Winst voor ouderen

Zorg Ouderen gaan erop vooruit, ziekenhuizen leveren in. Medicijnen worden duurder.

D66-leider Alexander Pechtold
D66-leider Alexander Pechtold Foto Bas Czerwinski/ANP

Het zuur voor de zorg zit goed verstopt in het regeerakkoord. 1 De medisch-specialistische zorg, geestelijke gezondheidszorg, huisartsenzorg en wijkverpleging krijgen, net als tijdens Rutte II, te maken met een uitgavenplafond. Samen kunnen deze sectoren 1,9 miljard euro minder uitgeven.

1 Schippers’ kostenplafond. Dit beleid werd door demissionair minister Edith Schippers (VVD, VWS) succesvol ingezet om de zorguitgaven te beteugelen en wordt nu voortgezet. De zorguitgaven stegen onder Schippers als minister voor het eerst niet meer als percentage van het bbp.

Het betekent dat er minder geld komt voor ziekenhuizen, geestelijke gezondheidszorg en wijkverpleging. Tot 2021 mogen ziekenhuizen 700 miljoen euro minder uitgeven en gaat er 100 miljoen euro minder naar zowel de geestelijke gezondheidszorg als de wijkverpleging. Het Centraal Planbureau is kritisch. „Lagere zorguitgaven leiden tot minder zorg of lagere kwaliteit van zorg”, concludeert het CPB.

De overheid zal bovendien strenger worden bij de inkoop van medicijnen. Niet alleen gaan mensen meer betalen voor hun medicatie, ook gaat het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport strenger inkopen bij farmaceuten. Dat kan jaarlijks 460 miljoen euro opleveren, maar het kan ook leiden tot grote ophef. Het ministerie zal soms moeten besluiten om dure medicijnen voor specifieke patiënten niet meer te vergoeden. 2 Dat kan voor die patiënten heel pijnlijk zijn.

2 Pijnlijk voor patiënten. Deze week staakte het ministerie de onderhandelingen met een fabrikant over een medicijn voor taaislijmziekte. 750 patiënten kunnen dit medicijn nu niet krijgen – het is volgens het ministerie niet effectief genoeg voor de hoge prijs (170.000 euro per patiënt, per jaar) die de fabrikant vroeg.

Lees ook: Dit zijn de meest opvallende punten uit het regeerakkoord

Met het geld dat vrijkomt, doet het regeerakkoord vooral veel voor ouderen. Zo wordt, zoals eerder afgesproken, 2,1 miljard euro geïnvesteerd in verpleeghuizen – dat geld gaat vooral naar extra en beter opgeleid personeel. Doordat niet voldoende personeel in het verpleeghuis wil werken, willen de partijen ook geld uitgeven aan ‘innovatieve werkwijzen’. Denk aan een online spreekuur van de arts.

Een bezuiniging van 188 miljoen euro op de langdurige zorg die al was ingeboekt, wordt teruggedraaid. Mensen die aan gemeenten, thuiszorg en andere zorgaanbieders ‘eigen bijdragen’ moeten betalen, worden ontzien: er komt een abonnementstarief dat de stapeling van eigen bijdragen moet tegengaan. Dit abonnement op hulp in huis en zorg door de gemeente gaat 17,50 euro per maand kosten.

Rutte III is niet bang in te grijpen in de leefwijze van mensen, en stelt 100 miljoen euro beschikbaar voor ‘preventie’. „We steunen de doelstelling om te komen tot een rookvrije generatie en verhogen de tabaksaccijns”, schrijven de vier partijen er bijvoorbeeld over. En: „Problematisch alcoholgebruik wordt aangepakt.”

Bij zorgverzekeraars was er weinig angst hun leidende rol in de zorg te verliezen, zo was de afgelopen weken te horen in bestuurskringen. Dat blijkt terecht: ze houden hun scheidsrechtersrol in de zorg. 3 Dit is zeer tegen de zin van partijen als de PVV en de SP.

3 Protest tegen verzekeraars. De SP raakte tijdens de verkiezingscampagne een snaar met het plan voor een Nationaal Zorgfonds, waarin het opdoeken van de zorgverzekeraars wordt bepleit. 266.000 mensen schaarden zich er online achter. Nu blijkt dat de zorgverzekeraars hun machtige positie behouden.

Het eigen risico blijft 385 euro, maar mensen zullen een tientje meer moeten betalen aan zorgpremie. Dit werd tijdens de onderhandelingen al bekend – het is na de ophef die daarover ontstond in de Tweede Kamer niet gewijzigd, blijkt uit het regeerakkoord.