Een nieuwe geldkraan voor Uber

Bij taxi-app Uber, ooit lichtend voorbeeld van de deeleconomie en koploper onder de unicorns, gloort na een jaar vol schandalen en ruzies weer hoop.

Maandag bevestigde Uber dat een investeringsfonds van het Japanse techconcern Softbank van plan is om 10 miljard dollar (8,6 miljard euro) in de Amerikaanse deelrittendienst te steken. Het gaat om een belang van zo’n 14 procent in Uber. Dat wil de nieuwe investering gebruiken om de dure expansie in het buitenland te financieren. Het geld komt ook goed van pas om beleggers aan boord te houden die hun geduld met het techbedrijf dreigden te verliezen.

Buiten de VS geeft Uber nog zoveel geld uit dat het hele bedrijf in de rode cijfers belandt (645 miljoen dollar verlies in het laatste kwartaal). In steden waar Uber concurreert met andere taxidiensten moet het bedrijf chauffeurs meer betalen. Marktaandeel veroveren met autoritten is ingewikkelder dan expansie van een puur digitale dienst, merkte het bedrijf uit Silicon Valley.

Oprichter Kalanick bracht deal in gevaar

De deal met Softbank was al een tijd in voorbereiding, maar kwam in gevaar omdat Uber-oprichter Travis Kalanick onder vuur lag en vrijwel de hele Uber-top opstapte. Kalanick werd bekritiseerd omdat hij een verziekte, seksistische bedrijfscultuur liet ontstaan en een agressieve houding tegenover concurrenten en regelgevers propageerde. Daarmee joeg hij collega’s, beleggers en gebruikers tegen zich in het harnas.

Lees ook: Wat kunnen leren van de blunders van Uber?

Kalanick moest in juni wijken en is vervangen door Dara Khosrowshahi, voormalig topman van reissite Experia. Hij pleit voor een meer bescheiden aanpak – meer overleg met autoriteiten, minder rechtszaken, en stuurt aan op een beursgang in 2019.

De tijd lijkt rijp voor een nieuwe, grote investeerder om Ubers expansie te verwezenlijken. Softbank beheert het Vision Fund, een technologiefonds van bijna 100 miljard dollar, en investeerde ook al veel in Ubers concurrenten. Softbank steekt in eerste instantie 1 miljard in Uber, daarna gaat de geldkraan wijder open.

Helemaal zeker is de deal nog niet, want het is nog niet helemaal rustig in de Uber-top. Travis Kalanick probeert invloed op het bestuur uit te oefenen (waar hij nog wel een positie in heeft) door nieuwe bestuursleden aan te wijzen. Daarmee haalde hij de woede op de hals van investeerder Benchmark. Benchmark spande een rechtszaak tegen Kalanick aan om zijn volledige vertrek te eisen.

Om de Softbank-deal een kans te gunnen, begraven Benchmark en Kalanick de strijdbijl: Kalanick belooft niet op eigen houtje bestuursleden aan te wijzen, Benchmark eist niet langer zijn vertrek, als de Softbank-deal tenminste doorgaat .

Nog altijd behoudt Softbank zich het recht voor de gesprekken af te blazen, als de aandeelhouders de voorwaarden niet accepteren. Softbank koopt zich voor 1 miljard in voor de waarde die Uber vorig jaar had (70 miljard), de rest voor een lagere waardering. Eind november is duidelijk of de andere Uber-beleggers akkoord gaan.

Uber zou door alle strubbelingen in de VS al zo’n 10 procent marktaandeel verloren hebben aan concurrent Lyft. Dat heeft net een nieuwe financiële injectie gekregen van CapitalG, een investeringsfonds van Googles moederbedrijf Alphabet. Een opvallende zet, want Google stak zelf ooit geld in Uber. Maar de twee bedrijven zijn nu met elkaar in een juridisch gevecht verwikkeld over onderzoek naar autonoom rijdende auto. Google verwijt Uber dat het kennis heeft gestolen van Googles zelfrijdende autoproject, Waymo.

Problemen in Londen

Uber is wereldwijd actief in 633 steden in 77 landen en voert per dag 10 miljoen ritten uit. Niet overal loopt dat even soepel. In september raakte Uber zijn vergunning in Londen kwijt. De klacht was dat het bedrijf zijn chauffeurs niet goed zou behandelen en ze onvoldoende controleerde op een mogelijk crimineel verleden. Door de hoge werkdruk zouden Uber-chauffeurs ook meer ongelukken veroorzaken dan anderen.

Uber tekende protest aan tegen het schrappen van de vergunning en mag tot de definitieve uitspraak in Londen actief blijven.

Er kwam nog een probleem bij in het Verenigd Koninkrijk, Ubers belangrijkste markt buiten de VS. Uber vindt dat chauffeurs (die ‘partners’ heten) geen vaste medewerkers zijn maar zelfstandigen die af en toe een ritje uitvoeren.

Vorige week besloot de Britse rechter echter dat Uber chauffeurs betaald verlof moet uitkeren en een minimumloon moet garanderen. Dat gooit zand in de motor van de deeleconomie, waarin arbeidskracht juist te kust en te keur kan worden ingezet.

Tijdlijn: maanden vol onrust bij Uber