Onbevreesd en uitgesproken criticus hindoe-nationalisten

‘Karnataka heeft een lange geschiedenis van aanvallen op de vrije pers.’ Zo luidde de kop boven een van de laatste artikelen die Gauri Lankesh publiceerde in de Indiase online-krant The Wire.

In het stuk, uit juni, behandelde ze rechtszaken van politici tegen journalisten. Dinsdagavond werd ze doodgeschoten voor haar woning in Bengaluru (voorheen Bangalore), hoofdstad van de Zuid-Indiase deelstaat Karnataka. Hoewel niemand de aanslag opeiste en de daders voortvluchtig zijn, wordt de moord op Lankesh door vele Indiërs beschouwd als dat wat zij aan de kaak stelde: een aanval op de vrije pers, en daarmee op een pijler van India’s democratische bestel – het grootste ter wereld.

Lankesh (55) begon haar journalistieke carrière in 1980 in New Delhi, bij The Times of India, de grootste Engelstalige krant ter wereld (oplage ruim drie miljoen). In 2005 richtte ze in haar geboortestaat Karnataka haar eigen weekkrant op: Gauri Lankesh Patrike (GLP). Die verscheen in de lokale Kannada-taal, waardoor ook mensen zonder veel opleiding hem konden lezen, en groeide uit tot een krachtige onafhankelijke publicatie met een oplage van bijna een half miljoen. GLP was geducht onder politici. Lankesh schreef onverbloemd over corruptie en machtsmisbruik. Ook in de rest van India was Lankesh bekend wegens haar scherpe artikelen in de Engelstalige media.

Lankesh werd dinsdag door onbekende schutters van dichtbij doodgeschoten toen ze uit haar auto stapte om haar poort te openen. De politie gaat uit van drie daders. Meteen na de moord ontstond grote ophef. Hoewel daders noch motief bekend zijn, zien velen de aanslag in het licht van de groeiende intolerantie door hindoeradicalen sinds het aan de macht komen van premier Modi’s BJP in 2014.

Dinsdagavond protesteerden enkele duizenden Indiërs in verschillende delen van het land tegen de moord. Premier Siddaramaiah van Karnataka, van de Congrespartij, tegenhanger van Modi’s BJP, kende haar woensdag een staatsbegrafenis toe. Hij noemde de moord op Lankesh „een aanslag op de democratie”. Premier Modi, die in het buitenland verkeert, had woensdagavond nog niet op Lankesh’ dood gereageerd.