‘Bijdehante’ Rogier moest gestraft worden

Rogier stond net een rokkostuum te passen toen iemand zei: meekomen. Hij werd naar de kelder van de sociëteit geleid, een donker hok met op de betonnen vloer glas van kapotte bierflesjes. In flauw kaarslicht zag hij tegen de muur nóg negen aspirant-leden van de Groningse studentenvereniging Vindicat staan. Daaromheen ouderejaars van de gevreesde COCK, een commissie bedoeld om ‘feuten’ die zich misdragen een lesje te leren. De jongen die hem binnenbracht wendde zich tot Wouter, de voorzitter. „Hier is je persoonlijke projectje. Rogier.”

„Zo staat het in de aangifte”, zegt de rechter. Ze doet haar leesbril af en buigt zich naar de 24-jarige Wouter B., een jongen met rood haar en een licht hese stem. „Ik vraag me af hoe handig het is om iemand waar je een persoonlijk conflict mee hebt, voor deze commissie te laten verschijnen.”

„Ik had niets persoonlijks tegen hem”, zegt Wouter B., tegen wie de officier van justitie 180 uur werkstraf eist. „Maar dit was een makkelijke manier om hem te intimideren, een signaal af te geven.”

De publieke tribune van de rechtszaal in Groningen zit donderdag vol studenten, maar een gezellige collegesfeer ontbreekt. Het publiek is gekomen voor de zaak tegen Wouter B., verdacht van zware mishandeling tijdens de ontgroening. Hij zou op 25 augustus 2016 op het hoofd van aspirant-lid Rogier hebben gestaan waarna die met licht hersenletsel moest worden opgenomen in het ziekenhuis. Het incident leidde tot landelijke discussie over ontgroeningen en verscherpt toezicht op studentenvereniging Vindicat.

De rechter vraagt Wouter hoe Rogier in die kelder terecht is gekomen. „Daarvoor moeten we terug naar de zaterdagnacht vóór de introductieweek, nietwaar? U was dj in de Blauwe Engel.”

„Ja ik stond achter de bar en was aan het draaien en toen kwam een vriendin binnen met Rogier”, zegt Wouter. „Ik kende zijn broer van de vereniging.”

De rechter houdt de verklaring van Rogier voor. „Hij wilde bij u twee biertjes bestellen en toen gaf u hem twee tikjes op de wang. Zo van: bij mij moet je niet zijn. Waarop hij reageerde door twee tikjes terug te geven.”

„Mijn tikjes waren vriendelijk bedoeld”, zegt Wouter. „Maar een 18-jarige scholier die net komt kijken moet niet misplaatst bijdehand doen.”

„U vond het misplaatst?”

„Ja, ik had er een verwend gevoel bij. Zo doe je niet tegen ouderejaars.”

Wouter B. was al twee jaar kampleider bij de introductieweek, een erebaantje. Vanuit die rol was hij ook aangesteld als voorzitter van de COCK, Commissie tot Overdracht Corps Kennis. Alleen jongens die „hun strepen hebben verdiend” worden als commissielid gevraagd, zegt hij.

„Kunt u vertellen wat de commissie precies inhoudt?”

Wouter: „Er zijn aspirant-leden die zich misdragen, die luisteren niet goed of vertonen onwenselijk gedrag. Die worden naar de COCK gestuurd. Daar worden ze extra aan de tand gevoeld over hun kennis van de vereniging. Ze worden geïntimideerd en er kunnen verschillende sancties worden opgelegd. Als je op die lijst komt moet je je echt zorgen maken.”

De rechter: „U was eerder door de politie gevraagd of er regels zijn vanuit Vindicat voor deze commissie. Daarop was uw antwoord: nul.”

„Klopt”, zegt Wouter. “Wij hebben wel verteld wat ons plan was: aspirant-leden bevragen over de tradities en dan ‘straffen’ wanneer ze fouten maken.” De straffen konden bestaan uit iemand ‘90 graden’ zetten (in ongemakkelijk positie tegen de muur) of de voeten onder het lichaam vandaan vegen of een knie op iemands borst zetten terwijl die op de grond ligt. „Dat hadden we zo besproken en dat was goed.”

De rechter: „Er zijn geen regels, zegt u. Maar die zijn er wél. Daarin staat: geen fysiek contact. Was u hiermee bekend?”

„Nee. Maar het is zoals met meer regels binnen Vindicat: je kijkt vooral naar hoe je voorgangers het deden. Daarop borduur je voort.”

Rogier moest voor de COCK-commissie verschijnen vanwege de twee tikjes in De Blauwe Engel. ‘Bereid hem maar vast voor op de COCK’, zou Wouter nog vóór de introductie aan ouderejaars hebben geappt. Al tijdens de kampweek in Drenthe merkte Rogier dat hij harder werd aangepakt dan anderen. Hij was ‘cockvoer’ en moest opblijven terwijl anderen naar bed mochten en als een van de weinigen moest hij kruipen door een sloot.

En zo belandde Rogier, zonder verdere misdragingen, in de kelder tussen andere aspirant-leden tegen de muur. Ze stonden met hun ogen dicht hardop te ‘zoemen’ als één van hen een overhoring kreeg of werd gestraft. Wouter gedroeg zich volgens hen „opgefokt, lijp”. Rogier moest liggen met zijn rechterwang op de grond. Wouter vindt niet dat hij daarin te ver ging. „Goed toneelspel”, zegt hij erover.

Het werd stil en alle commissieleden stonden gehurkt om Rogier heen toen hij voelde hoe de leren schoen van Wouter op zijn slaap drukte, vijf tot tien seconden lang. De druk in zijn hoofd bouwde zich snel op. Voor zijn gevoel rustte het hele gewicht van de ouderejaars op zijn hoofd. Maar dat ontkent Wouter. Zijn hak rustte op de grond, zegt hij, leunen deed hij op zijn andere been. Hij kan zich niet voorstellen dat het letsel door hem is veroorzaakt. „Ik weet gewoon dat het gecontroleerd was.”

Een dag na het incident keerde Rogier terug naar huis met flinke hoofdpijn. Zijn moeder trof hem aan verbeten van de pijn en ze gingen naar het ziekenhuis. Bij Vindicat ging de ontgroening intussen gewoon door. Er moest een ‘lullenpot’ worden aangewezen, één aspirant-lid dat voor het oog van alle leden te kakken wordt gezet. De naam van Rogier viel. De rechter: „Maar toen lag hij dus al in het ziekenhuis”. Wouter: „Dat wisten wij niet”.

Correctie: in een eerdere versie van dit stuk luidde de eerste zin: Rogier stond net een rok te passen toen iemand zei: meekomen. Dat is niet juist. Het ging niet om een rok, maar om een rokkostuum.