De terreurdreiging in Rotterdam is dus veroorzaakt door één chatberichtje van een 22-jarige uit Zevenbergen, dat door de Spaanse politie is opgepikt. Nota bene: binnen Europa zijn de lijnen tussen de inlichtingen- en politiediensten dus ook weleens heel kort. Wat de verdachte precies optikte, weten we niet, behalve dat demissionair minister Stef Blok (Veiligheid en Justitie, VVD) het een „idiote actie” vond. Dat doet vermoeden dat de 22-jarige aan bluf en grootspraak deed, wat op sociale media vaste prik is. Zo weten we nu dus ook dat (delen van) chatdiensten toegankelijk zijn voor (internationale) politiesurveillance, wat betekent dat de vertrouwelijkheid van gesprekken via deze diensten met een korreltje zout moet worden genomen.
Wie derhalve geen bezoek wil van een arrestatieteam kan zich bij het uiten van verdenkingen en spontane fantasieën op sociale media maar beter inhouden. In ieder geval de Spaanse autoriteiten lezen mee, misschien weer wat scherper na de recente terreuraanslagen.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2017/08/data19428406-48f9d7.jpg)
Zo houden we elkaar dus aardig bezig. Na een weekje dreiging, verdachtmaking en loze opwinding is ook duidelijk geworden dat het tussen een deel van de burgers en overheid niet goed zit – en het ziet er niet naar uit dat dit snel zal worden hersteld. Dat trad aan het licht in twee andere min of meer verbonden kwesties: ‘Demmink’ en wat inmiddels de ‘suikerspiegelchauffeur’ is gaan heten. Daarin hebben samenzweringstheorieën de overhand genomen, waarin wordt verondersteld dat ‘de overheid’ zich schuldig maakt aan leugens en bedrog. De kwestie-Demmink werd eerder deze maand afgewikkeld met een door de rechter getoetste vaststelling dat er geen enkel bewijs is voor de verdenkingen tegen deze oud-topman van Justitie. Dat is dus over en uit, case closed – behalve op internet, waar ook deze conclusie zal worden verworpen.
Iets dergelijks geldt het incident met de chauffeur die geruime tijd geleden op het plein voor Amsterdam Centraal zonder duidelijke verkeersaanleiding een aantal passanten aanreed. Na onderzoek stelde de politie vast dat de man diabetes had en dat zijn verklaring onwel te zijn geworden aannemelijk was. Dit was dus een ongeval. Ook dit incident is niet gesloten, omdat op internet velen er een ‘verzwegen aanslag’ in willen zien. Deze kwestie vlamde op omdat de aanjager, website GeenStijl, de persoonsgegevens van de chauffeur publiceerde. Daarmee werd de man feitelijk een terreurdaad in de schoenen geschoven, zoals de politiewoordvoerder concludeerde. Ofwel een poging om iemand „te beschadigen voor de rest van het leven”.
Zover is het dus gekomen. De politie zelf blijkt zich overigens terecht diep te schamen voor het lek. Korpschef Erik Akerboom nam de ongebruikelijke stap er het gehele korps per mail publiekelijk op aan te spreken. Door op deze manier een onschuldig iemand op het web aan de schandpaal te laten nagelen voedt het korps bewust het „gif dat leidt tot uitsluiting van mensen, buiten en binnen ons korps”. Waarna de korpschef op internet dus een hitlersnorretje kreeg opgeplakt. Alles is immers om te draaien. Dat er in dit publieke klimaat iemand in Zevenbergen achter z’n scherm een briljante inval krijgt over een popconcert in Rotterdam van een band waar de naam Allah in voorkomt, ach, het hoeft niemand meer te verbazen. Maar treurig is het wel.