Halloween in Japan: geen enge monsters maar vrolijke verkleedpartij

De politie van Tokio maakt alvast de borst nat. Dinsdagavond zal het centrum van de grootste stad ter wereld zijn volgestroomd met vele tienduizenden uitbundige Halloweenvierders. Restaurants en clubs in de hippe wijk Shibuya hebben er extra personeel voor ingehuurd. Diverse straten worden afgesloten voor verkeer, een leger agenten probeert de meute in bedwang te houden.

Tot voor kort hadden weinig Japanners ooit van Halloween gehoord. Een jaar of acht geleden moest je zelfs in het populaire uitgaanscentrum van Shibuya nog heftig zoeken naar mensen in Halloween-outfit. Vaak waren het Amerikanen met heimwee.

Halloween begon in Japan mondjesmaat in de jaren 80. In 1997 organiseerde Disneyland Tokyo zijn eerste Halloween-evenement. Hetzelfde jaar begon Kawasaki, een voorstad van Tokio, een parade die intussen is uitgegroeid tot een vier weken durende Halloweenviering die meer dan honderdduizend mensen trekt.

Grote bende

Rond 2009 ontstond een tegenreactie. In de jaren 90 waren buitenlanders Halloween gaan vieren in treinen van en naar Tokio en Osaka. De honderden feestvierders maakten er zo’n grote bende van, dat Japanners gingen protesteren bij de stations. Op hun borden kalkten ze leuzen als ‘Domme buitenlanders, ga weg uit Japan’ en ‘Wij Japanners hebben geen Halloween nodig!’ De politie maakte uiteindelijk een einde aan de illegale treinfeesten.

Toeval of niet, na de tsunami van 2011 (met zeker 15.000 dodelijke slachtoffers) sloeg Halloween ineens aan. Mogelijk had de bevolking behoefte aan vrolijkheid. Intussen is sprake van een enorme populariteit: de Japan Anniversary Association schat dat er vorig jaar 1 miljard euro aan werd verdiend.

In Shibuya duurt Halloween zelfs een paar dagen. Drommen verklede mensen stuwden de afgelopen dagen luid schreeuwend door de smalle straten van de uitgaanswijk. Zelfs de zware regen als voorbode van een aanstormende tyfoon hield hen niet van de straat.

Geen horrorbeelden

Japanners hebben hun eigen invulling gegeven aan het uit de VS ingevoerde herfstfeest, en hebben er iets bijzonders mee gecreëerd. Je ziet hier nauwelijks de typisch Amerikaanse horrorbeelden die zo’n belangrijke rol spelen in de VS. Trick and treat (kinderen die bij huizen aanbellen onder het mom: je snoep of je leven) is hier ook niet overgenomen. In Japan is het meer een feest voor volwassenen dan voor kinderen. Zeker in Shibuya.

Voor veel Japanners is Halloween een excuus voor een uitbundige verkleedpartij. Mooi zijn is populairder dan griezel en gruwel. Geen heksen, weinig monsters, relatief weinig bloed, maar wel veel Disney-prinsessen.

„Ik heb Halloween meegemaakt in Canada, maar het is totaal anders,” zegt Satomi Ishi, een 25-jarige kantoormedewerkster die zich als roodkapje heeft verkleed. „In Canada leek het op O-bon (Japanse dodenviering). Heel eng. In Japan is het gewoon erg leuk en veel kostuums zien er schattig in plaats van griezelig uit.”

Veel jonge vrouwen

Het maakt Halloween vooral populair onder jonge vrouwen. „Ik hou er van omdat ik een keer per jaar iets kan dragen dat ik echt wil dragen”, zegt Sayuri Morisaka, verkleed als een serveerster uit de jaren 50. De 20-jarige studente viert Halloween voor de derde keer. „Voor mij betekent Halloween jezelf leuk aankleden.”

Yumi Hirano, van het Japanse fetisch corset-merk Abilletage, heeft slim ingespeeld op deze Japanse interpretatie. Sinds 2012 organiseert de ontwerpster een ‘Halloween Masquerade’-evenement. Deze trekt jaarlijks zo’n 130 mensen die fantastisch mooie kostuums dragen die niet zouden misstaan op het Venetiaanse carnaval. „Ik ben er een keer geweest. Het was zo mooi. In zekere zin heb ik Halloween als een excuus aangegrepen om deze Masquerade te organiseren”, zegt de ontwerpster.