NRC checkt: ‘Sinds #MeToo toename aantal aangiften seksueel geweld’

De aanleiding

De discussie over seksueel geweld is „opengebroken” door #MeToo, zegt Jan Struijs op 8 november in de uitzending van Radio EenVandaag. Struijs is voorzitter van de Nederlandse Politie Bond (NPB) en is uitgenodigd om te praten over de toegenomen werkdruk bij de zedenrecherche in de nasleep van #MeToo. Volgens Struijs krijgen landelijke meldpunten van seksueel geweld en de politie meer meldingen sinds #MeToo. Meldingen kunnen leiden tot een aangifte. „En ook die ziet u toenemen?”, vraagt de presentator. „Ja, die zien we toenemen” zegt Struijs, „en dat is zorgwekkend.”

Later die dag in de televisie-uitzending van EenVandaag spreekt Struijs alleen over een toegenomen aantal meldingen. Maar diverse media herhalen in de dagen daarna de boodschap dat door #MeToo het aantal aangiften stijgt. De Volkskrant kopt bijvoorbeeld op zijn website: „#MeToo leidt tot meer aangiftes van seksueel geweld, politie kan het werk niet aan.” Zij baseren zich daarbij op de gesprekken van EenVandaag met Struijs. We checken de uitspraak dat het aantal aangiften sinds #MeToo is toegenomen.

Waar is het op gebaseerd?

NPB-voorzitter Struijs zegt desgevraagd dat hij verschillende gesprekken heeft gevoerd met veertien zedenrechercheurs uit het land. De gesprekken gingen over de werkdruk bij de zedenrecherche, een politietak die al jaren kampt met onderbezetting volgens Struijs. Maar hij sprak ook met hen over het aantal gestegen meldingen sinds #MeToo, de actie waarbij slachtoffers van seksueel geweld hun verhaal vertellen, veelal via sociale media.

En, klopt het?

De politie stuurt op de dag van de radio-uitzending een tweet uit via haar officiële account: „Cijfermatig ziet de politie geen onderbouwing voor claim NPB. Wij ontvangen geen signalen vanuit teams dat laatste weken meer meldingen/aangiften binnenkomen.”

De politie had, toen #MeToo op gang kwam, zelf ook al onderzoek gedaan naar het aantal meldingen van zedenmisdrijven. Zij concludeerde toen dat er geen stijging was, zegt een woordvoerder. „En toen kwam de politiebond ineens met dat verhaal.”

De aangiftecijfers van de afgelopen maand heeft de politie nog niet voorhanden, volgens de woordvoerder, maar uit de weekcijfers blijkt niet dat er ineens veel meer slachtoffers van seksueel geweld aankloppen bij de politie. Dat aantal schommelde de afgelopen weken rond de 130 meldingen. Vorige week lag dat aantal wel iets hoger, zegt de woordvoerder: „Maar op die cijfers kan de bond zich niet gebaseerd hebben.”

In 2017 werd tot nu toe respectievelijk 875 keer aangifte gedaan van aanranding en 494 keer van verkrachting. In 2016 was voor diezelfde periode het aantal aangiften voor verkrachtingen nagenoeg gelijk en voor aanrandingen lag het aantal iets hoger.

Maar politiecijfers vertellen niet het hele verhaal. Het aantal slachtoffers dat belde met het landelijke telefoonnummer van het Centrum Seksueel Geweld (CSG) is sinds #MeToo ruim verdubbeld. Dat zegt een woordvoerder van Fonds Slachtofferhulp, dat het landelijke telefoonnummer van CSG financiert. Dit jaar hebben tussen half oktober en medio november 550 mensen contact opgenomen met het CSG. De woordvoerder: „In een reguliere maand krijgen we 250 meldingen.” De woordvoerder denkt dat een deel van die groep over de streep is getrokken door de onthullingen van #MeToo, maar bij het landelijke telefoonnummer wordt daar niet op doorgevraagd. Een andere verklaring voor het gestegen aantal meldingen is de groeiende bekendheid van de CSG’s door een promotiecampagne.

Hoeveel van de slachtoffers die zich melden bij het CSG vervolgens ook aangifte doen, weet de woordvoerder niet.

Conclusie

De onthullingen van #MeToo hebben niet alleen geleid tot een reeks van beschuldigingen over seksueel geweld, maar ook tot een toename van het aantal slachtoffers dat zich gemeld heeft bij het CSG. Dat aantal slachtoffers verdubbelde de afgelopen maand. De politie zelf ziet geen toename in het aantal meldingen, noch in het aantal aangiften. We beoordelen de stelling als onwaar.