Soms raakt de goeroe bedwelmd door zijn macht

Twintig jaar cel voor een dubbele verkrachting door een Indiase goeroe. Woedende volgelingen die in gevecht gingen met gewapende paramilitaire politie-eenheden. Minstens 36 doden en ruim 500 gewonden – waarschijnlijk allen discipelen van de goeroe. Afgelopen week was geen goede week voor het imago van de ‘godmannen’, zoals India’s vele goeroes met enige ironie worden genoemd.

De meeste goeroes zijn echter geen geweldenaars. Ze zijn leermeesters die voorzien in een behoefte. Ze horen al millennia lang bij de vrije manier van geloven in India, geënt op de oudste religie ter wereld: het hindoeïsme, dat geen vastomlijnde religieuze autoriteit kent. Yoga en meditatie behoren doorgaans tot het repertoire waarmee zij hun volgelingen verlichting trachten te brengen. Ook Sikhs, Jains en Boeddhisten – aanhangers van religies die uit het hindoeïsme voortkomen – kennen goeroes. Wijze mannen, geen priesters, die raad geven maar geen leer verkondigen.

Hun precieze aantal is onbekend, maar India moet duizenden van deze zelfbenoemde religieuze leermeesters kennen, groot en klein, gemeten naar het aantal mensen dat hun oor bij hen te luisteren legt.

De goeroe wiens volgelingen gewelddadig werden, Gurmeet Ram Rahim Singh, is bekend om zijn glimmende pakken, overdreven filmrollen en dure sieraden. Nuchtere Indiërs beschouwen hem als een uitwas van het moderne goeroe-dom.

Volgers van hedendaagse goeroes zoeken „veiligheid en geborgenheid”, meent Jagroop Singh, een socioloog uit de deelstaat Punjab die dera’s (door goeroes geleide religieuze gemeenschappen) onderzoekt. Dat is anders dan lang geleden, toen het leven intiemer was en de wereld ‘kleiner’. Mensen vonden liefde, geborgenheid, een levensdoel in hun eigen gemeenschap. Destijds betekende het volgen van een goeroe het verlaten van huis en haard, en de uittreding uit een saai maar zeker bestaan. Tegenwoordig dient de leermeester juist om rust te brengen in een hectisch, overprikkeld leven.

Een van de eerste internationaal bekende goeroes die in die moderne behoefte voorzag was Maharishi Mahesh Yogi (1918-2008), spiritueel leermeester van de Beatles. Een goeroe zonder uitspattingen. Net als Sadhguru Jaggi Vasudev, die in India en daarbuiten respect geniet. Zijn serieuze, goedlachse lessen in ‘uitschakeling van het ego’, worden beschouwd als controversieel noch beledigend. Hetzelfde geldt voor een van de weinige wereldberoemde vrouwelijke leermeesters, de knuffel-goeroe Amma (‘Moeder’). Zij acht zich verbonden met ‘de eeuwigdurende goddelijke energie’ en draagt die graag over door zoveel mogelijk mensen een tedere omhelzing te schenken.

Veel ‘kleine’ goeroes leiden een sober en vroom leven. Zoals de stille, onbekende godmannen die ik zag op een religieus festival dat door miljoenen hindoes werd bezocht, de Kumbh Mela. Elk met gekruiste benen zittend bij zijn eigen kampvuurtje. Luisterend naar gelovigen die raad zochten, soms in gezinsverband, met zuigelingen en al. Of de kale goeroe met de zachte ogen in wiens ashram (leefgemeenschap) ik enkele nachten verbleef toen ik een reportage maakte in een afgelegen dorp. Zijn portret hing aan de muur in het kleine kamertje, met slechts een gammele kruk en een harde brits, dat me vriendelijk werd gewezen. Voedsel en verblijf waren gratis. Ik deed mee aan de meditaties bij zonsopgang, uit dank en respect, en keerde gelouterd terug naar de heksenketel van hoofdstad Delhi.

