Volkswagen ontliep voor miljoenen aan belasting

Volkswagen heeft afgelopen jaren voor 17 miljard euro aan bezittingen naar Luxemburg verscheept om belastingen te ontlopen. Dat blijkt uit onderzoek van het Duitse weekblad Der Spiegel en andere leden van het Europese journalistennetwerk EIC, waar NRC deel van uitmaakt. Het onderzoek legt bloot hoe de autofabrikant vanaf 2012 een omvangrijk netwerk van financiële vehikels en geldstromen heeft aangelegd rond een holding in Luxemburg, waar slechts vijf mensen werken. Het ontwijken van belastingen ligt in Duitsland extra gevoelig, omdat deelstaat Nedersaksen grootaandeelhouder van Volkswagen is.

Het netwerk van het bedrijf uit Wolfsburg werkt als volgt, blijkt uit het onderzoek. Volkswagen laat inkomsten van diverse dochterondernemingen wereldwijd naar de Luxemburgse holding Volkswagen Finance Luxemburg (VFL) vloeien. Tussen 2014 en 2016 was dat 5,8 miljard euro. De winst die VFL in die periode opgeeft: 3,5 miljard euro. Maar de holding betaalde over dat enorme bedrag slechts 1,7 miljoen euro belasting, ofwel 0,05 procent.

Was dat geld naar Duitsland gegaan, dan zou er veel meer belasting over betaald moeten worden. Maar dat gebeurt niet. Het geld – zeker 3 miljard euro volgens Der Spiegel – blijft in Luxemburg of vloeit terug naar de dochterondernemingen in de vorm van leningen. Dat gebeurt via speciale financiële holdings die fungeren als een soort interne banken. En dat levert geld op. De rente die de dochters over die leningen betalen, gaan weer als dividend naar de Luxemburgse holding, die daar geen belasting over betaalt. Hoeveel geld Volkswagen hier in totaal mee bespaart, is onduidelijk.

‘Allemaal legaal’

Ook Nederland speelt een rol in het netwerk van Volkswagen. De fabrikant heeft pal naast het Paleis op de Dam een kantoortje dat aandelentransacties van Volkswagen beheert en geld uitleent aan diverse Volkswagenondernemingen. Op de balans van ‘Volkswagen International Finance’ (VIF) met 16 werknemers staat 27,4 miljard euro. VIF betaalde in 2016 volgens het jaarverslag 563 miljoen euro onbelast dividend aan de Luxemburgse holding.

Vooral bij grote winsten werkt het netwerk van Volkswagen goed, stelt Der Spiegel vast. In 2016 verkoopt Volkswagen zijn aandeel – 50 procent – in het Nederlandse autoleasebedrijf Leaseplan. Dat levert 1,75 miljard euro op, een bedrag dat in z’n geheel naar de Luxemburgse holding gaat. Zolang het geld daar blijft, wordt er geen belasting over betaald. Zou het geld naar Duitsland gaan, dan had de verkoop volgens Der Spiegel 25 miljoen euro opgeleverd voor de schatkist.

Thomas Fries, directeur van de Nederlandse Volkswagen-holding, zegt desgevraagd dat het onderbrengen van activiteiten in Luxemburg het gevolg was van nieuwe EU-regels voor partijen die aandelen uitgeven, en dat het niets met belastingontwijking te maken heeft. Het hoofdkantoor stelt bovendien dat alles wat het doet legaal is. In Duitsland gaan onderwijl stemmen op voor meer Europese regelgeving tegen belastingontwijking waarbij winsten worden doorgesluisd naar andere landen.

Aan dit onderzoek droeg journalist Blaz Zgaga bij.

De Europese Commissie doet nieuwe voorstellen tegen belastingontwijking. Die treffen adviseurs, banken en tussenpersonen. Lees ook: Europese Commissie wil verplichte melding fiscale constructies