:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2017/10/anp-53583171.jpg)
Een restaurant met een fantastische kaart waar alleen de prijzen niet op staan. De selectief gelekte plannen uit het regeerakkoord van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie suggereren dat het voor iedereen feest wordt onder het kabinet-Rutte III. Maar volledig zicht op de rekening ontbreekt nog.
Zo gaan de vier partijen de brede belastingverlagingen doorvoeren die ze in hun verkiezingsprogramma’s al aankondigden. De inkomstenbelasting gaat omlaag, net als de winstbelasting voor bedrijven en de belasting op spaargeld, bevestigen betrokkenen. Ook krijgen gezinnen wat extra.
Alle vier de partijen bedienen zo hun eigen achterban: tweeverdieners profiteren van een hogere kinderopvangtoeslag, zoals VVD en D66 graag zien. Maar ook eenverdieners gaan erop vooruit zoals christelijke partijen CDA en ChristenUnie willen. Dat komt door een hogere kinderbijslag en kindgebonden budget – en ook door de verlaging van de tarieven in het belastingstelsel.
Het belastingstelsel wordt hervormd volgens de wensen van CDA en ChristenUnie. Doel: een eenvoudiger stelsel, lagere belastingen en minder gericht op tweeverdieners. Er komen in plaats van vier nu twee tarieven voor de inkomstenbelasting in 2019: voor inkomens tot 68.600 euro geldt een tarief van 36,9 procent. Daarboven geldt een tarief van 49,5 procent. Dat is een verlaging ten opzichte van de huidige 52 procent.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2017/09/web_2906ihnformatie2.jpg)
De prijs voor deze verlaging is een ongekend snelle afbouw van de hypotheekrenteaftrek. Vanaf 2020 gaat die met 3 procentpunt per jaar naar beneden tot hij vier jaar later op het laagste tarief van de nieuwe inkomstenbelasting ligt. Dit is een hard gelag voor de VVD. Mark Rutte zei in oktober 2016 nog dat er rust moest zijn rond de hypotheekrenteaftrek. De drie andere partijen vonden wel dat de aftrek beperkt moest worden. Maar de afbouw van de regeling wordt met andere belastingmaatregelen gecompenseerd. Ook gaat het lage btw-tarief omhoog: van 6 naar 9 procent.
Migratie en klimaat
Op het gebied van migratie en asiel zijn de compromissen duidelijk. Zo komt er geen verruiming van het kinderpardon (een wens van CU en D66), maar wordt de regeling ook niet afgeschaft (wat VVD en CDA wilden). Het aantal vluchtelingen dat wordt uitgenodigd voor het UNHCR-hervestigingsprogramma gaat omhoog van 500 naar 750. Er komt een soepelere regeling voor uitgeprocedeerde asielzoekers (‘bed-bad-brood’), een punt waar D66 en CU zich hard voor maken. En het kabinet zal meewerken aan toekomstige vluchtelingendeals tussen de EU en Noord-Afrikaanse landen – iets waar de VVD en CDA dan weer veel aan hechten.
De coalitie komt met een Klimaatwet, waarin de reductie van CO2 tot 2030 juridisch bindend wordt vastgelegd. Om die doelen te bereiken, wil Rutte III een nieuw klimaatakkoord sluiten met maatregelen op het gebied van mobiliteit, wonen en landbouw. Nog los daarvan komt er in deze regeerperiode een vliegtaks en heffing op vrachtverkeer. Daarmee zijn nog niet alle belastingverhogingen bekend: er zitten meer ‘groene’ belastingen in het regeerakkoord.
De vraag is dan ook hoe de nu gelekte en nog onbekende maatregelen in het regeerakkoord uitpakken. Zo gaan bedrijven meer belasting betalen om de vergroening van de economie te stimuleren; een wens van D66 en ChristenUnie.
Duidelijk is in elk geval dat Rutte III de overheidsfinanciën op de lange termijn laat verslechteren, erkennen betrokkenen. Volgende week dinsdag volgt de hele rekening.