Mugabe? Die is nog niet met pensioen

Het is zoeken naar de tekenen van een machtsgreep in Zimbabwe. Geen wapengekletter, geen demonstraties, geen vlagvertoon. Het is nog geen twee dagen geleden dat een majoor-generaal het woord nam op de staatsomroep en over de hele wereld alarmbellen afgingen over militair ingrijpen in Zimbabwe. Maar het enige bewijs daarvan staat op de hoek van Samora Machel en Sam Nujoma. Tegenover het gerechtsgebouw staat een pantserwagen met vijf verveelde soldaten. Daaromheen raast het verkeer als op een gewone werkdag.

Niemand is verontwaardigd. Niemand is boos. Zimbabwe wacht met de armen over elkaar wat komen gaat. „Elke verandering is beter dan de status quo”, zegt Wamba Chilimbe, student informatica. Het ruikt naar marihuana in het steegje waar hij met vier studiegenoten zit. Ze hebben nog geen moment gedacht de straat op te gaan, zoals gebeurde op 15 juli in Turkije vorig jaar, toen boze Turken aan tanks gingen hangen om hun president tegen de coupplegers te beschermen. „Misschien is het beter dat Mugabe nu eens met pensioen gaat”, zegt Chilimbe voorzichtig.

Maar de president is niet met pensioen en niet verdreven. Wat de pantserwagens in de straten ook willen illustreren, Mugabe heeft de regie nog niet uit handen gegeven. Op donderdagmiddag raast zijn presidentiële konvooi met blauwe lichten over Borrowdale Road , op weg naar het State House. De regeringsgezinde krant Herald maakte een foto openbaar die alles zegt over de verhoudingen in Zimbabwe na de machtsgreep. Mugabe zit op de grootste fauteuil. Rechts zitten vertegenwoordigers van de Zuid-Afrikaanse regering, verder een Zimbabweaanse onderhandelaar en helemaal achteraan de legerleider. Constantine Chiwenga zou de machtigste man van Zimbabwe moeten zijn, maar op de foto zit hij ongemakkelijk op een kleine houten stoel.

Lees ook: Wie is wie in de Zimbabweaanse coup?

Mugabe stelt voorwaarden

Rond diezelfde tijd wordt bekend dat Mugabe geenszins van plan is op te stappen. Hij stelt tal van voorwaarden. Hij wil een veilige uitweg voor zichzelf en zijn vrouw. Hij wil niet dat de vicepresident die hij vorige week ontsloeg, Emmerson Mnangagwa, hem zomaar opvolgt. Mnangagwa zou wel eens wraakzuchtige gevoelens kunnen koesteren en Mugabe naar het gevang willen sturen. Dat mag niet gebeuren, vindt Mugabe.

Hele generaties in Zimbabwe werden na 1980 geboren. Ze weten niet beter dan dat Mugabe de baas is. De vader van de natie zet je niet zomaar aan de kant. Zelfs de legerleiders zijn voorzichtig de indruk te wekken dat dit de bedoeling is van hun ingrijpen. Daarom mag het geen staatsgreep heten, maar een correctie zonder bloedvergieten.

Ook de collega’s in de regio gaan donderdag op de rem. Een bijeenkomst van het regionale samenwerkingsverband SADC in de hoofdstad van Botswana, Gaborone, komt tot de conclusie dat een staatsgreep in Zimbabwe niet gewenst is. Ze willen geen precedent scheppen. Met name de Zuid-Afrikaanse president Zuma staat aan de kant van Mugabe. Hij kijkt wel uit om zijn collega te laten vallen, nu zijn eigen positie ook wankelt. Het advies van SADC op deze vergadering: een nieuwe vergadering beleggen. Met spoed. „Dat zal zeker niet dit weekend gebeuren”, voorspelt Pierce Pigou van de International Crisis Group. „Voor je al die staatshoofden bij elkaar hebt, zijn we nog wel even bezig.” Zo snel als de ontwikkelingen begin deze week gingen, zo stroperig gaat het nu. De paleisrevolutie in Zimbabwe staat op de rem. Robert Gabriel Mugabe is voorlopig nog president van zijn republiek, Zimbabwe.

Lees ook: Voor een Afrikaanse leider is doodgaan vaak niet makkelijk