Lees ook: Of hij nu dood is of mediteert, de goeroe blijft in de vriezer

Miljoenen dollars

Een internationaal bekende goeroe met succes kan soms miljoenen dollars binnenhalen. Baghwan Sri Rajneesh, met zijn 93 Rolls-Royces, was een van de eersten die met zijn rijkdom te koop liep. Sommige ‘grote’ moderne goeroes raken zo bedwelmd door macht dat ze goedgelovige volgelingen geestelijk en fysiek misbruiken. Gurmeet Ram Rahim Singh is niet de eerste goeroe die zich schuldig maakte aan verkrachting, en hij zal waarschijnlijk niet de laatste zijn.

‘Grote’ goeroes staan in India vaak in de gunst van politici. Taxichauffeur Kirti Pandey - die bij elke rit die ik met hem maak, omrijdt zodat hij langs de tempel van Sathya Sai Baba (1926-2011) komt, waar hij stapvoets gaat rijden, zijn raampje naar beneden draait en respect betuigt aan zijn goeroe - weet waarom. „Politici geven geld aan de goeroe, opdat die zijn volgelingen vraagt op hen te stemmen. Politici zijn slechte mensen.”

En, stemde hij op de partij die Sai Baba aandroeg? „Natuurlijk”, hij was zijn leraar, „mijn verlosser”. Zou hij voor hem vechten, ook al predikte hij ahimsa (geweldloosheid)? Hij kijkt me verontwaardigd aan via zijn achteruitkijkspiegel. „Ja, natuurlijk!”

Ram Rahim Singh (50) Moord, geweld, verkachting

Goeroe Gurmeet Ram Rahim Singh werd vorige week vrijdag veroordeeld voor het verkrachten van twee vrouwelijke volgelingen. Na het uitspreken van de strafmaat (twintig jaar gevangenisstraf) smeekte hij de rechter om genade.

Afgelopen donderdag maakte de politie bekend dat achter het geweld dat meteen na de veroordeling losbarstte, een goed voorbereide ontsnappingspoging schuilging van de goeroe, geholpen door zijn lijfwachten die tienduizenden volgelingen aanstuurden. Er vielen minstens 36 doden en ruim 500 gewonden.

Ram Rahim werd bekend, en door velen beschimpt, om de door hem zelf gefinancierde films waarin hij zichzelf hoofdrollen aanmat als „boodschapper van God”. Hij bracht cd’s uit en hield rock-concerten, ook met zichzelf in de hoofdrol.

De Britse omroep BBC sprak met een gezin bestaande uit volgelingen van Ram Rahim, dat het geweld rond het vonnis afkeurde. Voor hen is hij een heilige. Zijn films waren volgens hen bedoeld „om jongeren te werven en zijn boodschap van liefde uit te dragen”. Zijn veroordeling noemen ze een „politieke samenzwering”.

Ram Rahim, die door de rechter een „wild beest” werd genoemd, zou nog 48 andere vrouwelijke volgelingen hebben verkracht. Ook zou hij volgelingen hebben gedwongen zich te laten castreren om „dichter bij god” te komen. Binnenkort, terwijl hij al vast zit, wordt uitspraak gedaan in een zaak die tegen hem is aangespannen over een dubbele moord. Een van de doden was de journalist die de verkrachtingen aan het licht bracht.

Baba (‘vader’) Ramdev (51) Homoseksualiteit is ‘onnatuurlijk’

Baba (‘vader’) Ramdev is India’s bekendste yoga-goeroe. Hij werd een beroemdheid door zijn ruim tien jaar lang ’s ochtends op televisie uitgezonden yoga-oefeningen. Hij gaat gekleed in een oranje gewaad, heeft net als veel goeroes een lange, warrige baard en draagt zijn lange haar in een knotje.

In 2006 begon Baba Ramdev met de verkoop van ayurvedische producten via zijn bedrijf ‘Patanjali Ayurved’. In 2016 bedroeg de omzet 700 miljoen dollar.

