In Las Vegas is alles alweer bij het oude

Mandalay Bay, Las Vegas, is een tempel van Amerikaans escapisme. De casino’s in het enorme hotel hebben geen ramen. Zo raken bezoekers hun besef van tijd kwijt en blijven ze doorgokken. De kroonluchters, de goudkleurige muren, alles straalt pompeuze luxe uit. „Ik kom hier om mijn normale leven te vergeten, en me even bijzonder te voelen”, zegt Joanne Plante, een oudere vrouw. Met haar man Yves zoekt ze elk jaar de bladgouden illusie van Las Vegas op.

Op zondagavond, tien uur lokale tijd, werd hun illusie wreed verstoord. Ze zagen het voor hun ogen gebeuren. Joanne en Yves Plante waren naar buiten gelopen om uit eten te gaan. Tegenover de boulevard waar ze stonden werd gefeest: daar was het driedaagse countryfestival Route 91 aan de laatste avond bezig. En toen: ratatatatata. Joanne Plante: „Het ging maar door. We wisten niet wat er gebeurde. Maar toen er bebloede mensen in paniek op ons afstormden, begrepen we dat het mis was.”

Het echtpaar uit Californië vluchtte een ander hotel in, en hield zich in een kantoortje in de kelder schuil met zo’n twintig anderen. Daarna werden ze door zwaarbewapende agenten geëvacueerd naar een basketbalstadion, waar ze met honderden mensen de nacht doorbrachten. Ze leenden hun telefoon uit, zorgden voor een verloren hond en brachten snacks rond. Pas in de ochtend mochten ze terug naar hun hotel. Daar staan ze nu voor de ingang. Yves Plante: „Ik zal nooit de man vergeten die in volslagen paniek op me afrende. Tot zijn knieën zat die man onder het bloed. Zijn ogen straalden totale hulpeloosheid uit.”

Pal boven hun hoofd, op de 32ste verdieping, is het open raam te zien van de kamer waar Stephen Paddock zich had verschanst. Het licht brandt, de kamer wordt nog doorzocht. Voor de ingang van het hotel staan nog zwaarbewapende agenten, en met linten zijn de toegangswegen naar het complex afgezet.

Lees ook: Schutter Las Vegas was een rustige pensionado, ‘geboren op de vlucht’

Fruitautomaat

Maar binnen is alles weer bij het oude. De casino’s zijn weer open. De blackjack-tafels zitten weer vol. Aan de fruitautomaten zitten rokende ouderen, alsof ze nooit weg zijn geweest. Een drie meter groot standbeeld van Michael Jackson staart een rij incheckende bezoekers in de lobby aan, die zich niet hebben laten afschrikken. Joanne Plante zegt: „Toen ik vanmorgen uitgeput in het hotel terugkwam, ben ik tegen een fruitautomaat gaan zitten om bij te komen. Toen dacht ik: zal ik niet toch even gaan spelen, of is dat respectloos? Ik ben toch even aan de machine gaan zitten. Ik ben nog altijd in Las Vegas.”

Las Vegas rouwt op maandag in speciale kerkdiensten en op straat, waar wildvreemden elkaar in de armen vallen. Voor de afgiftepunten voor bloed staan lange rijen. Maar de stad probeert het enorme leed van zondagavond – 59 doden, zeker 527 gewonden, onder wie veel jongeren – ook toe te dekken. De neonlichten op de Strip schitteren, de trouwkapel voor Mandalay Bay is gewoon in bedrijf, een Elvis-imitator laat zich honderd meter verderop door toeristen fotograferen bij het iconische Welcome to Fabulous Las Vegas-bord.

Mary Sotelo uit Texas, die met haar man Alfredo vakantie viert, zegt: „We waren hier juist naartoe gegaan om de narigheid in ons leven te vergeten. Lekker gokken, lekker drinken, de lichtshows.” Dat, zegt ze, laat ze zich niet afpakken.

Stephen Paddock had geen symbolischer stad kunnen bedenken om de grootste massale schietpartij uit de Amerikaanse geschiedenis uit te voeren. Niet alleen Las Vegas, maar Amerika reageert met escapisme en schijnvertoningen.

Het was te zien in Washington, waar de illusie van medeleven en daadkracht weer opdook. Er waren rituele ‘gebeden en gedachten’ voor de slachtoffers, maar de politieke discussie over vuurwapenbezit zit muurvast. Deze week wil het Huis van Afgevaardigden een wetsvoorstel in behandeling nemen dat de verkoop van geluidsdempers voor vuurwapens mogelijk maakt. Sarah Huckabee Sanders, de woordvoerder van Donald Trump, zei dat de schietpartij niet voor politieke doeleinden gebruikt mag worden. Maatregelen tegen vuurwapenbezit zijn van Trump niet te verwachten, maakte ze duidelijk. „Kijk maar naar Chicago, waar het afgelopen jaar 4.000 slachtoffers van vuurwapengerelateerd geweld waren. Zij hebben de strengste vuurwapenwetten in het land.”

Our grief isn't enough. We can and must put politics aside, stand up to the NRA, and work together to try to stop this from happening again.

— Hillary Clinton (@HillaryClinton) October 2, 2017

Nepberichten

Een onontkoombaar ritueel bij massale schietpartijen is de stroom aan nepberichten die door sites als Infowars, Reddit en 4chan worden verspreid. Rechtse sites meldden dat de schutter in extreem-linkse hoek gezocht moest worden, en noemden (verkeerde) namen. Infowars noemde Paddock een communist. Opvallend was hoe gretig deze berichten deze keer werden verspreid. Zo plaatste Facebook een nepbericht van Gateway Pundit op een prominente plek, waar de schietpartij toegeschreven werd aan ‘een Democraat, die banden heeft met [Facebook-groep] anti-Trump Army’. Zo werd het zelfs voor ervaren nieuwsvolgers lastig om feit en fictie te onderscheiden.

Amerika kijkt bewust een andere kant op, zei een woedende tv-komiek Jimmy Kimmel maandagavond. Kimmel is opgegroeid in Las Vegas. Hij herinnert zich hoe in 1980 het MGM Grand Hotel afbrandde, waarbij 85 doden vielen. Een jaar later vielen acht doden bij een brand in het Hilton Hotel. Kimmel: ,,En weet je wat ze deden? Ze veranderden de brandrichtlijnen. En het is niet meer gebeurd. Waarom doen we dat nu anders? Dit gaat toch ook om veiligheid?”

Tien wapens had de schutter van Vegas op zijn hotelkamer. Wapens zijn in Nevada alom tegenwoordig.