onder haar jurk.

Het is voor mij geen manier om de realiteit te ontvluchten, wel een manier om die wat mooier te maken

Lisa de Graaf (17)

Zelf zou Wijffelaars-Van Son zoiets nooit doen, ze neemt haar rol als prinses serieus. Dat is ook terug te zien in de prijs. Door alle investeringen en voorbereidingen kost twee uurtjes een prinses voor je jarige kind al snel 200 euro. Inclusief schminken, maar exclusief de verjaardagsactiviteit zelf, zoals cupcakes bakken of fotolijstjes versieren, die de prinses ook verzorgt. Waarom leggen ouders zulke bedragen neer voor een kinderpartijtje?

„Ze vinden het fijn om het werk voor een feestje uit handen te geven, en daar hebben ze best wat voor over”, zegt Rachel Pietersma, eigenaar van Kids Party Planner. Ze organiseert nu zeven jaar professionele kinderfeestjes, waaronder feestjes met prinsessenthema. „En ouders willen elkaar graag overtreffen.”

„Alles moet tegenwoordig Instagramable zijn. Ouders willen online laten zien hoe goed ze het wel niet doen”, reageert trendanalist Christine Boland van Trends & Mindsets.

Wie ook veel op kinderfeestjes komt, is Daphne Dieckman (30), eigenaar van Kidsmoment in Amsterdam. Ze is sinds een jaar fulltimeprinses. Ze runde eerst een cateringbedrijf waarbij zij ook de zaaldecoratie verzorgde. „Klanten vroegen steeds vaker: kunnen we jou toevallig ook inhuren als prinses, als entertainment voor de kinderen?” Dieckman verwees hen telkens door. „Tot ik op een gegeven moment dacht: ik koop gewoon zelf een jurk en bouw een website.”

Nu heeft ze acht tot negen feestjes per week. „Meestal verjaardagen, maar niet altijd. Laatst stond ik nog op een besnijdenis.” Via nationale en internationale Facebook-groepen wisselen de prinsessen tips uit over hun optreden.

Andere wereld

Pijnlijke pruiken, dure jurken, hectische dagen – waarom willen vrouwen graag verjaardagsprinses zijn? Waar Dieckman het voor de blije kindergezichtjes doet, is het prinses zijn zelf voor De Graaf en Wijffelaars-Van Son ook van groot belang. „Ik hou ervan om me te verkleden en te gedragen als prinses”, zegt De Graaf.

Wijffelaars-Van Son spreekt over „opgaan in een andere wereld waarin je iemand anders kan zijn”. Het liefst stapt ze in de wereld van Belle en het beest, voegt zij eraan toe. „Zij is echt mijn rolmodel. Van jongs af aan heb ik Belle als een voorbeeld gezien.” Want net als Belle voelde Wijffelaars-Van Son zich toen ze jong was anders dan de rest in haar geboortedorp. „Ik herken mezelf in haar. Ze heeft me laten inzien dat het niet erg is om anders te zijn en dat schoonheid ook van binnen zit.”

De Graaf is vooral te spreken over de sprookjes zelf. „Elke prinses heeft een droom en het lukt ze ook die te bereiken – de een wil een mens worden, de ander een prins ontmoeten.” Ook over de vrolijke liedjes, humor en mooie jurken in de verhalen is ze enthousiast. „Het zijn heerlijk zorgeloze rollen. Het is voor mij geen manier om de realiteit te ontvluchten, wel een manier om die wat mooier te maken.”

Foto Kees van de Veen

En daarin zit volgens Boland de verklaring voor de toename van verjaardagsprinsessen. „Onze wereld is tegenwoordig complex, uitdagend en beangstigend. Jezelf verkleden kan een manier zijn om je te identificeren met een archetype, zoals een prinses. Dat geeft houvast.”

Een prinsessenverhaal is overzichtelijk, met een begin en een (gelukkig) einde. Daarmee is zo’n verhaal heel geschikt om onze wereld, waarin alles 24/7 door raast, te verbreken. Wijffelaars-Van Son: „Het verspreiden van wat magie in de wereld, dat is waar het uiteindelijk om gaat. Sprookjesprinses ben je eigenlijk een beetje voor de mensheid.”