‘Muziektheater’ voor wie durft: dromen delen met vreemden

Met vier anderen neem je plaats in een wachtkamer. Er staat een telefoon. Een ventilator. Eén wand is een scherm waarop de kamer wordt verdubbeld. Een tijdje gebeurt er niks. Daar zit je dan, met z’n vijven. Dan begint de telefoon te rinkelen.

Alice heet deze ‘performatieve installatie’ van componist Thanasis Deligiannis (1983). Deligiannis is twee jaar lang artist in residence van Gaudeamus, wat inhoudt dat hij begeleid wordt bij het ontwikkelen van innovatief muziektheater. Alice is het eerste van twee projecten die Deligiannis in deze periode realiseert.

Gaudeamus experimenteert voor het eerst met performatieve installaties. Tijdens de expositie Senses Working Overtime waarvan Alice deel uitmaakt, zijn in Het Huis in Utrecht drie dagen lang verschillende installaties te zien, die gemeen hebben dat ze iets van je vragen: de bezoeker moet de ervaring mede zelf vormgeven.

Dat er niks gebeurt in die wachtkamer is dan ook een bewuste keuze, zegt Deligiannis bij een try-out. „Het gaat erom onderdeel te zijn van de groep, het moment te delen en de tijd te hebben om daarop te reflecteren.”

Deligiannis creëerde Alice met scenograaf Roelof Pothuis en creatief programmeur David Jonas – er zit flink wat technologie achter.

De inspiratie kwam van Through the Looking-Glass, het tweede Alice-boek van schrijver en wiskundige Lewis Carroll, waarin Alice door de spiegel stapt en een wonderbaarlijke reis door een alternatieve wereld maakt.

Een typische componist kun je Deligiannis niet noemen. Nieuw werk begint voor hem niet met een klankidee, maar met beelden – het ‘ballet van bewegingen’ van musici op een podium, bijvoorbeeld. Het oorspronkelijke idee voor Alice had te maken met golflengtes als gemene deler van licht en geluid, maar ontwikkelde zich via ingewikkelde en onbruikbare research naar kwantummechanica tot een onderzoek naar de vluchtigheid en veranderlijkheid van dromen en het toekennen van betekenis.

Het telefoongesprek brengt de installatie in beweging, maar Deligiannis wil liever niet dat er te veel verklapt wordt. De bezoekers worden uitgenodigd een droom te delen en zo de installatie mede vorm te geven. Deligiannis: „Je hebt een verantwoordelijkheid tegenover je medebezoekers. Hoe ga je daarmee om? Ik ben gefascineerd door zulke microsociale verhoudingen.” Na een tamelijk heftige apotheose keert de rust in de wachtkamer weer. Op het scherm verschijnt een citaat van Lewis Carroll: ‘You are fully authorized to attach any meaning you like.’