Opvang in de regio? Politici, vraag het de Libanezen eens

Iedereen pikt zijn krent uit de regeerakkoordpap, en mijn krent is de asielzoeker, of liever, zijn opvang in de regio. Opvang in de regio is allang een uit de kluiten gewassen stokpaard van rechts, en ik heb wel eens eerder geschreven over, of liever tégen het gemak waarop de regio met vluchtelingen en/of migranten wordt opgezadeld. Maar nu hebben ook D66 en ChristenUnie zich er stilletjes middels het regeerakkoord achter geschaard. Een van de weinige onderwerpen, constateer ik, waarover de héle politiek het eens is.

Opvang in de regio als tovermiddel. Ik las recentelijk bespiegelingen over Zatopia, het grote vluchtelingenkamp Zaatari in Jordanië dat in een utopische stad zou veranderen. Femke Halsema schreef in NRC over het nieuwe ziekenhuis in dit megakamp met 80.000 Syrische vluchtelingen, en de bibliotheek met studieruimtes waar wetenschappelijke publicaties kunnen worden gelezen. En het bedrijventerrein en de moestuinen aan de rand. Ach, hoe mooi als daar in het Midden-Oosten overal zulke Zatopia’s verrijzen! In alle opzichten beter als die vluchtelingen daar blijven, lekker in hun eigen Midden-Oosterse klimaat.

Ja, wat zou dat prachtig zijn. Maar ik begrijp niet hoe een weldenkende politicus a) nog meer vluchtelingen in landen als Jordanië en Libanon wil proppen, en b) heil ziet in deals met mensenrechtenschendende landen als Turkije en Soedan (andere discussie: migranten). Darfur is nog niet voorbij, ook al vindt de Europese politiek president Bashir weer aanraakbaar, maar daarover mogelijk een andere keer.

Jordanië heeft misschien Zatopia (hoewel ik me afvraag of het er echt zo fantastisch is). Maar het land is dicht voor nieuwe vluchtelingen en het zet elke maand meer dan 1.000 Syrische vluchtelingen terug de grens over, en dat is niet omdat het er zo prima gaat. Ik geef de cijfers nog maar eens. Jordanië huisvest meer dan 4 miljoen vluchtelingen: bovenop de meer dan 1 miljoen Syriërs zitten er namelijk honderdduizenden uit Irak, en natuurlijk Palestijnen. Het kleine Libanon, in oppervlak een kwart van Nederland, met ruim 4 miljoen staatsburgers, herbergt 1,5 miljoen Syriërs en nog eens 450.000 Palestijnen uit de Arabisch-Israëlische oorlogen van 1948 en 1967. Ter vergelijking: in Nederland waren er eind 2016 volgens de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR 101.000 erkende vluchtelingen plus ruim 10.000 asielzoekers.

Door de komst van zo veel vluchtelingen zijn de huren gestegen in ‘de regio’, en ook de werkloosheid – want die Syriërs moeten ook werken voor de kost. En de spanningen. In Libanon beschuldigde patriarch Beshara al-Rai van de maronitische kerk in april de vluchtelingen ervan dat zij het Libanese volk „het dagelijks brood uit de mond snaaien”. Premier Hariri waarschuwde dat „er enorme spanning bestaat tussen de Libanezen en de Syriërs […] Ik ben bang voor burgerlijke onrust.”

Dus. In het plaatsje Miziara verkrachtte en vermoordde een Syrische vluchteling vorige maand de dochter van een lokale zakenman. Daarop joeg de bevolking alle 1.000 Syriërs die er hun toevlucht hadden gezocht het plaatsje uit. Volgens de correspondent van The Washington Post zijn veel Syriërs bang dat dit overal kan gaan gebeuren.

De Syrische vluchtelingen werden van het begin af niet hier in Europa, maar in de regio opgevangen (Turkije telt meer dan 3 miljoen Syriërs). U kunt in Den Haag wel dromen van allemaal Zatopia’s, maar ik weet dat dat een utopie zal blijven. „Wat wij vragen van de internationale gemeenschap is dat ze niet óns helpen, maar dat ze de mensen helpen terug naar hun huizen te gaan”, zei de Libanese president Aoun vorige maand in de VN. Eindelijk eens een oplossing voor Syrië, dáár gaat het om.