De weduwe wilde dat het lijden zou stoppen

Toon van der Loo (57) was een ervaren onderhoudsmonteur bij Xycarb, een fabriek waar keramische producten voor de industrie worden gemaakt. Op een dag was er een probleem met een reactorvat en hij werd er samen met zijn minstens zo ervaren collega Tonny Vissers (55) bijgeroepen. Volgens de reconstructie die na hun dood gemaakt zou worden, moeten ze gedacht hebben dat er mogelijk een scheurtje in de bodem van het vat zat. En ook dat het vat leeg was, anders valt niet te verklaren waarom Toon zonder enige bescherming drie meter diep naar beneden klom. Daar ging hij zitten, de benen gestrekt, zijn rug tegen de wand.

Toon! Toon! Wat is er?

Maar Toon zei niets en Tonny klom ook naar beneden. Toen even later zijn telefoon ging, nam hij niet meer op. Ze waren beiden in coma. „Toon heeft nog 26 uur geleefd”, zegt Karien van der Loo, Toons weduwe. „Daarna hebben artsen het besluit genomen om te stoppen. Er was geen hersenactiviteit meer.” Toons collega Tonny Vissers stierf de nacht erop.

Ik zal zo vertellen wat de oorzaak van deze tragedie was, eerst iets over de positie van slachtoffers in het strafrecht. Die wordt in Nederland steeds sterker en woensdag zeiden juristen in NRC dat het niet te gek moet worden, het zou ten koste kunnen gaan van de positie van de dader. Sinds 2012 mogen slachtoffers in levens- of zedendelicten tegen de rechter zeggen wat een gepaste straf zou zijn. Nooit hoog genoeg – zou je denken.

Karien van der Loo stond achter de toonbank van de bakkerij waar ze werkte toen ze hoorde dat haar man naar het ziekenhuis was gebracht. Ze dacht: hartinfarct. En dat was precies wat de advocaten van Xycarb later zouden zeggen. Toon moest een hartinfarct hebben gekregen en was dáárdoor in het vat gevallen. Geen verantwoordelijkheid van het bedrijf. Al was volstrekt duidelijk dat Toon (en ook Tonny) was overleden door het inademen van argon, een reukloos gas dat zuurstof verdrijft – levensgevaarlijk. Vonnis van de rechtbank in Den Bosch: dood door schuld. De boete was 150.000 euro, waarvan 75.000 voorwaardelijk. Het OM had meer geëist en ging in beroep. Xycarb ging ook in beroep.

Maar toen. „Na een maand trok ik het niet meer”, zegt Karien. „Wéér naar de rechter? Wéér horen dat Toon was gevallen door een hartinfarct? Wat wilde ik nou echt? Dat het lijden zou stoppen. Dat Xycarb excuses zou maken. Dat ze ervan zouden leren en veel meer aan veiligheid gingen doen. Ik wilde door met mijn leven.” Zo is het gegaan. Xycarb trok het beroep in en het OM vroeg niet langer om een hogere straf toen Karien het hof precies had verteld hoe ze erover dacht.

In een eerdere versie van deze column stond de naam Tonny Visser. Dat moet Tonny Vissers zijn.