Ramdev steunt premier Narendra Modi en zijn hindoeïstisch georiënteerde BJP-partij en moedigt zijn volgelingen aan hetzelfde te doen.

Hij is onder meer controversieel wegens zijn afkeuring van homoseksualiteit, die volgens hem „onnatuurlijk” is en leidt tot „criminaliteit” en „vernietiging van India’s familiesysteem”.

In 2013 werd Ramdev om onbekende redenen door de Britse autoriteiten gearresteerd op het Londense vliegveld Heathrow en acht uur vastgehouden.

In 2015 zei Ramdev dat hij het liefst iedereen die zou weigeren om „Leve Moeder India” te roepen, zou onthoofden.

Asaram Sirumalani (76) Beschuldigd van verkrachting

Asaram Sirumalani, beter bekend als goeroe Asaram ‘Bapu’ (een liefdevolle eretitel) werd in augustus 2013 gearresteerd nadat een 16-jarig meisje hem had beschuldigd van verkrachting in zijn ashram, waar zij leefde als een van zijn volgelingen.

Ten tijde van zijn arrestatie had Bapu zo’n 400 centra binnen en buiten India, waar hij zijn volgelingen onderwees over één overkoepelend Bewustzijn.

Bij zijn arrestatie werd Bapu beschermd door duizenden volgelingen, maar geweld bleef uit. De rechtszaak wordt ernstig vertraagd door de mysterieuze dood van drie getuigen, en de vermissing van enkele andere. Volgens de familie van het verkrachte meisje zijn zij vermoord door Bapu’s volgelingen.

„Ik wil de doodstraf voor die duivel. Mensen die spelen met het leven van onze dochter en ons geloof in de mensheid kapot maken, verdienen het om opgehangen te worden”, aldus de vader van het verkrachte meisje.

Bapu’s zoon Narayan Sai zit een gevangenisstraf uit, eveneens wegens verkrachting van een van Bapu’s volgelingen.

Sri Sri Ravi Shankar (61) Immense milieuschade

Sri Sri Ravi Shankar of ‘Sri Sri’, zoals hij wordt genoemd, is wereldwijd actief met zijn Art of Living Foundation. Hij beschouwt spiritualiteit als de basis voor vrede.

Tot 2014 hadden weinig Indiërs iets op hem aan te merken. Dat jaar, echter, haalde hij uit naar Malala Yousafzai, het Pakistaanse meisje van 16 dat door de Taliban nét niet fataal in het hoofd werd geschoten omdat ze zich inzette voor onderwijs aan meisjes. Hij vond het onterecht dat zij de Nobelprijs kreeg, meldden Indiase media.

Twee jaar later zakte hij volgens velen nog dieper toen hij een enorm cultureel festival organiseerde op de oevers van de Yamuna-rivier, in beschermd natuurgebied. De schade bleek immens. De goeroe kreeg een miljoenenboete en moet de schade vergoeden. Hij weigert te betalen.

Bikram Choudhury (73) ‘Hot yoga’ ook buiten de les

Bikram Choudhury ziet er behoorlijk jong uit voor zijn leeftijd. Dat komt, zegt hij zelf, door de ‘hot-yoga’ die hij onderwijst: het uitvoeren van yoga-poses bij een temperatuur van 40 graden Celsius. Bikram Yoga, noemt hij zijn stijl. Anderen hebben het over ‘Mac Yoga’, metafoor voor eenheidsworst, omdat in alle yogacentra die hij verspreid over de wereld opende 26 poses in precies dezelfde volgorde bij exact 40 graden Celsius moeten worden uitgevoerd.

Choudhury werd in 2013 door een medewerkster van aanranding beschuldigd. Volgens haar was zij niet de enige die hij ongewenst seksueel bejegende. Eind mei dit jaar werd een arrestatiebevel tegen hem uitgevaardigd door een rechter in Californië, maar de goeroe zou nog altijd de wereld rondreizen om zijn yogalessen te geven.