Nep loopt door echt in het vermakelijke ‘Kroongetuige’

Er zijn van die programma’s waarvan je denkt dat ze verzonnen zijn op een brainstorm van VPRO-stagiairs die allemaal een master hebben in een veel te postmoderne media-opleiding. Je hoort de ideeën rondvliegen: We laten een groep mensen een moord oplossen! Een serie moorden! In een Zweeds plaatsje, zodat de kandidaten samen met Zweedse acteurs tussen echte Zweedse dorpelingen zitten! Dat de non-fictie gewoon tussen de fictie doorloopt! Met Bram Moszkowicz als kandidaat – die man zit ook precies tussen fictie en non-fictie in. Dan doen we er een mol bij, een van de deelnemers die eigenlijk aan de kant van de fictieve moordenaar staat! Ja, die noemen we dan ‘de kroongetuige’, terwijl een kroongetuige natuurlijk net het omgekeerde is! En we sturen elke week een kandidaat weg, dan wordt het een ironisch commentaar op Wie is de Mol? Yes, dan geven we de leiding aan een echte boef, aan Carmen uit Penoza – of nee, ja, maar dan als zichzelf!

Maar niets in Hilversum is meer wat je verwacht, dus vinden we dit post-post-postmoderne real life detectivetheater niet op NPO3 om tien voor half twee ’s nachts – maar gewoon op zaterdagavond op RTL 4. En het is leuk! Dankzij onbetaalbare momenten als een huiszoeking waarbij Moszkowicz tegen medekandidaat Achmed Akkabi (acteur in Moordvrouw) zegt: „Als je hier met je hand tussendoor kan, is het geen braak, hoor.” Nee Bram, natuurlijk is het geen braak – het is een huiszoeking. Een nep-huiszoeking bovendien! De ex-advocaat had een prominente rol in de eerste afleveringen, omdat elke keer dat de voice-over het woord ‘kroongetuige’ in de mond nam, de regie even Moszkowicz in beeld nam.

Het basisverhaal is eenvoudig. In het stadje Öregrund (dat bestaat dan weer wel echt) rijdt een groep twintigers in het donker een man aan. Ze laten hem voor dood liggen en nemen de grote hoeveelheid geld mee die hij bij zich draagt. Dan wordt er eerst één en dan een tweede van die twintigers vermoord – wat het ergste doet vermoeden voor de andere drie. De negen Nederlandse detectives (onder wie pokerster Fatima Moreira de Melo, vlogger Monica Geuze, journalist Thijs Zeeman en de acteurs Esmée van Kampen en Marcel Musters) krijgen opdrachten van Monic Hendrickx, die ze stap voor stap dichter bij de moordenaar moeten brengen. Die opdrachten leveren letters op, waarmee uiteindelijk een wachtwoord gevormd moet worden. (Daarin lijkt De kroongetuige weer op Twee voor twaalf).

Eigenlijk vind ik de moord het interessantst. De kandidaten hebben geen idee dat zelfs de eigenaresse van hun hotel een rol speelt bij de misdaad. Ik zie haar in een aflevering nog wel bewijsmateriaal pikken uit een van de kamers van de Nederlandse speurders. Die zijn intussen vooral druk met het zoeken naar de verrader in hun midden. Waarom loopt Frits Wester zo langzaam? Waarom legt Tooske Ragas de telefoon niet neer? Het gevolg laat zich raden: gestress, geruzie en een geweldig moment waarop Moskowicz zijn partners in crimefight wil fouilleren. Van Kampen, boos: „Je mag mijn beha zien!”

Wij kijkers hebben inmiddels iedereen wel iets stoms zien doen en ze kunnen niet allemaal verraders zijn. Zoals in de echte wereld er ook altijd meer schade wordt aangericht door misverstand dan door moedwil. Helaas gaat het verder zonder Moszkowicz: hij was zaterdagavond de tweede afvaller. Zijn laatste woorden: „Het is een intelligent programma, dus in die zin vind ik het niet leuk dat ik er nu al uit lig.”