CDA’er Omtzigt stopt voorlopig als MH17-woordvoerder

Pieter Omtzigt zal „de komende tijd” niet meer het woord voeren over MH17 namens het CDA. Dat schrijft het Tweede Kamerlid in een verklaring op Facebook. „De zoektocht naar de waarheid en de daders is moeilijk en belangrijk en dient in de Kamer niet belast te worden met een debat over mijn handelen.”

Het besluit volgt op berichtgeving van NRC over een bijeenkomst voor nabestaanden van de MH17-ramp in mei, waar Omtzigt ook was. CDA-fractievoorzitter Sybrand Buma zei maandag dat Omtzigt „een fout” heeft gemaakt door op de bijeenkomst van nabestaanden een sms te sturen bestemd voor een Oekraïense man met daarin instructies over wat hij moest zeggen. De man zei een getuige te zijn van het neerstorten van MH17, en op dat moment andere vliegtuigen te hebben gezien. Onderzoek wijst uit dat de Oekraïener zelf geen getuige was.

Omtzigt publiceerde maandagmiddag een uitgebreide verklaring op Facebook. Het voorafgaande gesprek dat Omtzigt met de man voerde, verliep volgens het Kamerlid „onduidelijk”. In dat gesprek gaf de man volgens Omtzigt te kennen dat „zijn verhaal niet gehoord werd”.

Uit een geluidsopname van het gesprek, in handen van NRC, blijkt echter dat de Oekraïener tegen Omtzigt zegt wél te zijn gehoord door het Joint Investigation Team (JIT) van het Openbaar Ministerie. Ook zegt de zogenaamde getuige dat de onderzoekers al over een uitgebreide verklaring van hem beschikten over de ramp. Die verklaring had hij afgegeven aan de politie in Duitsland, waar hij asiel had aangevraagd. Dat rapport is aan het JIT overhandigd. „Die hadden ze”, stelt Omtzigt daarover vast in het gesprek. Het is daarom opmerkelijk dat het Kamerlid nu vol blijft houden dat de man vooraf heeft verklaard niet gehoord te zijn. Dit is relevant omdat Omtzigt de man tijdens de avond publiekelijk naar het JIT verwees, terwijl hij had kunnen weten dat de man door de onderzoekers al was gehoord.

De Oekraïner wilde een halfuur spreken, maar de maximum spreektijd was volgens Omtzigt een minuut. Omdat de man zich afvroeg „wat hij dan uit zijn lange verhaal zou vertellen”, zegt Omtzigt hem een sms te hebben gestuurd „met wat de hoofdpunten volgens mij waren van zijn eerdere betoog richting mij”. Omtzigt in zijn verklaring: „Dat had ik niet moeten doen, en het spijt me dat ik er actief aan meegewerkt heb deze man op de bijeenkomst een podium te bieden.” Omtzigt wilde maandag niet reageren tegen NRC.

Lees ook het Commentaar: De positie van Pieter Omtzigt is onhoudbaar geworden

Toekomst onduidelijk

Of de zaak hiermee is afgedaan voor het CDA is onduidelijk. Buma antwoordde maandag op de vraag van de NOS of Omtzigt Kamerlid kan blijven niet direct bevestigend. Hij zei dat hij de kwestie dinsdag eerst in de CDA-fractievergadering wil bespreken. De CDA-leider zei daarna dat het „er nu om gaat om alle stappen verstandig te zetten, ook naar Omtzigt toe”. Buma zei wel een paar dagen nodig te hebben voor een besluit. De CDA-leider heeft de kwestie rond Omtzigt maandag besproken in het coalitie-overleg met VVD, D66 en de ChristenUnie.

Elk Kamerlid is voor de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie van cruciaal belang omdat zij maar een meerderheid van één zetel heeft in de Tweede Kamer. Als Omtzigt uit de CDA-fractie stapt maar in de Tweede Kamer blijft, is de meerderheid verdwenen. Volgens Buma is dit een CDA-zaak die „intern” besproken moet worden.