Hertzberger was op haar gemak, Abbring worstelde soms met haar eigen mening

‘Daar zitten we dan’, zei Janine Abbring, terwijl ze om zich heen keek. De studio was een grote poel water, en de zomergastenpresentator en haar eerste gast Rosanne Hertzberger zaten er middenin, op het dak van een witte caravan. Een intervieweiland, noemde Abbring het spectaculaire decor.

Van tevoren dachten de twee vrouwen sceptisch dat het om een spiegelvloer zou gaan. „Maar”, zei Abbring trots tegen wetenschapper Hertzberger, „je hebt kunnen vaststellen dat het H2O is.” Ze vertelde er niet bij hoe ze het eiland op- en afkwamen, voor een eventuele plaspauze tijdens het drie uur durende gesprek, maar op Twitter circuleerde een foto van de studio met een houten loopbrug – de Janine Abbringbrug.

zomergasten VPRO Zomergasten #Spoiler | Hoe kwamen Janine Abbring en Rosanne Hertzberger op die camper terecht? Nou zo: #zomergasten https://t.co/oLxfuOACoD 23 juli 2017 @ 18:43

Volgen

Abbring kondigde het eerste fragment aan uit Dances with Wolves. Ze grinnikte. „Waarom lach je?” vroeg schrijfster en microbioloog Hertzberger. „Omdat het een draak van een film is”, zei Abbring eerlijk. Het waren dus niet de zenuwen waar de debuterende interviewer last van had, maar het was haar mening. En daar worstelde ze gedurende de uitzending wel vaker mee.

Hertzberger had daar geen last van, ze was duidelijk op haar gemak bij Abbring. De bioloog wilde graag weten wat haar gesprekspartner vond, bijvoorbeeld van vaccinatieweigeraars. In eerste instantie zei Abbring dat ze niet kon doen alsof ze het niet erg vond, ouders die hun kinderen niet inenten. Toen Hertzberger doorvroeg, krabbelde ze terug. „Nee, ik wil weten wat jij ervan vindt. Je hebt er ook een column over geschreven.”

De fragmenten die Hertzberger had gekozen waren niet per se mooie televisie, maar waren er om het grotere verhaal te ondersteunen. Zo werd haar verhaal over Fritz Haber, kunstmestuitvinder en vermeend oorlogsmisdadiger, geïllustreerd met een kort filmpje waarin een tractor kunstmest over een weiland sproeide. En haar kritiek op zogenoemde kruidenvrouwtjes, die dure diëten verkopen en de wetenschap ondermijnen, liet ze zien aan de hand van twee YouTube-filmpjes van Green Happiness-vrouwen en een jongen die het Paleodieet wilde verspreiden.

Lees ook het interview met Rosanne Hertzberger: “E-nummers zijn geen vergif”, over foodgekkies en koken met pakjes en zakjes.

Hertzberger bleek een boeiende en bevlogen gast. De eerste twee uur besteedde ze voornamelijk aandacht aan wetenschappers. Geniale mensen, volgens Hertzberger, met soms geweldige uitvindingen die meer waardering verdienen. Dat betekent niet dat ze allemaal perfect waren. Hertzberger zei een zwak te hebben voor ,,gekkies” en ,,mensen die buiten de lijntjes kleuren”: „Je hebt in de wetenschap ook mensen nodig die ernaast zitten. Je moet ook luchtfietsen, een beetje fantaseren.”

Abbring probeerde de wetenschappelijk uitleg van Rosanne Hertzberger, die soms heel gedetailleerd was, luchtig en begrijpelijk te houden. Ze vatte samen en onderbrak haar snel pratende gast regelmatig, met als resultaat dat er vaak halve zinnen overbleven, waardoor het verhaal er niet duidelijker op werd. Op die momenten greep Abbring naar wat ze van tevoren haar reddingsboeien had genoemd: de fragmenten.

Lees ook het interview met Zomergasten-presentator Janine Abbring: “Ik zou sowieso geen goede Zomergast zijn”.

Hertzberger kwam niet weg met uitsluitend afstandelijke, rationele verhalen. Abbring vroeg de joodse microbioloog naar haar geloof, en wilde weten wat er mis was gegaan in Amerika, waar Hertzberger vanwege een ruzie met haar begeleiders haar onderzoek en werkplek voortijdig moest verlaten. En hoe het kon dat Hertzberger – net als haar opa, van wie er ook een fragment was over zijn tijd in vernietigingskamp Auschwitz – zo feitelijk antwoordde op persoonlijke vragen? Een bevredigend antwoord op die vragen kreeg de kijker niet. Hertzberger was zo nu en dan ontroerd, en vertelde over haar persoonlijk falen. Maar boven alles bleek ze een rationele wetenschapper.

Yasmina Aboutaleb schrijft deze week de tv-rubriek Zap.